«Կարմիր պղպեղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ ուտեստ}}
'''Կարմիր կծու պղպեղ''' (չիլի պղպեղ,դառը պղպեղ), արևադարձային կիսաթփերի որոշակի տեսակի թարմ կամ չորացված պտուղներ, համեմունք, որն ունի այրող համ: Ռուսերենում պղպեղի անվանումը համահունչ է Չիլի պետության անվան հետ, սակայն անվան ծագումը պայմանավորված է ժամանակակից [[Մեքսիկա]]յի նաուատլ հնդկական ցեղի լեզվով նշանակում է կարմիր:
 
Տող 9 ⟶ 10՝
 
=== Օգտագործումն ացտեկների մոտ ===
Ացտեկների այս բույսի աստվածուհին եղել է Կաուշոլոտլը կամ Չանտիկոն<ref>{{cite web|author=Пресвитер Хуан; Антонио Перес; фрай Педро де лос Риос (глоссы).|url=http://kuprienko.info/codice-mexicano-385-telleriano-remensis-con-codice-rios-codex-azteca/|title=Кодекс Теллериано-Ременсис|publisher=www.kuprienko.info|accessdate=2010-08-16|description=Киев, 2010. Пер. с исп. А. Скромницкого, В. Талаха}}</ref>: «Նոր Իսպանիայի ընդհանուր պատմություն» աշխատության (1547—15771547-1577) մեջ Բերնարդինե դե Սաագուն, հենվելով ացտեկների տվյալների վրա, բերել է չիլի կարմիր պղպեղի վերաբերյալ տարբեր տեղեկություններ{{sfn|Саагун|2013}}: Նրանք դա ուտում էին [[նախաճաշ]]ին, ճաշին և ընթրիքին:
 
== Բնութագիր և կիրառում ==
Կարմիր պղպեղն ունի ուժեղ սուր հոտ և սուր կծու և նույնիսկ այրող համ (պայմանավորված է կապսաիցինի ֆենոլային միացության պարունակությամբ (վանիլիլամիդ նոնիլային թթու) որը բացակայում է կարմիր քաղցր բուլղարական պղպեղի մեջ)։ Կապսաիցինը պարունակում է պտուղի սերմերի, երակների և մաշկի մեջ: Կարմիր պղպեղը պարունակում է մեծ քանակությամբ С և А վիտամիններ՝ կանաչ պղպեղում (չհասած կարմիր պղպեղը) այդ վիտամիններից էականորեն ավելի քիչ կան: Բացի այդ պղպեղը հանդիսանում է B խմբի վիտամինների՝ մասնավորապես B6 վիտամինի աղբյուր: Կարմիր պղպեղը հարուստ է նաև [[կալիում]]ով, [[մագնիում]]ով և [[երկաթ]]ով: Բացի կապսաիցինից, պտուղները պարունակում են 1,5 % եթերայուղ, ճարպ<ref name="БФС">{{книга|автор=Блинова К. Ф. и др.|часть=|заглавие=Ботанико-фармакогностический словарь : Справ. пособие|ссылка=http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/botaniko-farmakognost_slovar1990.djvu|ответственный=Под ред. К. Ф. Блиновой, Г. П. Яковлева|место={{М}}|издательство=Высш. шк.|год=1990|страницы=221—222|isbn=5-06-000085-0}}</ref>:
 
== Նախազգուշական միջոցներ ==