«Մայր Հայաստան հուշահամալիր»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ ջնջվեց: {{Արեւմտահայերէն|Մայր Հայաստան յուշահամալիր}} |
|||
Տող 1.
{{այլ կիրառումներ|Մայր Հայաստան (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Երևանի հուշարձան
Տող 18 ⟶ 17՝
|Ներկա վիճակ = Կանգուն
}}
'''Մայր Հայաստան հուշահամալիր''', հուշահամալիր [[Հայաստան]]ի մայրաքաղաք [[Երևան]]ում, կառուցվել է ի նշանավորումն [[ԽՍՀՄ]]-ի՝ [[Հայրենական մեծ պատերազմ]]ում [[Հայերի մասնակցությունը Երկրորդ աշխարհամարտին|տարած հաղթանակի]]։ Բացվել է [[Խորհրդային կարգերի հաստատումը Հայաստանում|Հայաստանում խորհրդային կարգերի հաստատման]] 30-ամյա տարելիցի օրը` [[1950]] թվականի [[նոյեմբերի 29]]-ին [[Հաղթանակի զբոսայգի (Երևան)|Հաղթանակ զբոսայգում]]։ Հուշահամալիրի հեղինակը ԽՍՀՄ ժողովրդական ճարտարապետ [[Ռաֆայել Իսրայելյան]]ն է։ [[Պատվանդան]]ի վրա տեղադրվել էր ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ [[Սերգեյ Մերկուրով]]ի հեղինակած [[Իոսիֆ Ստալին]]ի 17 մետր բարձրության պղնձե կոփածո արձանը։ 1951 թվականին երկու հեղինակներն էլ արժանացել են [[ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ]]ի։
[[1961]] թվականին հանվել է [[Իոսիֆ Ստալին]]ի արձանը։ [[1967]] թվականին տեղադրվել է Հայաստանի ժողովրդական նկարիչ [[Քանդակագործություն|քանդակագործ]] [[Արա Հարությունյան]]ի հեղինակած 22 մետր բարձրության պղնձե կոփածո «Մայր Հայաստան» արձանը<ref>{{cite book | title=Рождение "Матери Армении" | publisher=Собеседник Армении | year=N 7, 20 июля, 2007 г | pages=18}}</ref><ref name="armenpress" />։
Տող 25 ⟶ 24՝
Հուշահամալիրը նախագծվել է հայկական [[Նավ (ճարտարապետություն)|եռանավ]] [[բազիլիկ]] եկեղեցու կառուցվածքով, ընդհանուր բարձրությունը 51 մետր է, քանդակինը 22 մետր, սրինը 11 մետր։ Պատվանդանը, ի հակադրություն արտաքին սառը, ուղղանկյուն ձևերի, ներսից հայկական [[գմբեթ]]ավոր, եռահարկ եկեղեցի է և իր մանրամասներով հիշեցնում է [[Էջմիածին|Էջմիածնի]] [[Հռիփսիմե Տաճար]]ը։ Հուշահամալիրը կառուցված է տարբեր երանգների սև [[տուֆ]]ով։ Նախշազարդ [[Կամար (ճարտարապետություն)|կամար]]ներն ու [[խոյակ]]ները և պղնձե կոփածո դուռը մեծ շուք են հաղորդում [[կոթող]]ին, իսկ 4 անկյունների բարձրադիր բաց պատշգամբներից երևում է մայրաքաղաքի ողջ համայնապատկերը։
Հաղթանակի հուշահամալիրի ճարտարապետական և քանդակագործական մասերը համարժեք են և ընդհանուր մտահղացման սահմաններում ունեն ինքնուրույն նշանակություն, բովանդակություն ու իմաստավորում։ Պատերի զուսպ պլաստիկ մշակումը, քանդակազարդ շքամուտքի 19 չկրկնվող վարդյակների նուրբ նկարվածքը հարազատ են ազգային արվարձանի լավագույն նմուշներին։
== Հուշարձանի բնորդուհի ==
Տող 43 ⟶ 42՝
== Մայր Հայաստան զինվորական թանգարան ==
[[Պատկեր:Mother Armenia War Museum (36330140353).jpg|250px|մինի|Թանգարանի ցուցանմուշներից]]
Պատվանդանի ներսի շուրջ 3000 մ² օգտակար տարածությունում 1970 թվականին ի նշանավորումն Հաղթանակի 25-ամյակի բացվել է ''Հայաստանը Հայրենական մեծ պատերազմում 1941-1945 թվականներին թանգարանը''։ 1995 թվականին այն վերանվանվել է ''[[ՀՀ ՊՆ «Մայր Հայաստան» ռազմական թանգարան]]ի'' և անցել [[ՀՀ ՊՆ]] ենթակայության ներքո։ Թանգարանի ցուցադրությունը կազմված է երկու հիմնական մասից՝ [[Հայերի մասնակցությունը Երկրորդ աշխարհամարտին|«Հայ ժողովրդի մասնակցությունը երկրորդ համաշխարհային պատերազմին»]] և [[Արցախյան ազատամարտ|«Արցախյան ազատագրական պատերազմ»]]<ref>{{cite book | title=Սա մեր երկիրն է, Հայաստան | publisher=Հեղինակային հրատարակություն | author=Հռիփսիմե Սիմոնյան | year=2008 թ | location=Երևան | pages=125-128 | isbn=978-99930-4-959-3}}</ref>։
Մայր Հայաստան զինվորական թանգարանը ԱՊՀ-ում հանրապետական, ազգային նշանակության միակ զինվորական թանգարանն է։ Մայր Հայաստան զինվորական թանգարանը ԽՍՀՄ տարածքում գործող միակ թանգարաններից է, որտեղ գտնվում են ոչ թե պատերազմի կոնկրետ ժամանակահատվածի, կոնկրետ գործողության կամ առանձին ճակատին վերաբերող ցուցանմուշներ։ Թանգարանն այցելուներին տեղեկատվություն է տրամադրում Հայրենական մեծ պատերազմում հայ ժողովրդի մասնակցության, մարշալների, գեներալների, հերոսների և հասարակ զինվորների մասին, ովքեր զոհվել են հանուն հայրենիքի<ref>[https://armeniasputnik.am/armenia/20160509/3363615.html Մայր Հայաստան զինվորական թանգարանը բացառիկ է ԱՊՀ-ում] armeniasputnik.am կայքում, 09.05.2016</ref>։
|