«Ծնեբեկ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 6.
 
== Քիմիական բաղադրություն ==
Բույսի արմատներում հայտնաբերված են ասպարագին, արգինին, խելիդոնաթթու, ստերոիդ սապոնին, ճարպայուղ, եթերայուղ, խոլին, մինչև 41% շաքար, ընձյուղներում՝ 1,6-1,7% սպիտներսպիրտներ (ասպարագին, [[թիրոզին]], [[լիզին]]), արսենի հետքեր, շաքար, սաթաթթու, խելիդոնաթթու, գլիկոզիդ կոնիֆերին, ալկալոիդների հետքեր, վանիլին, կումարին, միկրոտարրերից՝ ''K, Na, Ca, Mg, P և Fe'', [[վիտամիններ]]ից՝ B1, B2, PP, C, կարոտին։ Սերմերը պարունակում են վանիլի հոտ ունեցող մինչև 16% ճարպայուղ։
 
== Նշանակություն և կիրառում ==
Պարունակում են վիտամիններ, [[սպիտակուցներ]], [[ածխաջրեր]], հանք, աղեր և այլն։ Դեղատու ծնեբեկի արմատները և մատղաշ ընձյուղները դեղամիջոց են. պարունակում են ասպարագին ալկալոիդը։ Պատրաստուկներն օգտագործում են որպես միզամուղ։ Հասուն պտուղները պարունակում են շաքարներ, խնձորաթթու, կարոտին (A-նախավիտամին), իսկ սերմերը՝ [[ճարպեր]]։
 
Օգտագործվում էթարմէ թարմ և վերամշակված (չիր, կոմպոտ, մուրաբա, հյութ, ջեմ, պովիդլո և այլն)։ Ունի համային, սննդային և բուժիչ հատկանիշներ։ Պարունակում է շաքարներ, օրգանական թթուներ, վիտամիններ, բուրավետ և կենսաբանական ակտիվ նյութեր։ Մշակովի սորտերի մեծ մասի կորիզի միջուկը քաղցր է։ Հայաստանի պայմաններում պտուղները հասունանում են հունիսի 15-ից օգոստոսի 20-ը։
 
== Տարածում ==
Տող 26.
Բուժման նպատակով օգտագործում են [[բույս]]ի արմատը, [[կոճղարմատ]]ը և մատղաշ ընձյուղները։ Արմատը և կոճղարմատը հանում են վաղ գարնանը կամ աշնանը, լվանում, չորացնում բացօթյա, պահում հերմետիկ փակվող տուփերի մեջ, իսկ ընձյուղները հավաքում են վաղ գարնանը և հիմնականում օգտագործում թարմ վիճակում։
 
Հնդկական բժշկության մեջ կոճղարմատը հայտնի է որպես հակադիզենտերիայինհակադիզենտերային միջոց։ Չինական բժշկության մեջ արմատի եփուկը համարվում է միզամուղ, ջերմ իջեցնող, օրգանիզմը տոնուսավորող, արյան շրջանառությունը և մարսողությունը կարգավորող միջոց։ Կիրառվում է պոդագրայի, [[ռևմատիզմ]]ի, [[շաքարային դիաբետ]]ի և իմպոտենցիայի ժամանակ։
 
Արմատը կտրում է ատամի ցավը, սպեղանու ձևով բուժում է դեմքի ցանավորումը, բացում դաշտանը, միզակապությունը, իջեցնում խուխի հետ կապված բարձր ջերմությունը, նպաստում ծննդաբերության հեշտացմանը։ Դեղաբույսի պատրաստուկներն օծելու ձևով օգնում են մեջքի ցավին, մորմի կծածին։ Ներքին ընդունման ձևով սերմերը «հովացնում են ստամոքսը», վերացնում քրտինքի տհաճ հոտը։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ծնեբեկ» էջից