|
Այս նամակը զայրացրեց Քավուրթին, վերջինս սեղմ ժամկետներում օկուպացրեց Սպահանը: 1073 թվականին Համադանի մատույցներում տեղի ունեցավ մարտական գործողություն սուլթանի և նրա հորեղբոր միւև, որը տևեց երեք օր: Քավուրթի զորքը բաղկացած էր թուրքմեններից և իր յոթ որդիներից, մինչդեռ սուլթանի՝ Մալիկի զորքը, բաղկացած էր գուլամներից՝ («ռազմական ստրուկներից») և քրդական ու արաբական զինվորներից{{sfn|Bosworth|1968|p=88}}:
Ճակատամարտի ընթացքում Մալիկի ենթակայության տակ գտնվող թուրք զինվորականները ապստամբեցին նրա դեմ, բայց դա չխանգարեց սուլթանին փայլուն հաղթանակ տանել Քավուրթի դեմ մարտական գործողություններում{{sfn|Durand-Guédy|2012}}{{sfn|Bosworth|1968|pp=88-89}}: QavurtԲարձրացված thenապստամբությունը beggedճնշելուց forհետո mercyՔավուրթը andներողություն inխնդրեց՝ returnխոստանալով promisedհեռանալ toդեպի retireՕման, toսակայն [[Oman]]. However,վեզիր NizamՆազիմ alԱլ-MulkՄուլքը declinedմերժեց theնրա offerառաջարկը՝ հայտարարելով, claimingոր thatիրեն sparingներելը himթուլության wasնշան anկլինի: indicationՈրոշ ofժամանակ weakness.անց AfterՔավուրթը someդատապարտվեց time,մահվան: QavurtՄահապատժի wasտեսակ strangledընդունվեց toնրան deathխեղդամահ withանելը: aԵրկրում bowstring,խաղաղություն whileհաստատելուց twoհետո ofՄալիկ hisշահը sonsԿուտլուգ wereԹեղինին blinded.նշանակել Afterէ havingֆարսի dealt with that problemնահանգապետ, Malik-Shahիսկ appointedՍեյվ [[Qutlugh-Tegin]]Թեղանին՝ asՔերմանի the governor of [[Fars Province|Fars]] and [[Sav-Tegin]] as the governor of [[Kerman]].նահանգապետ{{sfn|Bosworth|1968|p=89}}։ Malik-Shah then turned his attention towards the Karakhanids, who had after the death of Alp-Arslan invaded [[Tukharistan]], which was ruled by Malik-Shah's brother Ayaz, who was unable to repel the Karakhanids and was killed by them. Malik-Shah eventually managed to repel the Karakhanids and captured [[Tirmidh]], giving Sav-Tegin the key of the city. Malik-Shah then appointed his other brother [[Shihab al-Din Tekish]] as the ruler of Tukharistan and [[Balkh]].{{sfn|Bosworth|1968|pp=90-91}} During the same period, the [[Ghaznavid]] ruler [[Ibrahim of Ghazna|Ibrahim]] was seizing Seljuq territory in northern [[Greater Khorasan|Khorasan]], but was defeated by Malik-Shah, who then made peace with the latter and gave his daughter [[Gawhar Khatun]] in marriage to Ibrahim's son [[Mas'ud III]].{{sfn|Bosworth|2002|p=179}}{{sfn|Durand-Guédy|2012}}{{sfn|Bosworth|1968|p=94}}
Այնուհետեև Մալիկ շահն իր ուշադրությունը հրավիրել է Կարախանիդների վրա, որոնք Ալփ Արսլանի մահից հետո ներխուժել են Բակտրիա, որտեղ իշխել է Մալիկ շահի եղբայրը՝ Այազը: Վերջինս չի կարողացել հետ մղել Կարախանիդներին և սպանվել է նրանց կողմից: Մալիկն ի վերջո կարողացել է հետ մղել Կարախանիդներին և գրավել Տիրմիդը՝ Սեյվ-Թեղանին տալով քաղաքի բանալին։ Այնուհետև Մալիկ շահը իր մյուս եղբորը՝ Շիհաբ ադ-Դին Թեքիշին նշանակել է Բակտրիայի և Բալխի կառավարիչ{{sfn|Bosworth|1968|pp=90-91}}։ Նույն ժամանակահատվածում Գազնավիդների տիրակալ Իբրահիմին հաջողվել է Հյուսիսային Խորասան քաղաքում սելջուկյան որոշ տարածքներ գրավել, սակայն շատ կարճ ժամանակում ստացել է սուլթանի հակահարվածը և ստիպված խաղաղության պայմանագիր կնքել: Պայմանագիրը ամրապնդվել է Իբրահիմի որդու՝ Մասուդ III-ի և Մալիկի դստեր՝ Գոհար խաթունի ամուսնությամբ{{sfn|Durand-Guédy|2012}}{{sfn|Bosworth|2002|p=179}}{{sfn|Bosworth|1968|p=94}}:
