«Մասնակից:Nelly Nazaryan/Ավազարկղ2»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 6.
|պատկերի նկարագրություն =
|տեղագրություն =
|Երկիր = [[Ռուսաստան]]
|շրջան = Մուրսկայի և Տորոցկոյի շրջաններ
|տեսակ =
|բարձրություն ծովի մակ. =
|երկարություն =
|լայնություն =
|մակերես = 338
|ծավալ =
|ջրափնյա գծի երկարություն =
|առավելագույն խորություն = 4
|միջին խորություն =
|միջին բարձրություն =
Տող 25.
}}
 
'''Բոլոն''', լիճ [[Ռուսաստան]]ում, [[Խաբարովսկի երկրամաս]]ի [[Ամուրսկի շրջան|Ամուրսկի]] և [[Տրոիցկոյի շրջան (Խաբարովսկի երկրամաս)|Տրոիցկո]]յի շրջաններում, [[Միջին ամուրյան դաշտավայր]]ի հյուսիս-արևելյան մասում:
'''Աթլին լիճ''' ({{lang-en|Atlin Lake}}), լիճ [[Կանադա]]յում, որը գտնվում է [[Բրիտանական Կոլումբիա]] և [[Յուկոն (Կանադայի տարածք)|Յուկոն]] տարածքների սահմանին:
 
== Ընդհանուր տեղեկություններ ==
== Աշխարհագրություն ==
Մակերեսը 338 կմ² է, խորությունը՝ մինչև 4 մ։ [[Ամուր (գետ)|Ամուր]]ի գետահովտում տեղակայված գետի ձախ ափին ամենափոքր հեռավորությունը մոտ 10 կմ է: Հեռավորությունը [[Ամուրսկ]] քաղաքից մոտավորապես 40 կմ հարավ-արևմուտք է։ Սնուցվում է ձնով և անձրևով: Սիմմի, Հարփի և Սումնյոր գետերը հոսում են լիճ: Լճից հոսում է Սի [1] ալիքը, որը կոչվում է Ամուր գետի արծաթե ալիք: Արծաթե ալիքը ստացավ իր անունը ՝ այս ալիքի հարևանությամբ գտնվող բլուրում արծաթափարի հանք գտնելու անհաջող փորձերից:
Կանադայի ամենամեծ լճերից մեկն է, որի ջրային մակերեսը 589 կմ² է, ընդհանուր մակերեսը՝ 775 կմ²։ Բրիտանական Կոլումբիայի առաջին ամենամեծ բնական լիճն է և մեծությամբ երկրորդ լիճը [1]: Բարձրությունը ծովի մակարդակից՝ 731 մ է, լճի մակարդակի տատանումները մինչև երկու մետր են: Սառչում է դեկտեմբերից հունիս [2]։ Ջրի ծավալը` 54 կմ³ է, ջրբաժան տարածքը՝ 6004 կմ²։
 
Լճի ափին կան մի քանի կղզիներ, որոնցից երկուսը առավել ուշագրավ են՝ Յադասենը և Գյուդելգենը:
Լիճը շատ երկար է և նեղ, լճի միայն հյուսիսային ծայրն է գտնվում է Յուկոնում, հիմնական մասը գտնվում է Բրիտանական Կոլումբիայում: Լճի հարավային մասը Աթլին-Լեյք գավառական այգու մի մասն է: Լճի արևելյան ափին է գտնվում նույնանուն գյուղը:
 
* Յադասեն կղզին, որը գտնվում է լճի կեսին, հայտնի է որպես հնագույն հրաբուխ: Կղզու վրա կան կրոնական շենքերի մնացորդներ:
== Պատմություն ==
* Գյուդելգեն կղզին ունի հրաբխային ծագում՝ ծածկված անտառում: Գտնվում է հյուսիսարևելյան ափի մոտ:
[[Պատկեր:ATLIN, BRITISH COLUMBIA.jpg|մինի]]
 
1897-1898 թվականների [[Կլոնդայքի ոսկե տենդ|ոսկե տենդի]] ժամանակ Յուկոն գետը հիմնական տրանսպորտային զարկերակն էր տասնյակ հազարավոր հետախույզների համար, որոնք գնում էին դեպի [[Դոուսոն (Կանադա)|Դոուսոն]]։ Նրանցից շատերն ընտրում էին Աթլին և Թագիշ լճերի տարածքով անցնող ուղին: 1898 թվականին Ֆրից Միլլերը և Քենեթ Մաքլարենը ոսկի գտան Փայն Կրիք ({{lang-en|Pine Creek}}) գետի ափին, որը թափվում էր Աթլին լիճ, և լճի ափերին սկսվեց փոքր «ոսկու տենդ», որի բուռն շրջանում Աթլին քաղաքում և նրա շրջակայքում ապրում էր 5000 մարդ։ Այսօր այդտեղ շարունակվում է ոսկու արդյունահանումը, բայց շատ ավելի փոքր չափերով: Տեղի բնակիչների համար հիմնական կարևորությունը ներկայումս զբոսաշրջությունն է: Լիճը և նրա մերձակայքը՝ շրջակա լեռների գեղեցկությամբ, հիանալի ձկնորսությունն ու որսը գրավում է զբոսաշրջիկներին։
Տորոցկոյի շրջանում շատ լեգենդներ և ավանդույթներ են կազմվում Յադասեն և Գյուդելգեն կղզիների մասին:
 
