«Բրազիլիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 68.
 
Արևելքում սահմանակցելով Ատլանտյան օվկիանոսին` Բրազիլիան ունի մոտ 7491 կմ ափամերձ գոտի<ref name="CIA Geo"/>: Այն սահմանակցում է Հարավային Ամերիկայի բոլոր երկրներին բացառությամբ [[Էկվադոր]]ին և [[Չիլի]]ին և զբաղեցնում է մայրցամաքի ցամաքային տարածքի 47,3%-ը<ref>{{cite web|url=http://www.un.int/brazil/brasil/brazil-land.htm|title=Brazil – Land|last=<!--not specified-->|date=<!--not specified-->|website=Permanent Missions|publisher=United Nations|at=Geography|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141023154830/http://www.un.int/brazil/brasil/brazil-land.htm|archivedate=23 October 2014|access-date=<!--not specified-->}}</ref>: Պետության [[Ամազոնի դաշտավայր]]ը ներառում է [[Ամազոնի անձրևային անտառներ|լայնածավալ արևադարձային անտառ]]ներ, որտեղ ապրում են կենդանական աշխարհի բազում ներկայացուցիչներ, բազմազան բնապահպանական գոտիներ և մեծ թվով բնական ռեսուրսներ<ref name="CIA Geo">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/br.html|title=Geography of Brazil|last=<!--no byline-->|date=1 May 2018|website=The World Factbook|publisher=Central Intelligence Agency|at=Geography > Coastline|accessdate=4 May 2018}}</ref>: Իր եզակի բուսական ժառանգությունը Բրազիլիային դարձնում են աշխարհի 17 [[մեգաբազմազան երկրներ]]ից մեկը և գլոբալ հետաքրքրության առարկա:
 
Բրազիլիայում բնակվել են [[բնիկ բրազիլացիներ|բազմաթիվ ցեղեր]] մինչև 1500 թվականը, երբ ճանապարհորդ [[Պեդրու Ալվարեշ Կաբրալ]]ը տարածքը հայտարարեց [[Պորտուգալական կայսրություն|Պորտուգալական կայսրության]] գաղութ: Բրազիլիան մնաց Պորտուգալիայի գաղութը մինչև 1808 թվականը, երբ կայսրության մայրաքաղաքը Լիսաբոնից տեղափոխվեց Ռիո դե Ժանեյրո: 1815 թվականին գաղութը ստացավ թագավորության կարգավիճակ և ձևավորվեց [[Պորտուգալիայի, Բրազիլիայի և Ալգրավեի միացյալ թագավորություն]]ը: [[Բրազիլիայի անկախություն|Անկախություն]] ձեռք բերվեց 1822 թվականին, երբ ձևավորվեց [[Բրազիլիայի կայսրություն]]ը, որը ունիտար երկիր էր և կառավարվում էր սահմանադրական միապետի և խորհրդարանական համակարգի կողմից: 1824 թվականին ընդունվեց առաջին սահմանադրությունը և ձևավորեց երկպալատանի խորհրդարանը, որն այժմ կոչվում է [[Բրազիլիայի ազգային կոնգրես|Ազգային կոնգրես]]: Երկիրը [[Հանրապետության հռչակում (Բրազիլիա)|դարձավ նախագահական հանրապետություն]] 1889 թվականի ռազմական հեղաշրջումից հետո: 1964 թվականին [[Բրազիլիայի ռազմական դիկտատուրա|ռազմական դիկտատուրա]] հատատվեց երկրում ռազմական հեղաշրջումից հետո, որն իշխեց մինչև 1985 թվականը, որից հետո քաղաքացիական կառավարությունը վերադարձվեց: Բրազիլիայի ներկայիս [[Բրազիլիայի սահմանադրություն|սահմանադրությամբ]], որն ընդունվել է 1988 թվականին, ամրագրված է, որ երկիրը ժողովրդավարական [[դաշնային հանրապետություն]] է<ref name="Constituição">{{cite web |title=Brazilian Federal Constitution |publisher=Presidency of the Republic |year=1988 |url=http://www.planalto.gov.br/ccivil_03/Constituicao/Constituiçao.htm |language=Portuguese |accessdate=3 June 2008}} {{cite web |title=Brazilian Federal Constitution |publisher=v-brazil.com |year=2007 |url=http://www.v-brazil.com/government/laws/titleI.html |quote=Unofficial translate |accessdate=3 June 2008}}</ref>: Չնայած հարուստ մշակութային պատմությանը, երկիրը [[ՅՈՆԵՍԿՈ]]-ի [[Համաշխարհային ժառանգություն|Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների]] քանակով տասներեքերորդն է աշխարհում<ref>{{cite web|url=http://whc.unesco.org/en/list |title=UNESCO World Heritage Centre&nbsp;— World Heritage List |publisher=UNESCO |accessdate=25 May 2012}}</ref>:
 
