«Մասնակից:Nelly Nazaryan/Ավազարկղ2»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
 
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ ԼիճԲնակավայր
| կարգավիճակ =
|հայերեն անվանում =
|բնօրինակ հայերեն անվանում =
| բնօրինակ անվանում =
|պատկեր = Lake Bolon NASA.jpg
| ենթարկում =
|պատկերի չափ =300px
| երկիր =
|պատկերի նկարագրություն =
| պատկեր =
|տեղագրություն =
| պատկերի նկարագրում =
|Երկիր = [[Ռուսաստան]]
| զինանշան =
|շրջան = Մուրսկայի և Տորոցկոյի շրջաններ
| զինանշանի լայնություն =
|տեսակ =
| զինանշանի նկարագրում =
|բարձրություն ծովի մակ. =
| դրոշ =
|երկարություն =
| դրոշի լայնություն =
| դրոշի նկարագրում =
|մակերես = 338
| lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec =0
|ծավալ =
| lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec =0
|ջրափնյա գծի երկարություն =
| CoordAddon =
|առավելագույն խորություն = 4
| CoordScale =
|միջին խորություն =
| երկրի քարտեզի չափ = 300
|միջին բարձրություն =
| երկրամասի քարտեզի չափ = 300
|հանքայնություն =
| շրջանի քարտեզի չափ =
|աղիություն =
| երկրամասի տեսակ =
|պարզություն =
| երկրամաս =
|թափվող գետեր =
| երկրամասը աղյուսակում =
|սկիզբ առնող գետեր =
| շրջանի տեսակ =
| շրջան =
| շրջանը աղյուսակում =
| համայնքի տեսակ =
| համայնք =
| համայնքը աղյուսակում =
| երկրի քարտեզ =
| երկրամասի քարտեզ =
| շրջանի քարտեզ =
| ներքին բաժանում =
| ղեկավարի պաշտոն =
| ղեկավար =
| հիմնադրման թվական =
| տվյալ կարգավիճակում =
| առաջին հիշատակում =
| այլ անվանումներ =
| տարածք =
| կենտրոնի բարձրություն =
| կլիմա =
| լեզու =
| բնակչություն =
| մարդահամարի թվական =
| խտություն =
| ագլոմերացիա =
| ազգային կազմ =
| կրոնական կազմ =
| տեղաբնականուն =
| ժամային գոտի =
| DST =
| հեռախոսային կոդ =
| փոստային ինդեքս =
| փոստային ինդեքսներ =
| ավտոմոբիլային կոդ =
| իդենտիֆիկատորի տեսակ =
| թվային իդենտիֆիկատոր =
| Վիքիպահեստում =
| կայք =
}}
'''Ստաֆֆորդ''' ({{lang-en|Stafford}}),քաղաք [[Միացյալ թագավորություն]]ում, վարչական կենտրոն Ստաֆֆորդշիրի կոմսությունում։ Մտնում է թողնելով ինքնավար շրջան Ստաֆֆորդը, որը միացել է կրկին գյուղական բնակավայրերին, Ստոունի կոմունան նույնպես։
 
== Պատմություն ==
'''Բոլոն''', լիճ [[Ռուսաստան]]ում, [[Խաբարովսկի երկրամաս]]ի [[Ամուրսկի շրջան|Ամուրսկի]] և [[Տրոիցկոյի շրջան (Խաբարովսկի երկրամաս)|Տրոիցկո]]յի շրջաններում, [[Միջին ամուրյան դաշտավայր]]ի հյուսիս-արևելյան մասում:
Համարված է, որ առաջին բնակավայրը եղել է Ստաֆֆորդը, որը հիմնադրվել է մոտ 700 տարի Բեորտխելմոմ սրբավայրում։ Անվանումը առաջացել է {{lang-en|ford}} և {{lang-en|staithe}} բառերից։
 
Ճահճոտ տեղանքը տեղակայված է Սոյ գետի մոտ գտնվող [[Թրենթ (գետ)|Թրենթ]] գետում, որը ուներ կարևոր ռազմավարական նշանակություն։ 10-րդ դարի սկզբում Էտելֆլեդա Մերսիսկայան, [[Ալֆրեդ Մեծ]] թագավորի դուստրը, կառուցել է այդ տեղանքում Բուրգ ({{lang-en|Burh}}, ամրացված տեղանք)։
== Ընդհանուր տեղեկություններ ==
Լճի մակերեսը 338 կմ քառ․ է, խորությունը՝ մինչև 4 մ։ Տեղակայված է [[Ամուր (գետ)|Ամուր]]ի [[Գետահովիտ|գետահովտում]], գետի ձախ ափից ամենաամենակարճ հեռավորությունը մոտ 10 կմ է: [[Ամուրսկ]] քաղաքից հեռու է մոտավորապես 40 կմ։ Սնուցվում է ձնով և անձրևով: Սիմմի, Հարփի և Սյումնյուր գետերը թափվում են այս լիճ: Լճից սկիզբ է առնում է Սի <ref>Также употребляется название ''протока Болонь'' или ''Болоньская протока''.</ref> վտակը, որը թափվում է Ամուր գետի Սերեբրյաննի վտակ։ Վերջինս իր անունը ստացել է հարևանությամբ գտնվող [[սոպկա]]ում արծաթի հանքաքար գտնելու անհաջող փորձերից:
 