In 1074, Malik-Shah ordered the Turkic warlord Arghar to restore what he had destroyed during his raids in the territory of the [[Shirvanshah]] [[Fariburz I]].{{sfn|Minorsky|1958|p=40}} During the same year, he appointed Qavurt's son Rukn al-Dawla Sultan-Shah as the ruler of Kerman.{{sfn|Bosworth|1968|p=89}} One year later, Malik-Shah sent an army under Sav-Tegin to [[Arran (Caucasus)|Arran]], which was ruled by the [[Shaddadid]] ruler [[Al-Fadl III bin al-Fadl II|Fadlun III]]. Sav-Tegin managed to easily conquer the region, thus ending Shaddadid rule. Malik-Shah then gave [[Gorgan]] to Fadlun III as a fief.{{sfn|Bosworth|1968|p=95}} Throughout Malik's reign new institutions of learning were established<ref>{{cite book|last=Gibb|first=H. A. R.|title=The Encyclopedia of Islam, vol. 8|year=1960–1985|publisher=Brill |location=Leiden|pages=71}}</ref> and it was during this time that the [[Jalali calendar]] was reformed at the [[Isfahan Observatory|Isfahan observatory]].<ref>''Djalali'', S. H. Taqizadeh, '''The Encyclopaedia of Islam''', Vol. 2 , Ed. B. Lewis, C. Pellat and J. Schacht, (E. J. Brill, 1991), 397-398.</ref> In 1089, Malik-Shah captured [[Samarkand]] with the support of the local clergy, and imprisoned its Karakhanid ruler Ahmad Khan ibn Khizr, who was the nephew of Terken Khatun. He then marched to [[Semirechye]], and made the Karakhanid Harun Khan ibn Sulayman, who was the ruler of [[Kashgar]] and [[Khotan]], acknowledge him as his suzerain.{{sfn|Durand-Guédy|2012}}
1074 թվականին Մալիկ շահը թուրք զորապետ Արգարին հրամայել է վերականգնել այն, ինչ նա ավերել Է Շիրվանշահ Ֆարիբուրզ I-ի դեմ մարտական գործողությունների հետևանքով{{sfn|Minorsky|1958|p=40}}: Նույն թվականին նա Քերմանի կառավարիչ է նշանակել հորեղբոր՝ Քավուրթի որդուն Ռուկն Ալ-Դավլային{{sfn|Bosworth|1968|p=89}}: Մեկ տարի անց Մալիկ շահը Սեյվ-Ռեգինայի հրամանատարությամբ զորաբանակ է ուղարկել Արրանում հաստատված Շադդադյանների դեմ: Շադդադյան տան ներկայացուցիչ Ֆադլուն III-ը պարտություն կրեց և վերացավ Շադդադյանների իշխատնությունը սուլթանական պետությունից<ref>''Djalali'', S. H. Taqizadeh, '''The Encyclopaedia of Islam''', Vol. 2 , Ed. B. Lewis, C. Pellat and J. Schacht, (E. J. Brill, 1991), 397-398.</ref>{{sfn|Bosworth|1968|p=95}}<ref>{{cite book|last=Gibb|first=H. A. R.|title=The Encyclopedia of Islam, vol. 8|year=1960–1985|publisher=Brill |location=Leiden|pages=71}}</ref>: 1089 թվականին Մալիկ շահը տեղի հոգևորականության աջակցությամբ գրավել է Սամարղանդը և բանտարկել նրա Կարախանիդի կառավարիչ Ահմադ-Խան իբն Հիզրան, որը Թերկեն Խաթունի զարմիկն էր{{sfn|Durand-Guédy|2012}}։
