«Բեսլանի ահաբեկչական հարձակում»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 39.
=== Պատմական էքսկուրս ===
[[Պատկեր:Caucasus-political (hy).png|thumb|right|250px|Կովկասի քարտեզը]]
[[Օսեր|Օսեթական]], [[ինգուշներ|ինգուշական]] և [[չեչեններ|չեչենական]] համայնքները [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրության]] շահերի կիզակետում են հայտնվել 18-րդ դարի վերջին և 19-րդ դարի սկզբին<ref name="cuciev1-1">{{книга |автор = Артур Цуциев. |часть = 1.1. «Начало истории» осетино-ингушских отношений |заглавие=Осетино-ингушский конфликт: его предыстория и факторы развития |ссылка=http://www.iriston.com/books/cuciev_-_oset-ing_konfl.htm#1.1.%20%C2%AB%D0%9D%D0%B0%D1%87%D0%B0%D0%BB%D0%BE%20%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8%C2%BB%20%D0%BE%D1%81%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE-%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D1%83%D1%88%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85%20%D0%BE%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B9}}</ref>: Ռուսական կառավարությունը մտադիր էր ապահովել իր առևտրական ճանապարհների կայունությունը և անվտանգությունը, որոնք անցնում էին [[Հյուսիսային Կովկաս]]ով դեպի [[Մերձավոր Արևելք]]<ref name="cuciev1-2" />: Տեղացի ժողովուրդների արձագանքը հակասական էր: Օսերը և ինգուշները կողմնակից էին հարևան ավելի հզոր ժողովուրդների (հատկապես, կաբարդացիների և չեչենների) հարձակումներից պաշտպանվելու, այն դեպքում, երբ չեչեններն ի սկզբանե հրաժարվել էին կառավարման ռուսական մոդելից և ակտիվորեն հակազդում էին միավորվելու փորձերին<ref name="cuciev1-2">{{книга |автор = Артур Цуциев. |часть = 1.2. 1730–1780. Перед колонизацией |заглавие = Осетино-ингушский конфликт: его предыстория и факторы развития |ссылка=http://www.iriston.com/books/cuciev_-_oset-ing_konfl.htm#1.2.%201730-1780.%20%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4%20%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B5%D0%B9}}</ref>: Սրա հետ մեկտեղ ադապտացիան նույնպես այլ կերպ էր ընթանում: Այսպես, օսերի ակուլտուրացիան ընթանում էր բավականին հարթ, ինչին օժանդակ երևույթ էր օսերի կողմից քրիստոնեության վերընդունումը<ref name="cuciev1-4" />: Ինգուշները և չեչենները, որոնք կառավարվում էին [[սուֆիզմ|սուֆիստական]] հնացած թարիքաներով, ներառվում էին վահնայական համայնքի թայփայական
[[Հյուսիսային Օսիա]]յի նոր վարչատարածքային բաժանման արդյունքում վիճելի տարածք դարձավ [[Պրիգորոդնի շրջան (Հյուսիսային Օսիա)|Պրիգորոդնի շրջանը]]: Այստեղ միջէթնիկ բախումներ էին տեղի ունենում մշակելի հողերի համար, որոնք շրջանում բավականաչափ քիչ էին: Տարածքը տարբեր ժամանակներում եղել է և՛ ինգուշների, և՛ օսերի տիրապետության տակ<ref name="cuciev1-4" /><ref name="cuciev1-3">{{книга |автор = Артур Цуциев. |часть = 1.3. 1784–1830. Включение в состав России и административное оформление территории |заглавие = Осетино-ингушский конфликт: его предыстория и факторы развития |ссылка = http://www.iriston.com/books/cuciev_-_oset-ing_konfl.htm#1.3. 1784–1830. Включение в состав России и административное оформление территории}}</ref>: Կոնֆլիկտի պատճառներից մեկը մարտավարական մեծ նշանակություն ունեցող [[Վլադիկավկազ]]ի ամրոցի անվտանգության ապահովումն էր, որը հսկում էր դեպի [[Դարիալի կիրճ]] մուտքը<ref name="cuciev1-3" />: [[Ռազմավիրական ճանապարհ]]ը, որն անցնում էր կիրճի միջով, մեծ եկամուտներ կարող էր բերել այն էթնոսին, որը հսկում էր այն: Այս հանգամանքի պատճառով, օս-ինգուշական բախումները երկար ժամանակ շարունակվել են<ref name="cuciev1-3" />:
Տող 61.
* [[Փետրվարի 6]]՝ մահապարտ ահաբեկչի կողմից [[Մոսկվայի մետրոպոլիտեն]]ում գործարկվել է 4 կիլոգրամ տրատիլ պարունակող պայթուցիկ սարք, որը տեղադրված է եղել մետրոպոլիտենի «Ավտոզավոդսկայա» կայարանից «Պավլեցկայա» կայարան մեկնող գնացքի մեջ: Ահաբեկչության արդյունքում մահացել է 41 մարդ (չհաշված ահաբեկչին), վիրավորվել՝ ևս 250-ը<ref>{{cite web|url=http://www.rbc.ru/society/29/03/2010/5704b6829a794714c9b52a7b|title=Хроника терактов в московском метро и на ж/д транспорте|publisher=РБК|date=29 марта 2010|accessdate=6 декабря 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170325162616/http://www.rbc.ru/society/29/03/2010/5704b6829a794714c9b52a7b|archivedate=2017-03-25}}</ref>:
* [[Մայիսի 9]]` [[Գրոզնի]]ում, [[հաղթանակի տոն]]ի ժամանակ, պայթյուն է տեղի ունեցել քաղաքային մարզադաշտի տրիբունայի մոտ, որի արդյունքում զոհվել է Չեչնիայի նախագահ Ահմադ Կադիրովը և քաղխորհրդի նախագահ Հուսեյն Իսաևը<ref>{{cite web|url=http://www.kavkaz-uzel.ru/persontext/person/id/406489.html|title=Кадыров Ахмад Абдулхамидович (Ахмат-хаджи)|publisher=Кавказский узел|accessdate=6 декабря 2010|archiveurl=http://www.webcitation.org/67mKKbMQo|archivedate=2012-05-19}}</ref>:
* [[Հունիսի 21]]
* [[Օգոստոսի 24]]
**[[Պայթյուն Տու 154 և 134 ինքնաթիռներում|Պայթյուններ ինքնաթիռներում]], որոնք տեղի են ունեցել [[Տուլայի մարզ|Տուլայի]] և [[Ռոստովի մարզ]]երի տարածքներում: Պայթյունները իրականացվել են մահապարտ ահաբեկչուհիների կողմից: Ընդհանուր առմամբ, մահացել է 90 մարդ<ref>{{cite web|url=https://lenta.ru/articles/2004/08/25/planes/||publisher=Lenta.ru|title=Двойная катастрофа|date=25 августа 2004|accessdate=26 марта 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6pFKwjXGY|archivedate=2017-03-26}}</ref>:
| |||