«Ուժ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 12.
[[Պատկեր:Force examples.svg|մինի|Ուժի օրինակներ]]
 
'''Ուժ''', նյութական մարմինների [[մեխանիկա]]կան փոխազդեցության քանակական բնութագիր([[Վեկտոր|վեկտորական մեծություն]])։ Փոխազդեցությունը կարող է տեղի ունենալ կամ անմիջական հպման (միմյանց սեղմված մարմինների ճնշում, շփում), կամ էլ փոխազդող մարմինների [[ուժային դաշտ (ֆիզիկա)|ստեղծած դաշտերի]] ([[Գրավիտացիոն դաշտ]], [[էլեկտրամագնիսական դաշտ]]) միշոցով։ Ուժի ազդման կետն է որոշում, մարմնի [[Արագություն|արագության]] ուղղության փոփոխությունը, [[Դեֆորմացիա|դեֆորմացիայի]] և [[մեխանիկական լարման]] ուղղությունը։ Ուժը նշանակում են ''F'' -տառով ([[Լատիներեն|լատ.]]՝ fortis (ուժեղ))։ Ամենակարևոր օրենքը, որտեղ խոսվում է ուժի մասին [[Նյուտոնի օրենքներ|Նյուտոնի 2 -րդ օրենքն]] է։
 
Իներցիալ հաշվարկման համակարգերում, մարմնի արագացումն ուղղված է ազդող ուժի ուղղությամբ և ուղիղ համեմատակն է այդ արագացմանը։ <math>F=ma</math>
 
Ժամանակի տվյալ պահին մարմնի վրա ազդող ուժը, որպես վեկտոր բնութագրվում է մոդուլով, տարածության մեջ ուղղությամբ և կիրառման կետով։ Այն ուղիղը, որով ուղղված է ուժը, կոչվում է ուժի ազդման գիծ։ Եթե մարմինը կարելի է դիտել որպես չդեֆորմացվող ([[Բացարձակ պինդ մարմին|բացարձակ պինդ]]), ապա կարելի է համարել, որ ուժը կիրառված է իր ազդման գծի ցանկացած կետում։
 
== Ուժի չափման միավորներ ==
Ուժի չափման միավորներն են 1 [[նյուտոն]]ը (Ն), որը հավասար է 1 կգ զանգվածին 1 մ/վրկ² [[արագացում]] հաղորդող ուժին, ինչպես նաև 1 [[դին]]ը, որը հավասար է 10<sup>−5</sup> Ն։
 
== Ընդհանուր տեղեկություն ==
'''Բնութագիր'''
 
Ուժը վեկտորական մեծություն է։ Բնութագրվում է բացարձակ արժեքով, ուղղությամբ և ազդման կետով։ Ուժի կախումը մարմինների հեռավորությունից ունի տարբեր տսքտեսք, մեծ հեռավորությունների դեպքում ձգտում է զրոյի։ բացառությունԲացառություն կարող են կազմել [[Մութ էներգիա|մութ էներգիային]] վերաբերող խնդիրները<ref>{{Книга|автор=Rupert W. Anderson|заглавие=The Cosmic Compendium: The Big Bang & the Early Universe|ссылка=https://books.google.com/books?id=9U6yCQAAQBAJ&pg=PA86&dq=repulsive+force#v=onepage&q=repulsive%20force&f=false|ответственный=|издание=|место=|издательство=Lulu.com|год=2015-03-28|страницы=86|страниц=244|isbn=9781329024182|isbn2=}}</ref>։
 
'''Չափայնություն'''
Տող 32.
Միավորների Միջազգային համակարգում ([[ՄՀ հիմնական միավորներ|ՄՀ]]) ուժի միավորը Նյուտոնն է։
 
'''[[Համազոր ուժ|Ուժերի Համազոր]]'''<br />Եթե ​​մի քանի ուժեր կիրառվեն պինդ մարմնի վրա, ապա նրանցից յուրաքանչյուրը մարմնին հաղորդում է այնպիսի արագացում, ինչպիսին կհաղորդեր մնացած ուժերի ազդեցության բացակայության դեպքում: Այս սկզբունքը, որը հիմնված է փորձարարական փաստերի վրա, կոչվում է ուժերի ազդեցության անկախության սկզբունք (գերիշխանության սկզբունք): Հետևաբար, մարմնի արագացումը հաշվարկելիս դրա վրա գործող բոլոր ուժերը փոխարինվում են մեկ ուժով, որը կոչվում է ուժերի համազոր, որը ազդող ուժերի երկրաչափական գումարն է: Արդյունքում, ազդող ուժերի հավասարության և հակառակ ուղղված լինելու դեպքում, մարմնի արագացումը նույնպես կլինի զրոյական:
 
== ՆյուտեժոնիՆյուտոնի 3 օրենքները ==
 
'''Նյուտոնի առաջին օրենքը'''
 
Գոյություն ունեն այնպիսի [[Հաշվարկման համակարգեր|հաշվարկման համակարագեր]], որոնցում մարմնիը գտնվում է դադարի վիճակում կամ շարժվում է ուղղագիծ հավասարաչափ,եթե նրա վրա այլ մարմիններ չեն ազդում կամ նրանց աղդեցությունները համակշված են։
 
Այդպիսի համակարգերը կոչվում են հաշվարկման իներցիալ համակարգեր (համակարգերը շարժվում են ուղղագիծ կամ գտնվում են դադարի վիճակում)։ Մեխանիկական երևույթները տեղի են ունենում նույն ձևով, եթե տեղի են ունենում իներցիալ համակարգերում։ Այս պնդումը կոչվում է [[Գալիլեյի ձևափոխություններ|Գալիլեյի ձևաթոխություն։ձևաթոխություններ։]]<br />'''Նյուտոնի երկրորդ օրենք'''
 
Հաշվարկման իներցիալ համակարգերում մարմնի վրա աղդող ուժը ուղիղ համեմատական է այդ ուժի հաղորդած արագացմանը <math>F=ma</math>։
Տող 65.
{| border="1"
|-
|'''Ուժը'''
| || Сила (Н)
| Չափը (Ն)
|-
| Ձգողության ուժը Երկրի և Արեգակի միջև ||<math>3{,}5\times10^{22}</math><ref name = "FAKU">''Кабардин О.Ф., Орлов В.А., Пономарёва А.В.'' Факультативный курс физики. 8 класс. — М.: [[Просвещение (издательство)|Просвещение]], 1985. — 3-е изд., перераб. — 208 c. — Тираж 143500 экз.</ref>
Տող 75 ⟶ 76՝
|[[ТЭП70|2ТЭ70]] ջերմային շարժիչի քարշի ուժը ||<math>6{,}1\times10^{5}</math><ref>Данные взяты из статьи Википедии [[ТЭП70]]</ref>
|-
| ՋչածնիՋրածնի ատոմում էլեկտրոնի և պրոտոնի միջև ձգողության ուժը ||<math>2{,}0\times10^{-8}</math><ref name = "FAKU" />
|-
| Ձայնի ճնշման ուժը մարդու ականջի մեջ՝ լսողության շեմին ||<math>2{,}0\times10^{-9}</math><ref name = "FAKU" />
Տող 81 ⟶ 82՝
== Տես նաև ==
 
* [[Գրավիտացիոն ուժ]]
* [[Էլեկտրամագնիսական ուժ]]
*[[Միջուկային ուժեր|Միջուկային ուժ]]
 
== Ծանոթագրություն ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ուժ» էջից