In 1092 Nizam al-Mulk was assassinated near Sihna, on the road to [[Baghdad]], by a man disguised as a [[Sufi]].<ref>{{cite book|last=Gibb|first=H. A. R.|title=The Encyclopedia of Islam, vol. 8|year=1960–1985|publisher=Brill|location= Leiden|pages=69–72}}</ref> As the assassin was immediately cut down by Nizam's bodyguard, it became impossible to establish with certainty who had sent him. One theory had it that he was an [[Order of Assassins|Is'maili fanatic]], since these regularly made attempts on the lives of Seljuq officials and rulers during the 11th century. Another theory had it that the attack had been instigated by Malik-Shah, who may have grown tired of his overmighty ''vizier''.<ref>{{cite book|last=Gibb|first=H. A. R.|title=The Encyclopedia of Islam, vol. 8|year=1960–1985|publisher=Brill|location= Leiden|pages=72}}</ref> After Nizam al-Mulk's death, Malik-Shah appointed another Persian named [[Taj al-Mulk Abu'l Ghana'im]] as his ''vizier''.{{sfn|Durand-Guédy|2012}} Malik-Shah then went to Baghdad and decided to depose [[al-Muqtadi]] and sent him the following message: "You must relinquish Baghdad to me, and depart to any land you choose." This was because Malik-Shah wanted to appoint his grandson (or nephew) Ja'far as the new [[Caliph]].{{sfn|Durand-Guédy|2012}}{{sfn|Bosworth|1968|p=101}}
1092 թվականին Նիզամ Ալ-Մուլկը սպանվել է Սիհնի մոտ՝ Բաղդադ տանող ճանապարհին, [[Սուֆիզմ|իսլամի կրոնափիլիսոփայական միստիկական ուսմունքի]] մի հետևորդի կողմից<ref>{{cite book|last=Gibb|first=H. A. R.|title=The Encyclopedia of Islam, vol. 8|year=1960–1985|publisher=Brill|location= Leiden|pages=69–72}}</ref>: Քանի որ մարդասպանն անմիջապես սպանվել է Նիզամի թիկնապահի կողմից, անհնար է դարձել վստահաբար հաստատել, թե ով է նրան ուղարկել: Վարկածներից մեկի համաձայն՝ նա իսմայիլական մոլեռանդ է եղել, քանի որ նրանք 11-րդ դարի ընթացքում պարբերաբար մահափորձեր են իրականացրել սելջուկ պաշտոնյաների և տիրակալների դեմ: Մեկ այլ վարկածի համաձայն՝ հարձակումը հրահրել է Մալիկ շահը, որը, հնարավոր է, հոգնել է իր հզոր վեզիրից<ref>{{cite book|last=Gibb|first=H. A. R.|title=The Encyclopedia of Islam, vol. 8|year=1960–1985|publisher=Brill|location= Leiden|pages=72}}</ref>։ Նիզամ Ալ-Մուլկի մահից հետո, Մալիկ շահի հովանավորությամբ սուլթանական պետության նոր վեզիր է դարձել պարսիկ Թաջ Ալ-Մուլկ Աբու Գանիմը{{sfn|Durand-Guédy|2012}}: "Դուք պետք է Բաղդադին զիջեք ինձ և գնաք ցանկացած երկիր, որը դուք կընտրեք։"Դա այն պատճառով էր, որ Մալիք-շահը ցանկանում էր իր թոռանը (կամ եղբորորդուն) Ջաֆարին նշանակել նոր խալիֆ ։
Այնուհետև Մալիկ շահը ուղևորվեց Բաղդադ և որոշեց տապալել Ալ-Մուքթադիին: Սուլթանը նրան ուղարկեց հետեւյալ հաղորդագրությունը.
- Դուք պետք է զիջեք ինձ Բաղդադը և գնաք ցանկացած երկիր, որը կկամենաք։
Սա արվեց այն պատճառով, որ Մալիկը ուզում էր իր թոռանը (կամ զարմիկին) նշանակել Խալիֆայության նոր առաջնորդ{{sfn|Bosworth|1968|p=101}}{{sfn|Durand-Guédy|2012}}:
== Նվաճումներ ==
|
