«Հուրիեթ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Օրաթերթը հիմնվել է [[1948]] թվականի [[մայիսի 1]]-ին Սեդաթ Սիմավի կողմից [[Ստամբուլ]]ում:ում։ «Hürriyet»-իՀուրիեթի տպագրման օրը համարվում է թուրքական մամուլում ոճի և բովանդակության նորարարությունների սկսման օր. մեծ լուսանկարներ, պարզ լեզվով գրված լուրեր, կարճ սյունակներ: Առաջին էջում սովորաբար տեղ էին գտնում այդ ժամանակաշրջանի վարչապետ [[Իսմեթ Ինյոնյու|Իսմեթ Ինոնյուի]] և Դեմոկրատական կուսակցության գլխավոր նախագահ [[Ջելալ Բայար|Ջելալ Բայարի]] գրվածքները: «Hürriyet»-ըՀուրիեթը, ժամանակաշրջանի երկու քաղաքական հակառակորդներին ներկայացնելով մեկ էջում, ձգտում էր ցույց տալ, որ անկողմնակալ լրագրություն է վարելու: Իր էջերում քաղաքական բովանդակությամբ լուրերի հետ մեկտեղ տեղ տալով կյանքի տարբեր բնագավառներին առնչվող տեղեկությունների՝ ժամանց, սպորտ, առողջ ապրելակերպ, գեղեցկության խորհուրդներ, կոմիքսներ և այլն՝ «Hürriyet»-ըՀուրիեթը մինչ այդ քաղաքական լուրերով ծանրաբեռնված լրագրության մեջ հավասարակշռություն մտցրեց: Գրող, լրագրող [[Ազիզ Նեսին|Ազիզ Նեսինի]] խոսքերով «Hürriyet»-ըՀուրիեթը առաջին անգամ միմյանցից առանձնացրեց գրականությունը և լրագրությունը<ref>{{Cite web|url=http://sosbilder.igdir.edu.tr/Makaleler/703770100_03_Ozkir_(45-70).pdf|title=Yusuf Özkır, Hürriyet Gazetesi’nin Kimliği, Y. Doç. Dr. İstanbul Ticaret Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Halkla İlişkiler Bölümü, Iğdır Üniversitesi / Sosyal Bilimler Dergisi / Sayı / No. 3, Nisan / April 2013, s 47-48.|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։

[[1953]] թվականին Սեդաթ Սիմավի մահվանից հետո, թերթի հրատարակումը գլխավորեցին Սիմավի որդիները` Հալդուն և Էրոլ Սիմավները։ [[1971|1968 թվականին]] Հալդուն Սիմավին թողեց թերթի ղեկավարումը, և այն անցավ Էրոլ Սիմավիի ղեկավարմանը<ref>{{Cite web|url=http://sosbilder.igdir.edu.tr/Makaleler/1542318958_05_Ozkir_%2869-94%29.pdf|title=Yusuf Özkır, Türkiye’nin Yakın Siyasi Tarihi ve Hürriyet Gazetesi’nde Laiklik Haberleri: Aydın Doğan Dönemi, Iğdır Üniversitesi / Sosyal Bilimler Dergisi / Sayı / No. 4, Ekim / s 80-81.|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ «Hürriyet»-ըՀուրիեթը, ինչպես Սեդաթ Սիմավիի, այնպես էլ նրա որդիների ղեկավարման ժամանակ իրականացրել է անկողմնակալ լրագրություն, ինչի շնորհիվ մեծ լսարան է ձեռք բերել:

[[1994]] թվականին գործարար Այդըն Դողանի ղեկավարած «<nowiki/>[[Դողան Մեդիա հոլդինգ|Դողան Հոլդինգը]]<nowiki/>» (Doğan Holding) գնեց «Hürriyet»-ը:Հուրիեթը։ «Դողան Հոլդինգի» կազմում ևս «Hürriyet»-ըՀուրիեթը շարունակել է անկողմնակալ և աշխարհիկ ուղղվածության լրագրություն վարել:վարել։ 2002 թվականից, երբ [[Արդարություն և զարգացում կուսակցություն (Թուրքիա)|Արդարություն և զարգազում կուսակցությունը]] եկավ իշխանության, «Hürriyet»-ըՀուրիեթը դարձավ ԱԶԿ-ի կրոնամետ քաղաքականության քննադատողներից:քննադատողներից։ ԱԶԿ-ի և «Hürriyet»-իՀուրիեթի միջև առաջացած հակամարտության գլխավոր պատճառը աշխարհիկության հարցն էր, որին պատճառ էր դարձել հասարակական վայրերում գլխաշոր կրելու վերաբերյալ քննարկումները<ref>{{Cite web|url=http://sosbilder.igdir.edu.tr/Makaleler/1542318958_05_Ozkir_%2869-94%29.pdf|title=Yusuf Özkır, Türkiye’nin Yakın Siyasi Tarihi ve Hürriyet Gazetesi’nde Laiklik Haberleri: Aydın Doğan Dönemi, Iğdır Üniversitesi / Sosyal Bilimler Dergisi / Sayı / No. 4, Ekim / s 86-87.|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Նախկին վարչապետ [[Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան|Էրդողանը]] սկսում է մեղադրել «Դողան Հոլդինգին» կառավարության և իշխանական կուսակցության նկատմամբ կողմնակալ դիրքորոշում ունենալու համար: 2009 թվականին ֆինանսների նախարարության հարկային մարմինը տուգանում է «Դողան Հոլդինգին» պատկանող ընկերություններին՝ 4,5 մլրդ դոլարով չվճարված հարկերի համար<ref>{{Cite web|url=https://turkeypurge.com/turkeys-largest-media-group-sold-pro-govt-businessman-demiroren|title=Turkey’s largest media group sold to pro-gov’t businessman Demirören, by Turkey Purge, Mar 21, 2018|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Այդըն Դողանը մեղադրել է վարչապետ Էրդողանին իրեն քննադատողների «բերանը փակ պահելու համար» և ավելացրել, որ Էրդողանը ցանկանում է ստեղծել «հանդարտ ու լուռ Թուրքիա»<ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyet.com.tr/gundem/aydin-dogan-says-pm-seeks-to-create-calm-and-silent-turkey-11065056|title=Aydin Dogan says PM seeks to create "calm and silent Turkey", 24.02.2009, Hürriyet,|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։

2018 թվականի մարտի 22-ին Դողանը հանդես եկավ մի հայտարարությամբ, որտեղ ասվում էր. «Արդեն 80-ն անց եմ։ Այս փուլում իմ ցանկությամբ որոշեցի վերջակետ դնել հրատարակչական գործիս»<ref>{{Cite web|url=http://t24.com.tr/haber/ve-aydin-dogan-aciklama-yapti-yayinciliga-nokta-koymaya-karar-verdim,587945|title=Ve Aydın Doğan açıklama yaptı: Yayıncılığa nokta koymaya karar verdim, T 24, 22 Mart 2018,|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Դողանը «Դողան Հոլդինգը» 1.1 մլրդ ԱՄՆ դոլարով վաճառեց Էրդողան Դեմիրօրենին, ով Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի մտերիմներից է և վայելում է վերջինիս հովանավորչությունն ու ազդեցությունը<ref>{{Cite web|url=https://www.altin.net.tr/dogan-medya-satisina-iliskin-kap-aciklamasi-yapildi-174237|title=Doğan Medya Satışına ilişkin KAP açıklaması yapıldı, Altın Haber, 23.03.2018|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ «Hürriyet»-իՀուրիեթի բաժնետոմսերը 2018 թվականի մայիսի 16-ի դրությամբ  պատկանում են Դեմիրօրեն ընտանիքին և բաժանվում են Էրդողան Դեմիրօրենի՝ 40.38%-ով և իր 2 որդիների ու աղջկա միջև՝ բոլոր 3-ի բաժնետոմսերը 12.43%-ով<ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyetkurumsal.com/en/NCorporate/Pages/NShareholder-Structure.aspx|title=Hurriyet Kurumsal, Corporate, shareholder structure, Current Breakdown of Indirect Shareholders|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Էրդողան Դեմիրօրենը մահացել է 2018 թվականի հունիսի 8-ին։

«Hürriyet»-ըՀուրիեթը իշխանամետ [[Դեմիրօրեն Մեդիա Գրուփ|Դեմիրօրեն Մեդիա Գրուպ]]<nowiki/>ին վաճառվելուց հետո, կորցրեց իր հայտնի սյունակագիրներին: Ոմանք շարունակում են իրենց աշխատանքը Դեմիրօրեն Մեդիա Գրուփին պատկանող այլ հեռուստաընկերություններում և թերթերում<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/hakanchelik/status/993475529692123136|title=Hakan Çelik’in tweeti, Twitter. 7 May 2018,|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ «Hürriyet»-ի հայտնի սյունակյագիր Թահա Աքյոլի որդին թվիթերյան իր էջում գրել է, որ բոլորը գիտեն, թե ինչու է իր հայրը հեռանում թերթից<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/AkyolinEnglish/status/1040307288404369409|title=Mustafa Akyol’un tweeti, Twitter, 11:32 AM - 13 Sep 2018|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Սեպտեմբերին «Hürriyet»-ից հեռացել  է նաև Մեհմեդ Յըլմազը<ref>{{Cite web|url=http://www.diken.com.tr/hurriyetten-ayrilan-mehmet-y-yilmaz-turkiye-diktatorluge-cok-yakin/|title=Hürriyet’ten ayrılan Mehmet Y. Yılmaz: Türkiye diktatörlüğe çok yakın, 27/09/2018|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։

Թուրքիայի խոշորագույն անկախ պարբերականը՝ Hürriyet-ըՀուրիեթը այժմ գտնվում է նախագահ Էրդողանի անուղղակի վերահսկողության ներքո։ Սա անմիջապես չի ենթադրում, որ այն ամբողջովին դարձել է իշխանամետ թերթ: Ընդհակառակը, քանի որ վերջինիս լսարանը կազմում է գերազանցապես հենց այն ընտրազանգվածը, որը չի սատարում Էրդողանին, ապա իշխանությունները հնարավորություն են ստանում վերահսկել վերջինիս ուղղված լրատվական հոսքը, ինչպես նաև ցանկության դեպքում նրանց հասցնել իշխանության ցանկալի ուղերձները<ref>{{Cite web|url=http://arevelk.am/am/blognews/29/%C2%AB%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4-%D5%AB%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8%C2%BB.html|title=Վ. Գեղամյան, «Հինգերորդ իշխանությունը», Արեւելք - Արևելք լրատուական, 27 Մարտ 2018,|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։

Այսօր «Hürriyet»-ըՀուրիեթը շրջանառության ծավալով երկրորդն է Թուրքիայում՝ 280 հազարից ավելի օրինակ վաճառքով: Վաճառքի քանակով թերթը վերջին տասնամյակում պահապանում է առաջին եռյակում գտնվելու արտոնությունը<ref>{{Cite web|url=https://www.medyatava.com/tiraj/2018-08-27|title=|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Թերթը 7 տպագրատուն ունի 7 տարբեր վայրերում՝ [[Ստամբուլ]], [[Անկարա]], [[Իզմիր]], [[Ադանա]], [[Անթալիա]], [[Տրապիզոն]] և [[Մայնի Ֆրանկֆուրտ]]<ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyetkurumsal.com/en/NInvestments/Pages/NPrinting-Services.aspx|title=Hurriyet Kurumsal, Investments,Printing Services|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։

«Hürriyet»-ըՀուրիեթը անդրադառնում է նաև սոցիալական խնդիրներին և քաղաքացիներին հնարավորություն տալիս դառնալ «newsmaker»: Թերթը ստեղծել է այդպիսի մի քանի հարթակներ, օրինակ՝ «Hayatın İçinden», «Hürriyet Takipte» և դիտումների ու քննարկումների առումով ռեկորդային ցուցանիշ արձանագրած «Hürriyet Olay Yerinde»-ն, որը ճանապարհային վթարների մասին է<ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyetkurumsal.com/tr/NYatirimlar|title=Hurriyet Kurumsal, Yatırımlar, Yazılı Basın, Hurriyet Gazetesi|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։

2018 թվականի մայիսի 18-ից «Hürriyet»-իՀուրիեթի գլխավոր խմբագիրն է Վահափ Մունյարը<ref>{{Cite web|url=https://t24.com.tr/haber/hurriyette-kunye-degisti-genel-yayin-yonetmeni-vahap-munyar-icra-kurulu-baskani-mehmet-soysal-oldu,630866|title=Hürriyet'te künye değişti; Genel Yayın Yönetmeni Vahap Munyar, İcra Kurulu Başkanı Mehmet Soysal oldu, T 24, 18 Mayıs 2018,|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ «Hürriyet»-ում սյունակներ են գրում Դողան Հըզլանը, Էրթուղրուլ Օզքյոքը, Սեդաթ Էրգինը, Վահափ Մունյարը, Ահմեդ Հաքանը և այլոք<ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/|title=|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Ահմեդ Հաքանը «Hürriyet»-ի ամենաազդեցիկ սյունակագիրներից է, նրա  սյունակները մեծ արձագանք են ստանում ամբողջ Թուրքիայում և երբեմն պատճառ դառնում նրա վրա հարձակումների<ref>{{Cite web|url=https://www.gazeteoku.com/ahmet-hakan-kimdir/4|title=|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-27}}</ref>։

«Hürriyet»-ըՀուրիեթը 1961 թվականին հիմնադրել է անգլերենով տպագրվող «Hürriyet Daily News» օրաթերթը, որի ինտերնետային տարբերակը գործում է 2008 թվականից<ref>{{Cite web|url=http://web.archive.org/web/20090215000000*/http://www.hurriyetdailynews.com/|title=|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Մինչև Դեմիրորեն Մեդիա գրուպին թերթի վաճառքը, այն քաղաքական հարցերի մեկնաբանություններում ավելի շատ ձախ կենտրոնամետ ուղղվածության դիրք էր զբաղեցնում։ Թերթը չափավոր-ազատական կողմնակալություն ուներ։ «Hürriyet Daily News»-ը հաճախ հրապարակում էր փաստերի վրա հիմնված տեղեկություն և ազատականության տարածման համար օգտագործում այնպիսի բառեր, որոնք ուղղված են ազդելու կարդացողների վրա՝ զգացմունքների և կարծրատիպերի միջոցով։