Անգլիայի նորմանների կողմից նվաճումից հետո 1066 թվականին նորմանները այդ տեղում բախվել են նրանց հետ կատաղի դիմադրության, ուստի վերահսկված նվաճված հողերի վրա մոտ 1090 թվականին կառուցվել է ամրոց։ Սկզբում ամրոցը եղել է հնավայր, բայց ավելի ուշ այն վերակառուցվել է քարից։ Ամրոցի պատերը ոչնչացվել են 17-րդ դարում անգլիական բուրժուական հեղափոխության ժամանակաշրջանում խորհրդարանի պարլամենտների կողմից, դրանք վերականգնվել են ուշ։ Սկզբում ամրոցը կառավարվում էր ներկայացուցիչների կողմից անգլո-նորմանական Տոսնի ցեղերի ({{lang-fro|Tosny}}, առաջին Ստաֆֆորդյան ցեղ), իսկ 12-րդ դարի վերջում Բրակի միջոցով դղյակը անցել է Բագոտ տոհմի կառավարմանը ({{lang-fro|Bagot}} երկրորդ Ստաֆֆորդյան ցեղ)։
Լճում կան մի քանի կղզիներ, որոնցից երկուսը առավել ուշագրավ են՝ Յադասենը և Գյուդելգենը:
 
[[Պատկեր:StaffordCastle1.jpg|ձախից|մինի]]
* Յադասեն կղզին, որը գտնվում է լճի կենտրոնում, հայտնի է որպես հնագույն հանգած հրաբուխ: Կղզու վրա կան չժուրչժեն ցեղերի կրոնական շենքերի մնացորդներ:
1206 թվականին Օհան Բեզզեմելնին Ստաֆֆորդին տվեց քաղաքի կարգավիճակ։ Այդ պահին Ստաֆֆորդը դարձավ առաջին առևտրի կենտրոնը, որը տվեց հիմնականում բուրդ և գործվածքներ։
* Գյուդելգեն կղզին ունի հրաբխային ծագում և ծածկված է անտառով: Գտնվում է հյուսիսարևելյան ափի մոտ:
 
1299 թվականին Էդմունդ Ստաֆֆորդը ստացել է բարոն Ստաֆֆորդի տիտղոս, իսկ նրա ավագ որդի Ռալֆ Ստաֆֆորդը, 2-րդ բարոն Ստաֆֆորդն է, որը 1351 թվականին ստացել է կոմս Ստաֆֆորդ տիտղոսը։ Ռալֆի գրավումը ստացել է Ստաֆֆորդշիր կոմսության անվանումը, վարչական կենտրոն դարձնելով Ստաֆֆորդ քաղաքը։
[[Պատկեր:Озеро Болонь мыс Нергуль и исток протоки Сий ф1.JPG|մինի|աջից]]
 
1837 թվականին Ստաֆֆորդի միջոցով[[Բիրմինգհեմ]]-Ուորինգտոն երկաթուղային գիծն է անցել։
Յադասեն և Գյուդելգեն կղզիների մասին կան շատ նանայական լեգենդներ և ավանդույթներ։
 
2006 թվականին Ստաֆֆորդը պատասխանել է 800-ամյա քաղաքի կարգավիճակ ստանալու համար, այս առիթով կազմակերպված բաժանումը այցելել է [[Եղիսաբեթ II]] թագուհին։
Մնացած ցածրադիր կղզիները ավազա-տղմային եմ, կարող են հեշտությամբ ջրի տակ անցնել։
 
== Տեսարժան վայրեր==
Լճի հարավային մասը հարում է Բոլոնյան պետական բնական արգելոցին, որը հիմնադրվել է 1998 թվականին:
[[Պատկեր:Stafford-ancient-high-house.jpg|մինի]]
Ստաֆորդում է ամենամեծ փայտե տունը Անգլիայի Էկիզաբեթյան դարաշրջանի (այսպես կոչված, հին բարձր տունը), կառուցվել է 1594 թվականին։ Ներկայումս այն գտնվում է թանգարանում։
 
Տեսարժան վայրերի առաջին քաղաքի ավերակները Ստաֆորդ ամրոցինն է։
1994 թվականին Բոլոն լիճը և Սելգոն ու Սիմմի գետաբերանները ներառվել են միջազգային նշանակության ջրա-ճահճային տարածքների ցանկում, ըստ [[Ռամսարի համաժողով]]ի որոշումների<ref name="ref2">[https://rsis.ramsar.org/ris/686] Информация о водно-болотных угодьях на официальном сайте Рамсарской конвенции: ramsar.org</ref>:
 
Քաղաքում է գտնվում նաև Սուրբ Չադա եկեղեցին (XII դար) և Սուրբ Մարիամ եկեղեցին (XIII դար)։
Ամռան ամիսներին լճի ջուրը կարող է տաքանալ մինչև +30 ° C:
 
