«Կտուց անապատ»–ի խմբագրումների տարբերություն

}}

'''Կտուց վանք''', [[հայ առաքելական եկեղեցի|հայկական եկեղեցի]] պատմական [[Վասպուրական]] նահանգում՝ [[Վանա լիճ|Վանա լճի]] [[Կտուց կղզի|Կտուց կղզ]]ում։

Ըստ ավանդության, հիմնադրել է սուրբ [[Գրիգոր Լուսավորիչ]]ը [[Հռոմ]]ից վերադառնալիս՝ այստեղ ամփոփելով իր հետ բերած Կենաց փայտի մի մասը և յոթ սրբերի մասունքները, կառուցել յոթ եկեղեցի ու իր աշակերտներից մեկին առաջնորդ կարգել։ Կտուց անապատի մասին առաջին հիշատակությունը վերաբերում է [[11-րդ դար]]ին։ [[1462]] թվականին անապատի վանահայր Գրիգոր եպիսկոպոսը Ստեփանոս վարդապետի ձեռքով վերանորոգել է սուրբ Հովհաննես Կարապետ և սուրբ Խաչ եկեղեցիները։ [[15-րդ դար]]ում Կտուց անապատը դարձել է գրչության նշանավոր կենտրոն և ծաղկում ապրել հայտնի գրիչներ Խաչատուրի ու Հովհաննեսի գործունեությամբ։

[[1462]] թվականին Խաչատուրը [[Հայսմավուրք]] է ընդօրինակել, որտեղ հիշատակում է իրեն օգնած բազմաթիվ միաբանների (ձեռագիրը նկարազարդել է Վասպուրականում հռչակված Մինաս ծաղկողը)։ Խաչատուրի գործը շարունակել է Հովհաննեսը, որից մեզ հասած ամենահին ձեռագիրը [[1470]] թվականի է։ Հայտնի են նաև Մինաս և Բարսեղ գրիչները ([[1770]]–[[1780]]-ական թվականները)։ [[16-րդ դար]]ում Կտուց անապատանկում է ապրել։

 

 

[[1740]] թվականին եկեղեցու ճակատին կից Կարապետ Դատիկ եպիսկոպոսը քառամույթ գավիթ է կառուցել, որի հս. պատից մուտք է բացվում դեպի ուղղանկյուն խորանով Ս. Հրեշտակապետաց մատուռը, որտեղ պահվել են Կտուց անապատ-ի ձեռագրերը։ Համալիրի հարմում գտնվում են միջանցքի շուրջը երկշար դասավորված մութ ու ցածր խցերը, արլ-ում՝ հյուրատունը, իսկ հարավում՝ վանահոր բնակարանը։ [[19-րդ դար]]ում Կտուց անապատի թեմն ունեցել է ութ գյուղ։ Նրան են պատկանել Վանա լճի մերձափնյա [[ցորեն]]ի արտերը, [[այգիներ]], [[ձիթհանք]], [[ջրաղաց]], [[տուն|տներ]], [[խանութ]]ներ են։ Կտուց անապատամայացել է [[Մեծ եղեռն]]ի ժամանակ։

 

== Գրականություն ==

* Առաքել Դավրիժեցի, Գիրք պատմութեանց, Ե., [[1990]]։

* Լալայան Ե., Վասպուրական. նշանավոր վանքեր, ԱՀ, պր. 1, Թ., [[1912]]։