869 840
edits
չ (ջնջվեց: {{Արևմտահայերեն|Իրաւաբանութիւն}}) |
|||
[[Պատկեր:CourtGavel.JPG|250px|աջից]]
'''Իրավագիտությունը կամ իրավաբանությունը''' գիտություն է իրավունքի մասին։ Իրավաբանները զբաղվում են իրավունքի բնույթի և զարգացման համակարգված պարզաբանմամբ, բացահայտում են այն սկզբունքները, որոնց վրա հիմնված է կամ պետք է հիմնված լինի իրավունքը՝ ներառյալ դրա կապը այլ հաստատությունների և գործելակերպերի, օրինակ՝ բարոյականության հետ, ինչպես նաև բացահայտում են դրա ներքին գործելակերպը։ «Իրավունքը» կարող է լինել փաստական (գործող) և բնական (այստեղից է «բնական իրավագիտություն») կարևոր ավանդույթը) կամ նույնիսկ ներկայացվել որպես կարգավորիչ օրենսգիրք, որը պաշտոնական իրավական համակարգի բաղկացուցիչ մասը չէ։
Կարող է թվալ, թե այս խնդիրների վերացական բնույթը հեռացնում է իրավաբանությունը իրավունքի բովանդակությունից, սակայն սկզբունքները, որոնք իրավաբանությունն ուսումնասիրում կամ նկարագրում է, կազմում են (կարող են կազմել) իրավաբանների գործելակերպի բաղկացուցիչ մասը կամ կիրառվում են (կարող են կիրառվել) [[իրավական համակարգ]]ի շրջանակներում։ Հետևաբար, իրավունքի և իրավագիտության կապը նման է քաղաքականության և քաղաքագիտության կապին։
=== Անտիկ շրջան ===
Իրավագիտության տարրերը ծագել են իրավական գիտությունների և [[Օրենսդրություն|օրենսդրության]] զարգացման շրջանում․ [[
Առաջին մասնավոր իրավաբանական դպրոցը, որտեղ ուսուցիչներ կարդում էին էին դասախոսություններ և աշակերտների հետ կազմակերպում քննարկումներ, հիմնադրվել է [[Մազուրեի Սաբին
IV-V դարերում գոյություն են ունեցել չորսամյա ժամկետով իրավաբանական դպրոցներ ([[Հռոմ
=== [[Միջնադար]] ===
Արաբական երկրներում գերիշխանությունը անցել է [[Շարիաթ|Շարիաթական օրենքին]]։
Վաղ միջնադարում Արևմտյան Եվրոպայում հատուկ իրավական կրթություն չի եղել։ Սակայն [[10-րդ դար|X դարում]] [[Պավիա
XII-XV դարերում [[Արևմտյան Եվրոպա
Զգալի տարբերություն կա անգլիական տեղական իրավական ավանդույթների և մայրցամաքայինից, նրա հիմքում հիմնականում ընկած է ռոմանական իրավունքը, իսկ հետագայում զարգացել են առանձին անգլո-սաքսոնական և ռոմանա-գերմանական իրավական ընտանիքները: Մինչև XV դարը Ֆրանսիական իրավաբանությունը իր ուշադրությունը սևեռել էր սովորական իրավունքի կոտյումների ([[Ֆրանսերեն|ֆր]]. coutume — սովորություն) հավաքման և մշակման վրա, բայց առավելապես զբաղվում էին հռոմեական իրավունքի ուսումնասիրությամբ: Օրինակ՝ [[Բուվեզիի Կուտյումներ|Բուվեզիի Կոտյումները]], [[Նորմանդիի Մեծ կոտյումներ
=== Նոր ժամանակներ ===
==== [[Ֆրանսիա]] ====
XV դարի վերջում Ֆրանսիայում սկսվում է դատական որոշումների լուրջ մշակումի շահ գործնականում կիրառվող Jurisprudence des Arrêts իրավունքի: Այդ գործում հատկապես աչքի են ընկել գործիչներ Լոունեթը (Louet), և [[Դենիսարթ
[[Ֆրանսիական մեծ հեղափոխություն
== Ժամանակակից իրավաբանություն ==
=== Իրավաբանական կրթություն ===
[[20-րդ դար|XX դարում]] Արևմտյան Եվրոպայի, [[Հյուսիսային Ամերիկա
Բայց որոշ երկրներում դատարանում փաստաբան աշխատելու համար պահանջում էին լրացուցիչ մասնագիտական պատրաստումներ: Ֆրանսիայում դատական պաշտոն զբաղեցնելու կան հենց փաստաբան աշխատելու համար անհրաժեշտ էր ունենալ դիպլոմ, հանձնել լրացուցիչ քննություններ և ստանալ ևս մեկ դիպլոմ (այսինքն որոկավորման վկայական): [[Սկանդինավիա|Սկանդինավյան]] երկրներում, [[Լատինական Ամերիկա
Իրավաբանական կրթությունը<ref>{{Cite web|url=http://www.ysu.am/faculties/hy/Law/section/entrant|title=Իրավագիտության ֆակուլտետ|website=www.ysu.am|accessdate=2017-09-10}}</ref> բաժանվում է տարբեր ուսումնական ցիկլերի: ԱՄՆ-ում, [[Միացյալ Թագավորություն|Մեծ Բրիտանիայում]], [[Մեքսիկա
Որոշ համալսարաններում գոյություն ունի 3-րդ ցիկլը, որը նախատեսված է ավելի գիտական պատրաստությունների համար, որից հետո սովորողին շնորհվում է դոկտորային աստիճանի իրավունք: Ֆրանսիայում իրավաբանական կրթությունը ներառում է երկու երկամյա ցիկլ. ընդհանուր պատրաստում (ավարտից հետո տրվում է դիպլոմ) և մասնագիտացում (շնորհվում է լիցենզիոն իրավունք): [[Գիտությունների դոկտոր|Դոկտորի]] իրավունք շնորհվում է լրացուցիչ ցիկլը ավարտած բարձր մակարդակի և գրված ատենախոսության համար:
{{Իրավունք}}
{{Միջազգային իրավունք}}
[[Կատեգորիա:Իրավաբանություն]]
[[Կատեգորիա:Հռոմեական իրավունք]]
|