«Կանանց ընտրելու և ընտրվելու իրավունքի ճանաչումը Թուրքիայում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չNo edit summary
Տող 6.
 
== ՏԻՄ ընտրություններում ընտրելու և ընտրվելու իրավունք ==
1930 թվականի ապրիլի 3-ին ընդունվել է Տեղական ինքնակառավարման մարմինների մասին օրենքը, ըստ որի` կանայք ստացել են ՏԻՄ ընտրություններին մասնակցելու և թեկնածու լինելու իրավունք։
 
; Կանանց մասնակցությամբ ՏԻՄ առաջին ընտրություններ
Կանայք իրենց քաղաքական իրավունքներն առաջին անգամ կիրառել են 1930 թվականի ՏԻՄ ընտրությունների ժամանակ։
 
ԸնտրություններըԸնտրություններն սկսվել են սեպտեմբերի սկզբին և շարունակվել մինչև հոկտեմբերի 20-ը։ Քաղաքային խորհուրդներում ըտրվածընտրված կանանցից են [[Իզմիրի նահանգ|Իզմիրի]] ընտրություններում Հանրապետա-ժողովրդականՀանրապետաժողովրդական կուսակցության (ՀԺԿ) երկու կին թեկնածուները՝ Հասանե ՆալանՆալանը և Բենալ ՆևզաթՆևզաթը, իսկ Ստամբուլի ընտրություններում ՀԺԿ թեկնածուներ Ռանա Սանի Յավերը ([[Էմինյոնյու|Էմինոնյու]]), Սենիյե Իսմայիլ հանըմը ([[Բեյքոզ]]), Այշե Ռեմզի հանըմը ([[Բեյօղլու]]), Նաքիյեն (Բեյօղլու), Լաթիֆե Բեքիրը (Բեյօղլու)<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/turk-kadininin-secme-ve-secilme-hakkini-kazandigi-gun-5-aralik-kadin-haklari-gunu-kutlu-olsun-2777157/|title=Türk kadınının seçme ve seçilme hakkını kazandığı gün! 5 Aralık Kadın Hakları Günü kutlu olsun!|website=www.sozcu.com.tr|language=tr|accessdate=2019-12-26}}</ref>։
 
Այս ընտրություններում [[Արդվինի նահանգ|Արդվին]] նահանգի Յուսուֆելի գավառի մեջ մտնող Քըլըչքայա քաղաքի քաղաքապետ ընտրված Սադիյե հանըմը դարձել է «Թուրքիայի առաջին կին քաղաքապետը» և այս պաշտոնը զբաղեցրել է երկու տարի։ Իսկ Թուրքիայի առաջին կին նահանգապետը ընտրվել է բազմակուսակցական համակարգին անցնելուց հետո։ 1950 թվականի սեպտեմբերի 3-ին տեղի ունեցած ՏԻՄ ընտրություններում 27 անդամից բաղկացած [[Մերսին|Մերսինի]] քաղաքային խորհրդում ընտրված Մուֆիդե Իլհանը դարձել է Թուրքիայի առաջին կին նահանգապետը<ref>{{Cite web|url=https://m.bianet.org/bianet/toplumsal-cinsiyet/203195-turkiye-ve-dunyada-kadinlarin-secme-ve-secilme-hakki-tarihine-bir-bakis|title=Türkiye ve Dünyada Kadınların Seçme ve Seçilme Hakkı Tarihine Bir Bakış|last=|first=|date=05 Aralık 2018|website=m.bianet.org|publisher=|accessdate=26/12/2019}}</ref>։
Տող 23.
 
== Խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցելու և ընտրվելու իրավունք ==
Թուրքիայում կանանց՝ պատգամավոր ընտրվելու իրավունքի ուղղությամբ առաջին քայլը կատարվել է 1923 թվականին։ Առաջին քայլը եղել է այն, որ 1923 թվականին կանայք Նեզիհե Մուհիդդինի գլխավորությամբ ցանկություն են հայտնել ստեղծել կանանց առաջին կուսակցությունը՝ «Կանանց ժողովրդական կուսակցությունը»։  Սակայն 1909 թվականի Ընտրական օրենսգրքի պատճառով կուսակցություն ստեղծելու նախաձեռնությունն ավարտվել է նրանով, որ Կանանց ժողովրդական կուսակցության փոխարեն ստեղծվել է Թուրք կանանց միություն կոչվող ասոցիացիանասոցիացիայի ստեղծմամբ<ref name=":0" />։
 
1924 թվականի սահմանադրության նախապատրաստման ժամանակ օրակարգ է բերվել նաև կանանց՝ խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցելու և ընտրվելու հարցը, սակայն [[Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողով|ԹԱՄԺ-ում]] մեծամասնության որոշմամբ այդ իրավունքը տրվել է միայն տղամարդկանց<ref name=":0" />։