«Արևելյան Հայաստանը Ռուսական կայսրության կազմում»–ի խմբագրումների տարբերություն

{{Հիմնական|Հայկական կամավորական շարժում (1914-1918)|Կովկասյան ճակատ}}

[[1914]] թվականի [[օգոստոսի 1]]-ին սկսած [[առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ը մղվում էր մի քանի խոշոր ճակատներով: Պատերազմում սուլթանական Թուրքիան ձգտում էր գրավել [[Կովկաս]]ը, [[Ղրիմ]]ը, [[Իրանական Ատրպատական]]ը և [[Միջին Ասիա]]ն։ Ցարական Ռուսաստանը նպատակ ուներ գրավել [[Արևմտյան Հայաստան]]ը, [[Կոստանդնուպոլիս]]ը, [[Բոսֆորի նեղուց|Բոսֆորի]] և [[Դարդանելի նեղուց]]ները։ Օսմանյան կայսրության դեմ ռուսները բացել էին [[Կովկասյան ճակատ]]ը ([[Սև ծով]]ից մինչև [[Ուրմիո լիճ]]՝ 720 կմ երկարությամբ), որտեղ մարտական գործողությունները սկսում են 1914 թվականի հոկտեմբերի 29-30-ին։ Թուրքերը կենտրոնացրել էին 300 հազար, իսկ ռուսները՝ շուրջ 200 հազար զինվոր։ Սկզբում թուրքերը գրավում են մի քանի շրջաններ և կոտորածի ենթարկում տեղի քրիստոնյա բնակչությանը: Կարճ ժամանակ անց ռուսները [[Սարիղամիշ]] քաղաքի շրջանում հակահարված են տալիս և անցնում հարձակման։

Ռուսական կայսրությունում բնակվող շուրջ 2 միլիոն 54 հազար հայերից ռուսական բանակ են զորակոչվում մոտ 200 հազար հոգի։ Դրանից բացի՝ ստեղծվում են նաև կամավորական ջոկատներ՝ Արևմտյան Հայաստանն ազատագրելու համար: Կազմակերպման աշխատանքներն իր վրա է վերցնում [[Թիֆլիս]]ում գործող Հայկական ազգային բյուրոն՝ [[Հայ Յեղափոխական Դաշնակցություն|Դաշնակցության]] գլխավորությամբ։ Կազմակերպվում է չորս ջոկատ, հրամանատարներն են դառնում [[Անդրանիկ Օզանյան|Անդրանիկը]], [[Դրաստամատ Կանայան|Դրոն]], [[Համազասպ Սրվանձտյան|Համազասպը]], [[Արշակ Գավաֆյան (Քեռի)|Քեռին]]։ Դրանք ուղղվում են համապատասխանաբար Խոյ-Դիլման-Վան, Իգդիր-Բայազետ-Բերկրի-Վան, Կաղզվան-Ալաշկերտ-Մանազկերտ-Բաղեշ, Սարիղամիշ-էրզրում ուղղություններով։