«Կառլո Մադեռնա»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Կառլո Մադերնա''', '''Մադերնո''' ({{lang-it|Carlo Maderno}}, {{ԱԾ}}), իտալացի ճարտարապետ<ref>[https://www.britannica.com/biography/Carlo-Maderno "Carlo Maderno".] Encyclopædia Britannica. Web. 18 Jun. 2011.</ref>, [[բարոկկո]] ճարտարապետության հիմնադիրներից։ Նրա աշխատանքներից են [[Սանտա Սուսաննա (Հռոմ)|Սանտա Սուսաննայի]], [[Սուրբ Պետրոսի տաճար]]ի և [[Սանտ Անդրեա դելա Վալե]] եկեղեցիների ֆասադներըճակատամասը իտալական բարոկկոյի զարգացման կարևորագույն հիմքերից են։ Համարվում է, որ նա քանդակագործ [[Ստեֆանո Մադերնա]]յի եղբայրն է եղել, բայց փաստը հերքելի է։

Մադերնան ծնվել է Կապոլագո՝ ներկայիս Տիչինո քաղաքում։ Նա սկսել է իր կարիերան [[մարմար]]ի հանքերում, և նախքան [[Հռոմ]] տեղափոխվելը [[1588]] թվականին, եղբայրների հետ աջակցում է մորեղբորը՝ [[Դոմենիկո Ֆոնտանա]]յին։ Վերջինս ևս աշխատում էր որպես քանդակագործ, ինչը հետագայում օգնել է իրեն ճարտարապետության մեջ։ Կառլո Մադերնայի առաջին նախագիծը եղել է Սանտա Սուսաննայի ֆասադիճակատամասի կառուցումը (1597–1603)։ Այն առաջին բարոկկո ֆասադներիցճակատամասերից էր, որը բեկանում էր [[Մաներիզմ|մաներիստական]] սովորույթները։ Դա հետագայում օրինակ է հանդիսանում [[Ջեզու եկեղեցի|Ջեզու եկեղեցու]] ձևավորման համար։

[[Պատկեր:Basilica di San Pietro in Vaticano September 2015-1a.jpg|մինի|400px|[[Սուրբ Պետրոսի տաճար|Սուրբ Պետրոսի բազիլիկի]] ֆասադըճակատամասը]]

[[Պատկեր:Santa Susanna September 2015-1a.jpg|մինի|300px|[[Սանտա Սուսաննա (Հռոմ)|Սանտա Սուսաննա]] եկեղեցու ֆասադըճակատամասը]]

Սանտա Սուսաննայի ֆասադըճակատամասը գրավել է [[Պողոս V]] Պապի ուշադրությունը, և նա [[1603]] թվականին նշանակում է Կառլո Մադերնային [[Սուրբ Պետրոսի տաճար|Սուրբ Պետրոսի]] ճարտարապետ։ Մադերնոն ստիպված էր փոխել [[Միքելանջելո]]յի պլանները, և նախագծում է լայնածավալ նավ՝ շքեղ ֆասադինճակատամասին համահունչ։ Այն ավարտուն տեսք է ստանում [[1612]] թվականին։ Սակայն բազիլիկի ընդլայնումը (ըստ Միքելանջելոյի եկեղեցին պետք է ունենար հունական խաչի հատակագիծ, ինչը փոխարինվում է լատինական խաչով) արժանանում է քննադատության, քանի որ [[Սուրբ Պետրոսի հրապարակ]]ից այդուհանդերձ [[գմբեթ]]ը դառնում է անտեսանելի։ Մադերնոն այս կառույցը ձևավորելիս չուներ այնքան ազատություն, որքան մյուս շինությունների դեպքում։

Նույնիսկ Մադերնայի մեկ այլ գլուխգործոցը՝ [[Սանտ Անդրեա դելա Վալե]]ն, ամբողջովին նրա աշխատանքը չի։ Այնտեղ նա ձևավորել է ֆասադըճակատամասը և ձևավորել է [[գմբեթ]]ը՝ մեծությամբ երկրորդը Հռոմում։ Եկեղեցին ձևավորվել է Տեատինյան միաբանության համար Ջուզեպպե Ֆրանչեսկո Ջրիմալդիի և [[Ջակոմո դելլա Պորտա]]յի կողմից [[1540]] թվականին։ Այն կրկնում է ճիզվիտական նախագիծը՝ խաչաձև հատակագիծ, առանց միջանցքների [[Նավ (ճարտարապետություն)|նավ]] և կողային կամարակապ բացվածքներում մատուռներ։ Թեև կառույցի նախագիծն արվել է [[1608]] թվականին, սակայն շինարարությունը իրակացվել է [[1621]]-[[1625]] թվականներին։ Մադերնոյի մահից հետո անավարտ եկեղեցին շարունակում է [[Կառլո Ֆոնտանա]]ն։