|
== Պատմություն ==
Հնագիտական պեղումների արդյունքները (Ռիգի սարի վրա գտնվող Շտիգելֆադբալմ [[քարանձավ]]ում հայտնաբերված քարե գործիքները, քարանձավային արջի ոսկորները և այլն) վկայում են, որ մարդիկ այստեղ բնակություն են հաստատել դեռևս միջին [[Քարի դար|քարեդար]]յան ժամանակներում (մեր թվականությունից շուրջ 30 հազար տարի առաջ): [[Մեզոլիթ]]ի դարաշրջանի առաջին բնակավայրը Լյուցեռնի կանտոնի տարածքում հայտնաբերվել է Վաուվիլերմոսում (ներկայումս այն ընդգրկված է [[Շվեյցարիա]]յի՝ համազգային նշանակության պատմամշակութային ժառանգության գույքացանկում)<ref>{{cite web|url=http://www.bevoelkerungsschutz.admin.ch/internet/bs/de/home/themen/kgs/kgs_inventar/a-objekte.html |title=KGS-Inventar |year=2009 |work=KGS Inventar |publisher=Federal Office of Civil Protection |language=German |accessdate=12 July 2010 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100628110559/http://www.bevoelkerungsschutz.admin.ch/internet/bs/de/home/themen/kgs/kgs_inventar/a-objekte.html |archivedate=28 June 2010 |df=dmy }}</ref>: Կանտոնի տարածքւմ հայտնաբերվել են մի շարք հնագույն բնակավայրերի մնացորդներ ևս, որոնց մի մասը ներառված է [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ]]-ի [[Համաշխարհային ժառանգություն|Համաշխարհային ժառանգության]] ցանկում<ref name=UNESCO>[http://whc.unesco.org/en/list/1363/ UNESCO World Heritage Site – Prehistoric Pile dwellings around the Alps]</ref>:
==Ժողովրդագրություն==
Կանտոնի բնակչության թվաքանակը պատմական ժամանակի ընթացքում կրել է հետևյալ փոփոխությունները<ref name=HDS>{{HDS|2973|Lucerne}}</ref>
<timeline>
Colors=
id:lightgrey value:gray(0.9)
id:darkgrey value:gray(0.8)
ImageSize = width:800 height:500
PlotArea = top:10 left: 100 bottom:90 right:100
Legend = columns:3 left:220 top:70 columnwidth:160
AlignBars = justify
DateFormat = x.y
Period = from:0 till:360000
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:70000 start:0
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:14000 start:0
Colors=
id:TO value:yellowgreen legend:Ամբողջը
id:GE value:teal legend:Գերմանախոս
id:IT value:green legend:Իտալախոս
id:PR value:lightpurple legend:Բողոքական
id:CA value:oceanblue legend:Կաթոլիկ
id:SW value:red legend:Շվեյցարացի
PlotData=
color:yellowgreen width:40 mark:(line,white) align:center
bar:1850 from:start till:132843 text:"132,843" color:TO
bar:1880 from:start till:134708 text:"134,708" color:TO
bar:1900 from:start till:146519 text:"146,519" color:TO
bar:1950 from:start till:223249 text:"223,249" color:TO
bar:1970 from:start till:289641 text:"289,641" color:TO
bar:2000 from:start till:350504 text:"350,504" color:TO
LineData =
points:(229,239)(343,249) color:GE
points:(343,249)(457,331) color:GE
points:(457,331)(571,383) color:GE
points:(571,383)(686,436) color:GE
points:(229,90)(343,92) color:IT
points:(343,92)(457,94) color:IT
points:(457,94)(571,107) color:IT
points:(571,107)(686,98) color:IT
points:(114,92)(229,96) color:PR
points:(229,96)(343,103) color:PR
points:(343,103)(457,124) color:PR
points:(457,124)(571,133) color:PR
points:(571,133)(686,138) color:PR
points:(114,236)(229,234) color:CA
points:(229,234)(343,239) color:CA
points:(343,239)(457,301) color:CA
points:(457,301)(571,364) color:CA
points:(571,364)(686,366) color:CA
points:(114,237)(229,237) color:SW
points:(229,237)(343,246) color:SW
points:(343,246)(457,331) color:SW
points:(457,331)(571,378) color:SW
points:(571,378)(686,417) color:SW
</timeline>
{| class="wikitable collapsible collapsed"
|-
!colspan=10|Լյուցեռնի կանտոնի պատմական ժողովրդագրություն =w 1850–2000
|-
| '''Year ||1850||1880|| 1900|| 1950|| 1970|| 2000'''
|-align="right"
| Population || 132,843 || 134,708 || 146,519 || 223,249 || 289,641 || 350,504
|-align="right"
| Percent of Total Swiss Population || 5.6% || 4.8% || 4.4% || 4.7% || 4.6% || 4.8%
|-
| '''Language || || || || || || '''
|-align="right"
| German || || 134,155 || 143,337 || 216,647 || 263,310 || 311,543
|-align="right"
| Italian || || 294 || 2,204 || 3,587 || 15,635 || 6,801
|-align="right"
| French || || 302 || 747 || 2,150 || 2,015 || 2,053
|-align="right"
| [[Romansh language|Romansh]] || || 5 || 64 || 338 || 525 || 388
|-align="right"
| Other || || 50 || 167 || 527 || 8,156 || 29,719
|-
| '''Religion || || || || || || '''
|-align="right"
| Catholic<ref group="nb">Before 1950 includes Christian Catholic, from 1950 onward only Roman Catholic</ref> || 131,280 || 129,172 || 134,020 || 189,917 || 246,888 || 248,545
|-align="right"
| Protestant || 1,563 || 5,419 || 12,085 || 30,396 || 38,639 || 42,926
|-align="right"
| [[Christian Catholic Church of Switzerland|Christian Catholic]] || || || || 1,129 || 741 || 471
|-align="right"
| Other || || 215 || 414 || 1,807 || 3,373 || 58,562
|-align="right"
| ''Other, Jewish'' || || ''152'' || ''319'' || ''497'' || ''563'' || ''399''
|-align="right"
| ''Other, Islam'' || || || || || ''372 || ''13,227''
|-align="right"
| ''Other, None''<ref group="nb" name="ex2">Belonging to no organized religious group</ref> || || || || || ''1,672 || ''20,681''
|-
| '''Nationality || || || || || || '''
|-align="right"
| Swiss || 132,252 || 132,583 || 140,176 || 216,600 || 259,498 || 294,709
|-align="right"
| Foreign || 591 || 2,223 || 6,343 || 6,649 || 30,143 || 55,795
|-
|colspan=10|Source:<ref name=HDS/>
|-
|colspan=10|Notes<br /> <references group="nb" />
|}
== Վարչական բաժանում ==
Կանտոնը բաժանված է հետևյալ հինգ շրջանների.
| 