«Հավատքի ազատություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դեռևս Մ․թ․ա․ 550 թվականին, երբ [[Կյուրոս Բ Մեծ|Կյուրոս Մեծը]] ստեղծեց [[Աքեմենյան պետություն|Աքեմենյան կայսրությունը]], մա թույլատրեց հավատքի ազատություն կայսրության ողջ տարածքում, որն ստացավ Կյուրոսի մագաղաթ անվանումը։անվանումը<nowiki/>[[Մասնակից:Արեւ Մելքումյան/Ավազարկղ#cite%20note-4|^[1]]][[Մասնակից:Արեւ Մելքումյան/Ավազարկղ#cite%20note-5|^[2]]]։

Հավատքի ազատության իրավունք եղել է նաև [[Հնդկաստան|Հին Հնդկաստանվ]]՝ Մաքուրիա կայսի օրորք՝ Ք․ա․ 3-րդ դարում։ Իսկ հին հռոմեացիները հանդուրժում էին տարբեր ազգերի կրոնները։ Նրանք իրենց հպատակներին թույլ էին տալիս շարունակել երկրպագել իրենց աստվածներին։ Չնայած այստեղ եղել են ժամանակներ, երբ քրիստոնյաները հալածվել են։ Հենց նույն Հռոմեական կայսրությունում էլ եղել են ժամանակներ, երբ Քրիստոնեությունը եղել է իշխող կրոն և հալածվել են մյուս կրոնները։կրոնները<ref>[http://www.livius.org/ct-cz/cyrus_I/cyrus_cylinder.html Cyrus Cylinder], [http://www.livius.org/ livius.org].</ref><ref>{{cite book |author1=Richard A. Taylor|author2=E. Ray Clendenen|title=Haggai, Malachi|url=https://books.google.com/books?id=hII6mqKrH9kC|date=15 October 2004|publisher=B&H Publishing Group|isbn=978-0-8054-0121-9|pages=[https://books.google.com/books?id=hII6mqKrH9kC&pg=PA31 31–32]}}</ref>։

1981 թ.-իթվականի նոյեմբերի 25-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան ընդունեց հռչակագիր՝ Կրոնի կամ հավատքի հիման վրա անհանդուրժողականության և խտրականության բոլոր ձևերը վերացնելու մասին: Այս հռչակագիրը ճանաչում է կրոնի ազատությունը, որպես մարդու հիմնարար իրավունք `միջազգային իրավունքի մի շարք այլ գործիքների համաձայն։համաձայն<ref>{{cite web|url=https://www.un.org/documents/ga/res/36/a36r055.htm|title=A/RES/36/55. Declaration on the Elimination of All Forms of Intolerance and of Discrimination Based on Religion or Belief|date=25 November 1981|publisher=United Nations|accessdate=3 September 2011}}</ref>։

Այնուամենայնիվ, միջազգային հանրության կողմից ընդունված կրոնի ազատության իրավունքը երաշխավորող ամենակարևոր պարտադիր իրավական գործիքները [[Երեխայի իրավունքների մասին կոնվենցիան]] է, որի հոդված 14-ում գրված է հետևյալը. «Մասնակից պետությունները հարգում են երեխայի իրավունքը մտքի, խղճի և կրոնի ազատությունը։ Պետությունները պետք է հարգեն ծնողների և, հարկ եղած դեպքում, օրինական խնամակալների իրավունքներն ու պարտականությունները, երեխային ուղղորդություն տրամադրեն իր իրավունքի իրացման գործընթացում։ Սեփական կրոնի կամ համոզմունքների դրսևորման ազատությունը կարող է ենթակա լինել միայն այնպիսի սահմանափակումների, որոնք նախատեսված են օրենքով և անհրաժեշտ են պաշտպանելու հասարակական անվտանգությունը, կարգը, առողջությունը կամ բարքերը, կամ այլոց հիմնական իրավունքներն ու ազատությունները»։<ref>{{cite web|url=http://www.unesco.org/most/rr2int.htm |title=Religious Rights – International Legal Instruments |publisher=Unesco.org |date=2015-11-19 |accessdate=2018-12-06}}</ref>։