Մի ժամանակ Յադասենը և Գյուդելգենը երիտասարդ տղամարդիկ էին, բայց չար ոգիները նրանց քարերի էին վերածում ...
 
Մնացած ցածրադիր կղզիները, ջրհեղեղի հետևանքով մնացել են ջրի տակ:
 
Լճի հարավային մասը հարում է Բոլոնիայի պետական արգելոցին, որը հիմնադրվել է 1998 թվականին:
 
1994 թվականին Բոլոնիայի լիճը և Սելգոն ու Սիմմի գետերի բերանները ներառվեցին միջազգային նշանակության խոնավ վայրերի ցանկում, որոնք ենթակա են [[Ռամսարի համաժողով]]ին [2]:
 
Տաք ամռան ամիսներին լճի ջուրը կարող է տաքանալ մինչև +30 ° C:
 
== Բնակավայրեր ==
Սի ալիքի ձախ ափին մոտ երեք կմ դեպի լիճը գտնվում է Խաբարովսկի երկրամասի Ամուրի շրջանի Տորոնցկո գյուղը:
 
Հյուսիսային ափին (Օլգոտի ծով) Թեիսին գյուղն է, որից այն անցնում է ճանապարհը դեպի Թեյիս կայարան։
 
Հյուսիս-արևմտյան ափին (Սամնիրի ծով) գտնվում է Ժուեն գյուղը, դրանից կա մի ճանապարհ դեպի Բոլոն գյուղ և նույն անունով կայարան։
 
Ամուր գետի աջ ափին՝ Արծաթե ալիքի մուտքի դիմաց, գտնվում են Տորոնցկոյի շրջանի Մալմիժ և Վերխնի Ներգեն գյուղերը:
 
«Արծաթե ալիք»-ի ափին, ենթադրաբար, կար Էրոֆե Խաբարովի Աչանսկի բանտը (1651-1652 թվականներին):
 
== Նավարկություն ==
Լիճը մակերեսային է, հասանելի է միայն փոքր նավակների համար:
 
Մինչև 1990-ականների կեսերը, ամռանը Ամուրսկից մինչև Աքան ազգային գյուղ, «Զարիա» մակնիշի ավտոմեքենան կանոնավոր ուղևորատար թռիչքներ էր կատարում։
 
== Բուսական և կենդանական աշխարհ ==
Լճի տարածքում տեղակայված են երկկենցաղների և սողունների 11 տեսակներ, 179 տեսակ թռչուններ և 40 տեսակ կաթնասուներ:
 
Բոլոն լիճը հարուստ է ձկներով, ապրում են 52 տեսակ ձուկ:
 
Իր մակերեսային խորության և տաք ջրի պատճառով ջրիմուռներն ամռանը ակտիվորեն զարգանում են լճում:
 
Լճի ափին տեղակայված ժայռերում օձեր են ապրում, այդ թվում՝ թունավոր:
 
{{Համայնապատկեր|Озеро Болонь ф6.JPG|666px|Բոլոնիայի լճի համայնապատկերը, ձախ կողմում ՝ Քեյփ Ներգուլն է և Սիի հեռուստաալիքի աղբյուրը, աջ կողմում գտնվում է udուդելգեն կղզին ՝ Յադասեն կղզին հեռավորության վրա}}
 
 
== Պատկերասրահ ==
<gallery>
Вид на озеро Болонь с Малмыжского утёса ф2.jpg
Озеро Болонь мыс Нергуль и исток протоки Сий ф1.JPG
Озеро Болонь и остров Ядасен ф1.JPG
Озеро Болонь и остров Гиудельген ф5.JPG
</gallery>
 
Տլինգիտյան լեզվով լճի անունը նշանակում է «մեծ ջուր» կամ «փոթորկոտ ջուր» [4]:
 
== Ծանոթագրություններ ==
Տող 42 ⟶ 88՝
 
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://web.archive.org/web/20080202111935/http://www.fegi.ru/FEGI/museum/avtor/saxno/bolon.htm Болоньский вулкан]
* [https://apps.gov.bc.ca/pub/bcgnws/names/38492.html Atlin Lake on BC Geographical Names]
* [http://rusprin.info/people/habarov_erofei_pavlovich/ Ачанский острог Ерофея Хабарова.]
 
{{ՎՊԵ}}