«Բիբ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Բիբ''' (հնում. ''зени́ца'', {{lang-lat|pupil}}), [[Ողնաշարավորներ|ողնաշարավորների]] [[Ծիածանաթաղանթ|ծիածանաթաղանթի]] կենտրոնում գտնվող անցք (աովորաբարսովորաբար լինում է կլոր կամ ճեղքանման)։ Բիբի միջով լուսային ճառագայթները թափանցում են աչք<ref name="Cassin">Cassin, B. and Solomon, S. (1990) ''Dictionary of Eye Terminology''. Gainesville, Florida: Triad Publishing Company.</ref>։

Բիբի չափերի փոփոխությունը կարգավորում է անկախինքնավար [[Նյարդային համակարգ|նյարդային համակարգը]]։ Բիբը մեծանում է [[Սիմպաթիկ նյարդային համակարգ|սիմպաթիկ նյարդաթելերի]] օգնությամբ, փոքրանում՝ [[Պարասիմպաթիկ նյարդային համակարգ|պարասիմպաթիկ նյարդաթելերի]] օգնությամբ։ Մարդու և այլ բարձր դասի ողնաշարավորների մոտ աչքի բիբի փոփոխությունը կատարվում է ռեֆլեկտորի օգնությամբռեֆլեքսորեն (բիբայինբբային ռեակցիա) և կախված է լույսի քանակից, որըորն ընկնում է ցացաթաղանթի վրա։ Խավարից ավելի լուսավոր միջավայր անցնելուց 5 վայրկյան հետո բիբը փոքրանում է, հակառակ դեպքում մեծանում է, բայց այս անգամ 5 րոպե հետո։ Ձկների և պոչավոր երկկենցաղների մոտ բիբայինբբային ռեակցիան թույլ է արտահայտված կամ բացակայում է։ Մարդու բբի տրամագիծը կարող է փոփոխվել 1,1- ից 8 մմ։ Աչքի բիբի ձևի,չափի և բիբայինբբային ռեակցիայի փոփոխության արագությունը կարևոր նշանակություն ունի աչքի հիվանդությունների ախտորոշման ժամանակ։ Բիբի չափերի փոփոխությունը կախված է մի շարք գործոններից․ այն լայնանում մթության մեջ, էմոցիոնալ գրգռման դեպքում, ցավային զգացողությունից։ Կարող է փոխվել նաև ադրենալինի, կոկայինիկոկաինի և ամֆետամինի, ինչպես նաև ատրոպինի ազդեցության դեմքում։ Փոքրանում է փայծառպայծառ լուսավորվածության դեմքում (միոզ), ինչպես նաև ալկոհոլի և ափիոնային նյութերի ազդեցության դեպքում։

Կճղակավորների մեծամասնության, այդ թվում [[Ոչխար|ոչխարների]] և [[Այծեր|այծերի]] մոտաչքիմոտ աչքի բիբը հորիզոնական է։ Ութոտնուկի և [[Կաղամարներ|կաղամարի]] մոտ աչքի բիբը W-ա ձև է։

== Նշանակությունը պարբերականությանդասակարգման համար ==

Տարբեր կենդանիների մոտ աչքի բիբի (բիբը լինում է կլոր, ճեղքաձև, ուղղանկյունաձև, ուղղահայաց, հորիզոնական) չափերը, ձևը և դիրքը համարվում է պարբերականությանայս կամ այն կարգաբանական խմբին պատկանելու նախանշան։