Բրազիլիան ունի [[զարգացող տնտեսություն]].<ref>{{cite web|url=https://www.ftse.com/products/downloads/FTSE-Country-Classification-Update-2018.pdf |title=FTSE Country Classification |publisher=FTSE Group |date= September 2018 |accessdate=20 November 2018}}</ref>: Նոմինալ ՀՆԱ-ի մակարդակով Բրազիլիան իններորդն է աշխարհում<ref name="IMF, October 2015">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=44&pr.y=11&sy=2018&ey=2018&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=512%2C668%2C914%2C672%2C612%2C946%2C614%2C137%2C311%2C546%2C213%2C962%2C911%2C674%2C314%2C676%2C193%2C548%2C122%2C556%2C912%2C678%2C313%2C181%2C419%2C867%2C513%2C682%2C316%2C684%2C913%2C273%2C124%2C868%2C339%2C921%2C638%2C948%2C514%2C943%2C218%2C686%2C963%2C688%2C616%2C518%2C223%2C728%2C516%2C836%2C918%2C558%2C748%2C138%2C618%2C196%2C624%2C278%2C522%2C692%2C622%2C694%2C156%2C142%2C626%2C449%2C628%2C564%2C228%2C565%2C924%2C283%2C233%2C853%2C632%2C288%2C636%2C293%2C634%2C566%2C238%2C964%2C662%2C182%2C960%2C359%2C423%2C453%2C935%2C968%2C128%2C922%2C611%2C714%2C321%2C862%2C243%2C135%2C248%2C716%2C469%2C456%2C253%2C722%2C642%2C942%2C643%2C718%2C939%2C724%2C734%2C576%2C644%2C936%2C819%2C961%2C172%2C813%2C132%2C726%2C646%2C199%2C648%2C733%2C915%2C184%2C134%2C524%2C652%2C361%2C174%2C362%2C328%2C364%2C258%2C732%2C656%2C366%2C654%2C144%2C336%2C146%2C263%2C463%2C268%2C528%2C532%2C923%2C944%2C738%2C176%2C578%2C534%2C537%2C536%2C742%2C429%2C866%2C433%2C369%2C178%2C744%2C436%2C186%2C136%2C925%2C343%2C869%2C158%2C746%2C439%2C926%2C916%2C466%2C664%2C112%2C826%2C111%2C542%2C298%2C967%2C927%2C443%2C846%2C917%2C299%2C544%2C582%2C941%2C474%2C446%2C754%2C666%2C698&s=NGDPD&grp=0&a=#cs120|title=International Monetary Fund|author=|first=|date=|website=imf.org|access-date=}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2001rank.html |title=CIA – The World Factbook – Country Comparisons – GDP (purchasing power parity) |publisher=Cia.gov |accessdate=25 January 2011}}</ref>: Երկիրը աշխարհի խոշորագույն հացահատիկ արտադրողներից մեկն է և խոշորագույն սուրճ արտադրողը վերջին 150 տարում<ref name=Neilson102/>: Երկիրը դասակարգվում է որպես միջինից բարձր մակարդակի տնտեսություն ունեցող [[Համաշխարհային բանկ]]ի կողմից<ref name="wb-upper-middle">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/about/country-classifications/country-and-lending-groups#Upper_middle_income |title=Country and Lending Groups |publisher=World Bank |accessdate=5 March 2011 |quote=Uppermiddle Income defined as a per capita income between $3,976 – $12,275 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110318125456/http://data.worldbank.org/about/country-classifications/country-and-lending-groups |archivedate=18 March 2011 }}</ref> և նորովի ինդուստալիզացված երկիր<ref name=Globalization>{{Cite book|title=Globalization and the Transformation of Foreign Economic Policy|author=Paweł Bożyk|chapter=Newly Industrialized Countries|publisher=Ashgate Publishing|year=2006|isbn=978-0-7546-4638-9|page=164}}</ref><ref name=Limits>{{Cite book|title=The Limits of Convergence|author=Mauro F. Guillén|author-link=Mauro F. Guillén|chapter=Multinationals, Ideology, and Organized Labor|page=126 (table 5.1)|publisher=Princeton University Press|year=2003|isbn=978-0-691-11633-4}}</ref>, որի ազգային հարստությունը ամենամեծն է Լատինական Ամերիկայում: Բրազիլիան տարածաշրջանային տերություն է և շատ ժամանակ համարվում է մեծ տերություն<ref name="SchaeferPoffenbarger2014">{{cite book|author1=M. Schaefer|author2=J. Poffenbarger|title=The Formation of the BRICS and its Implication for the United States: Emerging Together|url=https://books.google.com/books?id=yXdaBQAAQBAJ&pg=PT32|date= 2014|publisher=Springer|isbn=978-1-137-38794-3|page=32}}</ref><ref