«Կատվալեզու եռաբաժակ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
{{Տաքսոտուփ2|Վիքիդատա=այո}}'''Կատվալեզու եռաբաժան''' ({{lang-lat|Bidens tripartitus}}), հայկական տարանունները՝ երկատամնակ, կատվալեզվիկ։
{{Taxobox
|name = Կատվալեզու եռաբաժան
|image file =Bidens tripartita1 eF.jpg
|image title =
|image descr =
|regnum = Բույսեր
|divisio =
|classis =
|familia = [[Աստղածաղկավոր]]
|genus = [[Կատվալեզու]]
|species = '''Կատվալեզու եռաբաժան'''
|latin = {{btname|Bidens tripartita|[[L.]]}}<ref>''Species Plantarum'' 2: 831 (1753)</ref>
|section name=
|section text=
<center>
* {{bt|Bidens connata|[[Muhl.]] [[ex (таксономия)|ex]] [[Willd.]]}}</center>
|wikispecies = Bidens tripartita
}}
 
'''Կատվալեզու եռաբաժան''', {{lang-lat|Bidens tripartitus}}
Հայկական տարանունները՝ երկատամնակ, կատվալեզվիկ։
 
== Նկարագրությունը ==
Տող 27 ⟶ 7՝
== Բուժական նշանակությունը ==
Բուժական նպատակող օգտագործվում են բույսի վերգետնյա մասը, որը հավաքում են մինչև ծաղկելը կամ ծաղկման ընթացքում։ Հումքը չորացնում են [[թիթեղ]]յա ծածկ ունեցող տանիքում՝ թղթի կամ [[խսիր]]ի
վրա, 5-7 սմ հաստությամբ փռված, իսկ ավելի լավ է կախված վիճակում։ Չոր [[հումք]]ի [[ցողուն]]ը ծալելուց պետք է դյուրաբեկ լինի։ Այն տրորելուց տալիս է յուրահատուկ հոտ, տիպ, քիչ կծու համ։ ՊիտանելիությունըԴեղաբույսը մինչևլավ 3ծանոթ տարիէ է։ժողովրդական բժշկությանը։ Այն [[Չինաստան]]ում օգտագործվում է դիզենտերիայի, ջերմային վիճակի, թոքային պալարախտի և էկզեմայի, իսկ տիբեթական բժշկության մեջ՝ հոդային ախտահարումների, սակավարյունության, [[աթերոսկլերոզ]]ի և սիբիրախոցի ժամանակ։ Ռուսական ժողովրդական բժշկության մեջ [[դեղաբույս]]ը ճանաչվում է որպես միզամուղ, քրտնամուղ, [[նյութափոխանակություն]]ը և [[մարսողություն]]ը կանոնավորող միջոց և լայնորեն կիրառվում է շնչական օրգանների ու արյան [[Հիվանդություն|հիվանդությունների]], C ավիտամինոզի, դեղնուիկի, մկնատամի և ատամնացավի [[ժամ]]անակ, իսկ արմատի շփոթը դնում են [[կարիճ]]ի կծածի վրա։
Դեղաբույսը լավ ծանոթ է ժողովրդական բժշկությանը։ Այն [[Չինաստան]]ում օգտագործվում է դիզենտերիայի, ջերմային վիճակի, թոքային պալարախտի և էկզեմայի, իսկ տիբեթական բժշկության մեջ՝ հոդային ախտահարումների, սակավարյունության, [[աթերոսկլերոզ]]ի և սիբիրախոցի ժամանակ։ Ռուսական ժողովրդական բժշկության մեջ [[դեղաբույս]]ը ճանաչվում է որպես միզամուղ, քրտնամուղ, [[նյութափոխանակություն]]ը և [[մարսողություն]]ը կանոնավորող միջոց և լայնորեն կիրառվում է շնչական օրգանների ու արյան [[Հիվանդություն|հիվանդությունների]], C ավիտամինոզի, դեղնուիկի, մկնատամի և ատամնացավի [[ժամ]]անակ, իսկ արմատի շփոթը դնում են [[կարիճ]]ի կծածի վրա։
Կան երկրներ որտեղ կատվալեզուն օգտագործում են [[քոս]]ի, ֆուրունկուլյոզի, էքսուդատիվ պլերիտների, հիպերտոնիկ և խոցային հիվանդությունների [[ժամանակ]], իսկ [[տերևներ]]ը տրորված վիճակում դնում են դժվար ապաքինվող վերքերի և [[օձ]]ի կծածի վրա։
Փորձով պարզվել է, որ [[բույս]]ի պատրաստուկները, ներերակային կիրառման դեպքում, առաջ են բերվում հանգստացնող ազդեցություն, իջեցնում [[կենդանիներ]]ի արյան ճնշումը, որոշ չափով մեծացնում սրտամկանի կծկման ամպլիդուտը, ուժեղացնում [[արգանդ]]ի կծկումները։
== Կիրառման եղանակները ==
Բույսից ջրաթուրմ պատրաստելու համար 6-8 գ [[հումք]]ը 200 մլ ջրում 30 րոպե թրմելուց հետո ըմպում են մեկական ճաշի գդալ՝ օրական 3-4 անգամ, կամ 4 ճաշի գդալ հումքը 1լ եռման ջրում 30 րոպե թրմելուց հետո ըմպում են 1/2 բաժակ՝ օրական 3-4 անգամ, կամ 10 գ հումքը 1 ժամ 200 մլ եռման ջրում տաքացնում (չեն եռացնում) 15 րոպե, ապա հովացնում ու քամում, 45 րոպե հետո ավելացնում նորից 200 մլ [[ջուր]] ու ըմպում մեկական ճաշի գդալ՝ օրական 2-3 անգամ։ Ավերինի թեյը, որ օգտագործում են գեղձախտի ժամանակ, պարունակում է կատվալեզու, եռագույն մանուշակ և դառնանուշ մորմի ցողուն՝ 2։2։1-ի հարաբերությամբ։ Այն օգտագործվում է վերոհիշյալ թուրմերի նման։ Եփուկ պատրաստելու համար 3 ճաշի գդալ հումքը 2 բաժակ ջրում եռացնում են 10գ [[հումք]]ից պատրաստում են ջրաթուրմ և այն 100 գ կերակրի աղի ծովաղի հետ խառնում են ընդհանուր լողարանի ջրին, իսկ ջրիկ մզվածքը օգտագործում են 20-ական կաթիլ, օրական 3 անգամ, ուտելուց առաջ։ Միխաիլ Նոսալը մաշկային հիվանդությունների, ռախիտի և գեղձախտի ժամանակ առաջարկում է իր դեղատոմսը, որի մեջ մտնում են՝ 10 գ կատվախոտ, 5 գ [[ընկույզ]]ի տերև, 20 գ եռագույն մանուշակ, 15 գ [[կռատուկ]]ի [[արմատ]], 10 գ խուլ եղինջի [[ծաղիկ]], 10 գ [[հազարատերևուկ]], 10 գ սև հաղարջի տերև և 15 գ գետնամորու տերև։ Այս խառնուրդից վերցնում են 20 գ, 10 րոպե թույլ կրակի վրա եռացնում են 1լ ջրում, հովացնում ապա ըմպում մեկական ճաշի գդալ՝ յուրաքանչյուր ժամը 1 անգամ։
== Օգտակար հատկանիշները ==
Կատվալեզուն թույլ նեկտարատու է։ Նրա չեզոք և թթու քամուկները [[մետաքս]]ը և [[բուրդ]]ը ներկում են տարբեր գույների՝ [[կրեմ]]ագույն, դարչնագույն։