== Արդյունաբերություն ==
== Բնակավայրեր ==
Քաղաքում արտադրվում են էլեկտրական և մեխանիկական սարքավորումներ։ Բացի այդ, այն գտնվում է կոշիկի ձեռնարկություններ, ինչպես նաև ականապատված աղ։
[[Պատկեր:Озеро Болонь и остров Ядасен ф1.JPG|մինի]]
Սիի վտակի ձախ ափին, լճից երեք կմ հեռավորության վրա գտնվում է [[Խաբարովսկի երկրամաս]]ի Ամուրի շրջանի Աչան նանայական գյուղը:
 
== Սպորտ ==
Հյուսիսային ափին Թեիսին բնակավայրն է, որտեղից սկսվում է Թեյիս կայարան տանող ճանապարհը։
Ստաֆորդում հիմնվում է 3 ֆուտբոլային ակումբ․
 
* Ստաֆֆորդ Ռեյնջերս - կիսապրոֆեսիոնալ ակումբը հիմնադրվել է 1876 թվականին, 2011/12 մրցաշրջանում հանդես է գալիս անգլիական 9-րդ դիվիզիոնի տարածաշրջանային լիգաներից մեկում։
Հյուսիս-արևմտյան ափին (Սամնիրի ծով) գտնվում է Ժուեն գյուղը, որտեղից սկիզբ է առնում դեպի Բոլոն գյուղ և նույնանուն կայարան տանող ճանապարհը։
 
* Բրոկտոն - սիրողական ակումբ, հիմնադրվել է 1937 թվականին, 2011/12 մրցաշրջանում հանդես է գալիս անգլիական 10-րդ դիվիզիոնի տարածաշրջանային լիգաներից մեկում։
Ամուր գետի աջ ափին Սերեբրյաննի վտակի դիմաց գտնվում են [[Տրոիցկոյի շրջան (Խաբարովսկի երկրամաս)|Տրոիցկոյի շրջանի]] Մալմիժ և Վերխնի Ներգեն գյուղերը:
 
* Ստաֆֆորդ Դաուն - սիրողական ակումբ, հիմնադրվել է 1976 թվականին, 2011/12 մրցաշրջանում հանդես է գալիս անգլիական 10-րդ դիվիզիոնի տարածաշրջանային լիգաներից մեկում։
Սերեբրյաննի վտակի ափին, ենթադրաբար, գտնվել է Երոֆեյ Խաբարովի աչանյան բերդագյուղը (1651-1652 թվականներին):
 
== Հայտնի բնիկները և բնակիչները ==
== Նավարկություն ==
* Թովմաս Բրասսի (1836—1918) — անգլիացի տնտեսագետ և քաղաքական գործիչ։
[[Պատկեր:Озеро Болонь и остров Гиудельген ф5.JPG|մինի]]
Լիճը մակերեսային է, հասանելի է միայն փոքր նավակների համար:
 
* [[Պատրիկ Մակլոհլին]] (1957) — բրիտանացի քաղաքական գործիչ։
Մինչև 1990-ականների կեսերը ամռանը Ամուրսկից մինչև Աչան ազգային գյուղ իրականացվել են կանոնավոր ուղփոխադրումներ «Զարյա» ջերմանավի միջոցով։
 
* Ջոն Պրեսկոտ Նայթ (1803—1881) — անգլիացի նկարիչ։
== Բուսական և կենդանական աշխարհ ==
Լճի տարածքում ապրում են երկկենցաղների և սողունների 11 տեսակներ, 179 տեսակ թռչուններ և 40 տեսակ կաթնասուներ:
 
* Իսահակ Ուոլտոն (1593—1683) — անգլիացի գրող, անգլիական գրականության մեջ կենսագրության ժանրի հիմնադիրը:
Բոլոն լիճը հարուստ է ձկներով, այստեղ ապրում են 52 տեսակ ձուկ:
 
* Պիտեր Ջոն Խոյկոկ (1951—2013) — բրիտանացի գիտառիստ և կոմպոզիտոր։
Լճի մակերեսային խորության և տաք ջրի պատճառով ամռանը ակտիվորեն զարգանում են [[ջրիմուռ]]ները:
 
== Ծանոթագրություններ ==
Լճի ափիերին տեղակայված ժայռերում ապրում են օձեր, այդ թվում՝ նաև թունավոր:
 
{{Համայնապատկեր|Озеро Болонь ф2.JPG|700px|Բոլոնիայի լճի համայնապատկեր}}
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
 
== Արտաքին հղումներ ==
* {{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/562367/Stafford|title=Stafford|publisher=Encyclopædia Britannica|lang=en|accessdate=2012-02-18|archiveurl=http://www.webcitation.org/67vPuMUFt|archivedate=2012-05-25}}
* [https://web.archive.org/web/20080202111935/http://www.fegi.ru/FEGI/museum/avtor/saxno/bolon.htm Болоньский вулкан]
* [http://rusprin.info/people/habarov_erofei_pavlovich/ Ачанский острог Ерофея Хабарова.]
 
{{ՎՊԵ}}