«Ասիա (հռոմեական պրովինցիա)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 69.
|ծանոթագրություններ =
}}
'''Հռոմեական Ասիա''' ({{lang-el|Ασία}}, {{lang-lat|Asia}}), Փոքր Ասիայում գտնվող հռոմեական պրովինցիա, որը ձևավորվել է մ․թ․ա․ 133 թվականին՝ կայսր Ատտալոս III Փիլոմետոր Էվերգետոսի կողմից Պերգամոնի թագավորության անեքսիայից հետո։ Մ․թ․ա․ 1-ին դարից մինչև 1-ին դարն ընկած ժամանակահատվածում Հռոմեական Ասիայի տարածքն ընդլայնվում է։ Պրովինցիայի կարգավիճակը պահպանել է մինչև մ․թ․ա 297 թվականը, որից հետո Դիոկղետիանոս կայսեր բարեփոխումների արդյունքում բաժանվել է 7 առանձին վարչատարածքային միավորների։
Մ․թ․ա․ 190 թվականին Սելևկյանների թագավոր Անտիոքոս III Մեծն արշավում է Փոքր Ասիա, սակայն նույն տարում տեղի ունեցած Մագնեսիայի ճակատամարտում պարտություն է կրում հռոմեական լեգեոններից։ Մ․թ․ա․ 188 թվականին կողմերի միջև կնքվում է Ապամեայի հաշտության պայմանագիրը, որով վիճելի տարածքներում ձևավորվում էր Պերգամոնի թագավորությունը, որը գործնականում հանդիսանում էր Հռոմի կամակատարը։ Մ․թ․ա․ 133 թվականին մահանում է Պերգամոնի վերջին թագավորը՝ մահից առաջ իր թագավորությունը կտակելով Հռոմեական հանրապետությանը։ Արդյունքում՝ ձևավորվում է Պրոկոնսուլյան Ասիա պրովինցիան՝ միավորելով Միզիայի, Լիդիայի, Կարիայի և Փռյուգիայի տարածքները։ Պրովինցիայի կազմում էր գտնվում Փոքր Ասիայի խոշորագույն քաղաքը՝ Եփեսոսը, որն էլ սենատի որոշմամբ դառնում է վարչական կենտրոն։
326 թվականին Կոնստանտինոս I կայսեր կողմից քագավորական ոստանի Կոստանդնուպոլիս տեղափոխությունից հետո, Հռոմեական Ասիան ծայրամասային պրովինցիայից վերածվում է միջանկյալ միավորի։ Դիոկղետիանոսի բաժանումից հետո Փոքր Ասիայի տարածքն անցնում է Բյուզանդական կայսրությանը՝ հետագայում դառնալով Արևելքի հելլենիստական կենտրոնը։
== Ծանոթագրություններ ==
| |||