«Մարատ Առաքելյան»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Նոր էջ «{{Անձ}} '''Մարատ Արսենի Առաքելյան''' ({{ԱԾ}}, թաղված է Բյուրականում), հայ աստղաֆիզիկոս:...»: |
No edit summary |
||
Տող 5.
Մարատ Առաքելյանը ծնվել է [[1929]] թվականի [[հունվարի 15]]-ին, [[Գորիս]] քաղաքում: [[1951]] թվականին ավարտել է [[Երևանի պետական համալսարան]]ի ֆիզիկայի և մաթեմատիկայի ֆակուլտետը, մասնագիտացել է աստղաֆիզիկայի ոլորտում: Առաքելյանը գործուղվել է [[Բյուրականի աստղաֆիզիկական աստղադիտարան]], որտեղ աշխատել է նախ որպես աստղագետի օգնական, այնուհետև՝ կրտսեր գիտաշխատող: [[1955]] թվականին ավարտել է [[Լենինգրադի պետական համալսարան]]ի ավարտական դպրոցը, [[1956]] թվականին [[Լենինգրադի պետական համալսարան]]ում հաջողությամբ պաշտպանել է դիսերտացիան՝ պրոֆեսոր Օ. Ա. Մելնիկովի հսկողության ներքո: [[1957]]-[[1959]] թվականներին միաժամանակ դասավանդել է ԵՊՀ աստղաֆիզիկայի ամբիոնիում, եղել է ավագ դասախոս: [[1960]]-[[1966]] թվականներին եղել է կրտսեր գիտաշխատող և դասախոսել Լենինգրադի պետական համալսարանում և ստացել դոցենտի կոչում: 1966 թվականին աշխատանքային գործունեությունը շարունակել է Բյուրականի աստղաֆիզիկական աստղադիտարանում, միաժամանակ դասավանդել է [[Երևանի պետական համալսարան]]ի աստղաֆիզիկայի ամբիոնում: 1967 թվականին դարձել է Բյուրականի աստղաֆիզիկական աստղադիտարանի ավագ գիտաշխատող: 1967 թվականից Առաքելյանը զբաղվել է գիտական հետազոտություններով և հրատարակել է 62 հոդված: [[1977]] թվականին [[Մոսկվայի պետական համալսարան]]ում պաշտպանել է ատենախոսություն՝ «Ակտիվ կորիզներ ունեցող գալակտիկաների սպեկտրալ դիտարկումների և վիճակագրական տվյալների վերաբերյալ» և դարձել գիտությունների դոկտոր: [[1982]] թվականին ընտրվել է [[Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան|Խաչատուր Աբովյանի անվան պետական մանկավարժական ինստիտուտի]] աստղաֆիզիկայի և տեսական ֆիզիկայի ամբիոնի վարիչ:
Աշխատանքները վերաբերում են գալակտիկաների սպեկտրային և վիճակագրական ուսումնասիրության հարցերին: Քարտագրել է բարձր մակերևութային պայծառություն ունեցող գալակտիկաները, որոնք գրականության մեջ հայտնի են «Առաքելյանի գալակտիկաներ» անվամբ<ref>[http://www.anunner.com/name/biography/ՄԱՐԱՏ_ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ_ԱՐՍԵՆԻB Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005:]</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.aras.am//FamousAstronomers/arakelian.html|title=Marat ARAKELIAN (1929-1983)|website=www.aras.am|accessdate=2019-09-02}}</ref>:
== Մահ ==
Տող 19.
* Statistical study of flare stars in the solar vicinity, 1969-1970.
* Derivation of the luminosity function of field galaxies (together with A.T. Kalloghlian),1970.
* Աստղագիտություն: Ձեռնարկ միջն. դպր. 10-րդ դաս. համար, Երևան, «Լույս», 1970 (համահեղինակ)<ref>{{Cite book|url=http://haygirk.nla.am/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=43504&query_desc=au:%22%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D6%84%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6,%20%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BF%20%D4%B1%D6%80%D5%BD%D5%A5%D5%B6%D5%AB,%22|title=Աստղագիտություն: Ձեռնարկ միջնակարգ դպրոցների 10-րդ դասարանի համար|date=1970|publisher=Լույս|editor-last=Առաքելյան|editor-first=Մարատ Արսենի|location=Երևան|editor-last2=Թովմասյան|editor-first2=Հրանտ Մուշեղի|editor-last3=Միրզոյան|editor-first3=Լյուդվիգ Վասիլի|editor-last4=Համբարձումյան|editor-first4=Վիկտոր Համազասպի}}</ref>:
* The proof of the extragalactic origin of quasars, 1970-1971.
* Աստղագիտություն: Ձեռնարկ միջն. դպր. 10-րդ դաս. համար, 2-րդ հրատարակություն, Երևան, «Լույս», 1971 (համահեղինակ)<ref>{{Cite book|url=http://haygirk.nla.am/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=45506&query_desc=au:%22%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D6%84%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6,%20%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BF%20%D4%B1%D6%80%D5%BD%D5%A5%D5%B6%D5%AB,%22|title=Աստղագիտություն: Ձեռնարկ միջն. դպր. 10-րդ դաս. համար|date=1971|publisher=Լույս|editor-last=Առաքելյան|editor-first=Մարատ Արսենի|edition=2-րդ հրատ|location=Երևան|editor-last2=Թովմասյան|editor-first2=Հրանտ Մուշեղի|editor-last3=Միրզոյան|editor-first3=Լյուդվիգ Վասիլի|editor-last4=Համբարձումյան|editor-first4=Վիկտոր Համազասպի}}</ref>:
* Spectroscopic observations and studies of a few hundred Markarian galaxies and discovery of more than 40 new Seyferts among them (together with Russian astronomers E.A. Dibai and V.F. Esipov), 1970-1973.
* Աստղագիտություն: Ձեռնարկ միջն. դպր. 10-րդ դաս. համար, 3-րդ հրատարակություն, Երևան, «Լույս», 1973 (համահեղինակ)<ref>{{Cite book|url=http://haygirk.nla.am/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=48313&query_desc=au:%22%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D6%84%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6,%20%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BF%20%D4%B1%D6%80%D5%BD%D5%A5%D5%B6%D5%AB,%22|title=Աստղագիտություն: Ձեռնարկ միջնակարգ դպրոցների 10-րդ դասարանի համար|date=1973|publisher=Լույս|editor-last=Առաքելյան|editor-first=Մարատ Արսենի|edition=3-րդ հրատարակություն|location=Երևան|editor-last2=Թովմասյան|editor-first2=Հրանտ Մուշեղի|editor-last3=Միրզոյան|editor-first3=Լյուդվիգ Վասիլի|editor-last4=Համբարձումյան|editor-first4=Վիկտոր Համազասպի}}</ref>:
* Analysis of the surface brightness of emission-line galaxies (including Seyfert and Markarian ones) and development of method for revealing galaxies with high surface brightness, 1972-1974.
* Suggestion of a new method for definition of space density of extragalactic objects and estimation of the mean density of matter in the Metagalaxy, 1973.
| |||