«Վասա նավ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Լինելով շվեդական [[նավատորմ]]ի ամենամեծ ու թանկարժեք [[ռազմանավ]]երից մեկը` «Վասան» պիտի դառնար նրա դրոշակակիրը, սակայն նախագծային սխալների պատճառով նավը շրջվեց և խորտակվեց՝ երբ առաջին անգամ՝ [[1628]] թվականի օգոստոսի 10(20)-ին դուրս եկավ [[Ստոկհոլմ|Ստոկհոլմի]]ի նավահանգիստ: [[1961]] թվականին նավը բարձրացվեց ջրի հատակից, ենթարկվեց վերականգնման և ներկայումս ցուցադրվում է հատուկ իր համար կառուցված թանգարանում: «Վասան» XVII դարի աշխարհի միակ պահպանված [[Առագաստանավ|առագաստանավնառագաստանավ]]ն է:

«Վասայի» երկարությունը 69 մ է, լայնությունը՝ 11.7մ: Նախատեսված էր, որ նավի վրա կլինի 64 հրանոթ<ref> [http://proboating.ru/articles/design/ship-museum-vasa-sweden/ Корабль-музей Vasa – лучшая морская достопримечательность Стокгольма]. proboating.ru. Проверено 22 сентября 2016.</ref>:

Դեռևս «Վասայի» շինարարության ընթացքում նրան տրվել է՝ «թագավորական նավի» կոչում, ինչն ընդգծում էր նրա առանձնահատուկ կարգավիճակը: Նավի կմախքն առատորեն զարդարված էր ոսկեզօծ փորագրված ու ներկված քանդակներով: «Վասայի» ստեղծմանը ներգրավված էին լավագույն աշխատողները՝ [[հյուսն]]եր, [[Դարբին|դարբիններդարբին]]ներ, նկարիչներ և այլն: Նոր նավը հիացմունք և հպարտություն էր առաջացնում [[Ստոկհոլմ]]ի բնակիչների մոտ:

Օգոստոսի 10(20)-ին ամնեն ինչ պատրաստ էր նավարկության համար: Եղանակը պարզ էր, քամին թույլ, բայց՝ մրրկալից: Տախտակամածի մրա մոտ 100 մարդ կար՝ անձնակազմը, նրանց ընտանիքները՝ կանայք, երեխաները (առաջին նավարկության կապակցությամբ մեծ հանդիսություն էր կազմակերպվել, այդ պատճառով անձնակազմին թույլատրվել էր իրենց հետ վերցնել բարեկամներին): «Վասայի» առաջին նավարկության ուղղությունը [[Ստոկհոլմ]]ի հարավ-արևմուտքում գտնվող [[Էլվսնաբբեն]] [[ռազմաբազա|ռազմաբազան]]ն էր:

Միայն երկու շաբաթ անց «Վասայի» խորտակման ողբերգական լուրը հասավ [[Շվեդիա|Շվեդիայի]]յի արքա [[Գուստավ II|Գուստավ II Ադոլֆին]], ով այդ ժամանակ գտնվում էր [[Պրուսիայի թագավորություն|Պրուսիայում]]: Թագավորը հեռագիր է ուղարկում Ստոկհոլմ, որտեղ ենթադրում է, որ նավի վթարի պատճառ կարող էր դառնալ հիմարությունն ու տգիտությունը և պահանջում էր անցկացնել հետաքննություն ու պատժել մեղավորմերին:

[[Նավաշինարար|Նավաշինարարների]]ների հարցաքննությունը նույնպես ոչ մի արդյունք չտվեց: ՀԻմնական դժվարությունն այն էր, որ նավի փաստացի շիանարար [[Հենրիխ Հյուբերթսոն|Հենրիխ Հյուբերթսոնը]]ը մահացել էր աղետից մի տարի առաջ: Նավաշինարար [[Հեյն Յակոբսոն|Հեյն Յակոբսոնը]]ը և նավաշինարանի վարձակալ [[Առենտ դե Գոտ|Առենտ դե Գոտը]]ը նշեցին, որ նավը կառուցվել է այն չափերով, որը հաստատել է անձամբ թագավոր [[Գուստավ II|Գուստավ II Ադոլֆը]]: Եվ տախտակամածի վրա եղել է այնքան քանակությամբ հրանոթ, որքան՝ նշված է պայմանգրով:

Հրանոթների բարձրացումից հետո, ջրասուզորդները կորցրեցին հետաքրքրությունը «Վասայի» հանդեպ: Նավը մոռացվեց, անգամ անհետացան նրա գտնվելու վայրի մասին տվյալները: Այդպես շարունակվեց մինչր XX դարի կեսերը, երբ «Վասայի» պատմությամբ՝ մասնավոր կարգով, սկսեց զբաղվել 38-ամյա ինժեներ [[Անդերս Ֆրանսեն|Անդերս Ֆրանսենը]]ը: Այդ ժամանակ նա [[Շվեդիա]]յի XVII—XVIII դարերի ռազմածովային պատմության խոշորագույն մասնագետներից էր, ով զբաղվում էր խորտակված նավերով: Ֆրանսենը վստահ էր, որ նավը լավ է պահպանվել: Դրան կարող էին նպաստել [[Բալթիկ ծով]]ին բնորոշ պայմանները՝ պայմանավորված ջրում աղի քիչ քանակով այնտեղ չկան նավի ճիճուներ, որոնք ավելի աղի ջրերում ուտում են ամբողջ [[փայտ]]ը: Երկար ժամանակ Ֆրանսենը ուսումնասիրում էր հին [[քարտեզ]]ներն ու արխիվային տվյալները, այնուհետև՝ որոշելով նավի մոտավոր տեղը, սկսեց որոնողական աշխատանքները: Ընդհանուր առմամբ ուսումնասիրությունները տևել են ավելի քան 5 տարի: Հետագայում Ֆրանսենը հիշում էր .