«Վարդավառի լիճ»–ի խմբագրումների տարբերություն

|կոորդինատներ <!--*կոորդինատներ-->

'''Վարդավառի լիճ''', (նախկինում՝ ''Արգիշտի ծով, Թոխմախ գյոլ, Կոմերիտմիության լիճ)'', [[Երևան]]ի հնագույն և ծավալով երկրորդ խոշոր արհեստական լճակը։

Լիճը կառուցվել է [[մ.թ.ա. [[VIII դար]]ում՝ [[Արգիշտի Ա]]-ի կողմից և կոչվել Արգիշտի ծով։ Այն կառուցել է [[Էրեբունի ամրոց|Էրեբունի]] բերդաքաղաքը [[Հրազդան գետ]]ից հոսող և այստեղ կուտակվող ջրով ապահովելու համար: Ջուրը լճից տուֆակերտ խողովակներով հասցվել է դեպի [[Էրեբունի ամրոց]]իամրոցի ստորոտը։ Շուրջ երեքհազարամյա պատմություն ունեցող այս լիճը չի փոխվել իր չափսերով և գրեթե նույնությամբ պահպանվել է մինչև օրերս։

16-րդ դարում, երբ [[Երևան]]ըԵրևանը պարսկական տիրապետության տակ էր, Երևանի «Թոքմաք» կոչված Մամմադ խանը վերանորոգել և վերագործարկել է լիճը։ Սակայն կա հիշատակություն, որ [[Երևան]]իԵրևանի վերջին՝ Հուսեյն խանի օրոք այդ լիճը չի գործել<ref>Երվանդ Շահազիզ, «Հին Երևանը», Երևան, 2003</ref>։

2011 թ. հուլիսին քաղաքապետ [[Կարեն Կարապետյան]]ի օրոք այգին վերանորոգվել և և կոչվել [[Լիոնի այգի (Երևան)|Լիոնի այգի]]՝ ի պատիվ [[Երևան]] և [[Լիոն]] քաղաքների բարեկամության։ Այգու բարեկարգման աշխատանքները սկսվել են [[2010]] թվականից: Լիոնի այգու հիմնումն իրականացվել է [[Երևան]]ի և [[Լիոն]]ի քաղաքապետարանների միջև կնքած [[2008]]–[[2011]] թթ համագործակցության ծրագրի շրջանակում<ref>[https://news.am/arm/news/68472.html Էրեբունի վարչական շրջանում բացվել է Երեւան-Լիոն բարեկամության խորհրդանիշ Լիոնի այգին]</ref>

[[Երևան]]իԵրևանի հարավ-արևելքում՝ [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|Էրեբունի համայնք]]ում՝ 920 մ բարձրության վրա։ Մակերեսը 0,085 կմ² է, ջրատարողությունը՝ 151հզ մ³։ Մինչև [[1939]] թվականը եղել է բնական լճակ, սնվել ստորերկրյա ջրերից և մթնոլորտի տեղումներից, հնում՝ նաև [[Շահումյանի ջրանցք|Մամռիի ջրանցք]]ից։

Լսելով գեղեցկուհի [[Աբու Հայաթ]]ի ինքնասպանության լուրը՝ նրա փեսացու Թոքմաք խանը իրեն նետել է այս լիճը և խեղդվել, որը և նրա անունով կոչվել է Թոխմախան լիճ՝ գյոլ<ref>{{cite book | title=Ավանդապատում | publisher=Հայկական ՍՍՀ ԳԱԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտ | author=[[Արամ Ղանալանյան]] | year=1969 | location=Երևան}}</ref><ref>{{cite book | title=Պատմութիւն Հայոց | author=Մովսես Խորենացի | pages=Գիրք Ա, Գլուխ Ի}}</ref><ref>{{cite book | title=Հայ ժողովրդական առասպելները Մովսես Խորենացու Հայոց պատմության մեջ | author=Մանուկ Աբեղյան | year=1899 | location=Վաղարշապատ}}</ref><ref>{{cite book | title=Армянский эпос в Истории Армении Моисея Хоренского | author=Г. Халатьянц | year=1896 | location=Москва}}</ref>։