name="Gina" /><ref name="Burges2016">{{cite book|author=Sean W. Burges|title=Latin America and the Shifting Sands of Globalization|url=https://books.google.com/books?id=tolwCwAAQBAJ&pg=PA114|year= 2016|publisher=Routledge|isbn=978-1-317-69658-2|pages=114–15}}</ref> կամ միջին տերություն միջազգային հարաբերություններում<ref name="Burges2016"/><ref>{{cite web|url=http://www.ibsanews.com/pt/eeuu-eespecialistas-reclamam-reconhecimento-do-brasil-como-potecircncia-mundial/ |title=Especialistas reclamam reconhecimento do Brasil como potência mundial|publisher=IBS News|date=15 June 2011 |accessdate=7 April 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dci.com.br/pela-primeira-vez-brasil-emerge-como-potencia-internacional,-diz-patriota-id293466.html |title=Pela primeira vez Brasil emerge como potência internacional, diz Patriota |publisher= |date=10 May 2012 |accessdate=7 April 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=http://allafrica.com/stories/201109150218.html |title=Brazil – Emerging Soft Power of the World|publisher=allAfrica.com |date=15 September 2011 |accessdate=7 April 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.sidneyrezende.com/noticia/143872+brasil+ganha+dos+estados+unidos+em+influencia+na+america+do+sul |title=Brasil ganha dos Estados Unidos em influência na América do Sul |newspaper=The Economist |date=2 September 2011 |accessdate=7 April 2017}}</ref><ref name="Gina">{{Cite journal |doi=10.1111/blar.12417|title = Brazil: What Rise of What Power?|journal = Bulletin of Latin American Research|volume = 35|pages = 5–19|year = 2016|last1 = Gardini|first1 = Gian Luca}}</ref>: Նրա միջազգային ճանաչման և ազդեցության շնորհիվ որոշ դեպքերում երկիրը համարվում է զարգացող տերություն<ref name="FRIDE">[http://fride.org/descarga/com_emerging_powers_eng_abr08.pdf FRIDE: The international arena and emerging powers: stabilising or destabilising forces?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160615194931/http://fride.org/descarga/com_emerging_powers_eng_abr08.pdf |date=15 June 2016 }}, Susanne Gratius, April 2008</ref> և պոտենցիալ գերտերություն<ref name="Collecott">{{cite web|author=Peter Collecott|url=http://www.diplomaticourier.com/2011/10/29/brazil-s-quest-for-superpower-status/|title=Brazil's Quest for Superpower Status|publisher=The Diplomatic Courier|date=29 October 2011|accessdate=10 August 2014}}</ref><ref>{{cite news |last=Clendenning |first=Alan |title=Booming Brazil could be world power soon |page=2 |newspaper=USA Today |agency=The Associated Press |date=17 April 2008 |url=https://www.usatoday.com/money/economy/2008-04-17-310212789_x.htm |accessdate=12 December 2008}}</ref><ref name="DominguezKim2013">{{cite book|author1=Jorge Dominguez|author2=Byung Kook Kim|title=Between Compliance and Conflict: East Asia Latin America and the New Pax Americana|url=https://books.google.com/books?id=c0I_4JmjFbwC&pg=PA98|year=2013|publisher=Center for International Affairs, Harvard University|isbn=978-1-136-76983-2|pages=98–99}}</ref>: Բրազիլիան [[ՄԱԿ]]-ի,[[Մեծ քսանյակ]]ի, [[ԲՐԻԿՍ]]-ի, [[Հարավամերիկյան ազգերի միություն|Հարավամերիկյան ազգերի միության]], [[Հարավային Ամերիկայի երկրների ընդհանուր շուկա (Mercosur)|Mercosul]]-ի, [[Ամերիկյան պետությունների կազմակերպություն|Ամերիկյան պետությունների կազմակերպության]], [[Իբերո-ամերիկյան պետությունների կազմակերպություն|Իբերո-ամերիկյան պետությունների կազմակերպության]] և [[Պորտուգալալեզու երկրների համագործակցություն|Պորտուգալալեզու երկրների համագործակցության]] հիմնադիր անդամ է:
 
== Պատմություն ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Բրազիլիա» էջից