1993 թ.-ինթվականին [[Միավորված ազգերի կազմակերպություն|ՄԱԿ-]]<nowiki/>ի մարդու իրավունքների հանձնաժողովը հայտարարեց, որ [[Քաղաքացիական իրավունք|Քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների միջազգային դաշնագրի 18-րդ հոդվածը]] «պաշտպանում է թեմատիկ, ոչ աստվածաբանական և աթեիստական հավատալիքները, ինչպես նաև՝ որևէ կրոն կամ հավատք չունենալու իրավունք»:<ref>{{cite web|url=http://www.refworld.org/docid/453883fb22.html|title=CCPR General Comment 22: 30/07/93 on ICCPR Article 18|work=Minorityrights.org}}</ref>: Հանձնաժողովը նաև նշեց, որ «կրոն կամ հավատ ունենալու կամ ընդունելու ազատությունը անպայման ենթադրում է կրոն կամ հավատք ընտրելու ազատություն, ներառյալ ՝ներառյալ՝ ներկայիս կրոնը կամ հավատը մեկ ուրիշով փոխարինելու կամ աթեիստական հայացքներ ընդունելու իրավունքը»: [[Կոնվենցիա|Կոնվենցիայ]]<nowiki/>ի ստորագրող կողմերին արգելվում է «ֆիզիկական ուժի կամ պատժամիջոցների կիրառման սպառնալիք կիրառելը ՝կիրառելը՝ հավատացյալներին կամ ոչ հավատացյալներին պարտադրելու համար» իրենց հավատալիքները վերափոխելու կամ փոխակերպելու համար: Չնայած դրան՝ փոքրամասնությունների կրոնները դեռ հետապնդվում են աշխարհի շատ մասերում։մասերում<ref>{{cite web |date=1 August 2003|title=Discrimination against religious minorities in Iran|author=International Federation for Human Rights|publisher=fdih.org|accessdate=3 March 2009|url=http://www.fidh.org/IMG/pdf/ir0108a.pdf|format=PDF}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.law2.byu.edu/lawreview/archives/2002/2/dav2.pdf |title=The Evolution of Religious Liberty as a Universal Human Right |accessdate=3 March 2009 |last=Davis |first=Derek H. |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110723210828/http://www.law2.byu.edu/lawreview/archives/2002/2/dav2.pdf |archivedate=23 July 2011 }}</ref>։

Ֆրանսիացի փիլիսոփա [[Վոլտեր|Վոլտերը]]<nowiki/>ը անգլիական հասարակության մասին իր «Գրություններ անգլիացիների մասին» գրքում նշել է, որ բազմազան հասարակության մեջ կրոնի ազատությունը խորապես կարևոր է այդ երկրում խաղաղության պահպանման համար: Դա կարևոր էր նաև հասկանալու համար, թե ինչու այդ ժամանակ [[Անգլիա|Անգլիան]]<nowiki/>ն ավելի բարեկեցիկ երկրի էր, պակաս կրոնական հանդուրժող եվրոպական հարևանների համեմատ:<ref>{{cite web|url=http://www.bartleby.com/34/2/6.html|title=Letter VI – On the Presbyterians. Letters on the English.|last=Voltaire|first=François Marie Arouet de.|date=1909–14|website=www.bartleby.com|publisher=The Harvard Classics|page=|orig-year=1734|access-date=2017-05-25}}</ref>:

[[Ադամ Սմիթ|Ադամ Սմիթը]]<nowiki/>ը «<nowiki/>[[Ազգերի հարստություն]]<nowiki/>» գրքում նշում է, որ պետք է թույլ տալ, որ մարդիկ ազատորեն ընտրեն իրենց կրոնը, քանի որ դա օգնում է կանխել քաղաքացիական անկարգությունները և նվազեցնել անհանդուրժողականությունը: Քանի դեռ կան բավականաչափ տարբեր կրոններ և կրոնական աղանդներ, որոնք գործում են հասարակության մեջ, ապա պետք է հարգել այդ հավատքի հետևորդների իրավունքները։

Սմիթը նաև նշում է, որ օրենքները, որոնք կանխում են կրոնական ազատությունը և ձգտում են պահպանել ուժը և հավատը որոշակի կրոնի վրա, շուտով միայն ծառայելու են այդ կրոնի թուլացմանն ու կոռումպացվածությանը, քանի որ նրա առաջնորդներն ու քարոզիչները դառնում են դժգոհ, անջատված և անգործունակ:<ref name="Smith1">Smith, Adam (1776), [http://www2.hn.psu.edu/faculty/jmanis/adam-smith/Wealth-Nations.pdf Wealth of Nations], Penn State Electronic Classics edition, republished 2005, pp. 643–49</ref>: