Վիքիպեդիա

«Նետաբույս եռատերև»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Տաքսոտուփ2|Վիքիդատա=այո}}
{{միացնել|Նետախոտ եռատերև}}{{Տաքսոտուփ
'''Նետաբույս եռատերև''' ({{lang-lat| Sagittaria trifolia L.}}), [[հովվափոխազգիներ|հովվափոխազգիների]] (''Alismataceae'') ընտանիքի բազմամյա, [[Երկշաքիլավորներ|երկշաքիլ]], կոճղարմատավոր մոլախոտ, է։որը գրանցված է [[ՀՀ Կարմիր գիրք|ՀՀ Կարմիր գրքում]]։ Ջրային բույս է, աճում է հիմնականում ճահիճներում ու բրնձի դաշտերում, նաև խոնավ, գերխոնավ և ճահճացման ենթակա հողերում։ Բույսը շատ խոնավասեր է։ ▼
| name = Նետաբույս եռատերև
| image file =소귀나물(1).JPG|մինի|Նետաբույս եռատերև
 
|▼
| regnum = Բույսեր
| divisio =
| classis = [[Երկշաքիլավորներ]]
|
| familia = [[Հովվափոխազգիների]]
| genus = Նետաբույս
| species = Նետաբույս եռատերև
| latin = {{btname|Sagittaria trifolia|[[L.]]}}
| commons =
| wikispecies =
}}
▲'''Նետաբույս եռատերև''', [[հովվափոխազգիներ|հովվափոխազգիների]] (''Alismataceae'') ընտանիքի բազմամյա, [[Երկշաքիլավորներ|երկշաքիլ]], կոճղարմատավոր մոլախոտ է։ Ջրային բույս է, աճում է հիմնականում ճահիճներում ու բրնձի դաշտերում, նաև խոնավ, գերխոնավ և ճահճացման ենթակա հողերում։ Բույսը շատ խոնավասեր է։
 
== Նկարագրություն ==
ԿարճԲազմամյա, ուգեղազարդային, բավականինդեղատու, հաստառանց կոճղարմատլողացող և ստորջրյա տերևների ջրային կամ ճահճային բույս է, որն ունի ստորգետնյա պալարանման կոճղարմատ։ Վերջրյա տերևները նետանման են, աճումնեղ բլթակներով։ [[Ծաղկաբույլ]]ը պարզ կամ թույլ ճյուղավորված է, պսակաթերթերը՝ սպիտակ, փոշանոթները՝ դեղին։ Պտղիկները հակաձվաձև են, լայնթևավոր, կտրատված եզրերով և կարճ, սուր, թեք կտուցով<ref name=":1" />։ Կոճղարմատ բավականին հաստ ու կարճ է։ Աճում է մինչև ամառվա վերջ և սննդանյութեր կուտակում։ Այնուհետև մինչև ձմեռումը առաջացնում է սողացող երկար ստորգետնյա ընձյուղներ։ Բույսն իր ծայրին կրում է պալարանման գոյացումներ՝ բողբոջներ, որոնցից թե՛ ստորգետնյա և թե՛ վերգետնյա օրգաններն են առաջանում։ Ցողունները անտերև են՝ մինչև 100 սմ բարձրությամբ։ Ցողունահանգույցներն իրենց վրա կրում են տերևաթեփուկներ, որոնցից դուրս են գալիս ծաղկափթթությունները։ Ունի նետաձև, կոթունավոր տերևներ։ Ծաղկակիր [[ցողուն]]ի վերին մասում տեղավորված են արական, իսկ ներքին մասում՝ իգական ծաղիկները, որոնք հիմնականում սպիտակ են։ Պտուղը լայն-եռանկյունաձև, թևավոր սերմիկ է<ref name=":0" />։
 
Ցողունները անտերև են՝ մինչև 100 սմ բարձրությամբ։ Ցողունահանգույցներն իրենց վրա կրում են տերևաթեփուկներ, որոնցից դուրս են գալիս ծաղկափթթությունները։ Ունի նետաձև, կոթունավոր տերևներ։
Ծաղկակիր [[ցողուն]]ի վերին մասում տեղավորված են արական, իսկ ներքին մասում՝ իգական ծաղիկները։ Նրանք հիմնականում սպիտակ են։ Պտուղը լայն-եռանկյունաձև, թևավոր սերմիկ է։
Կազմակերպելով և′ վերգետնյա, և′ ստորգետնյա բավականին հզոր զանգված՝ այն ոչ միայն ուժեղ ճնշում է մշակովի բույսերին, այլև թեկուզ բավարար խոնավության դեպքում խիստ չորացնում է հողը<ref name=":0" />։
 
=== Տարածվածություն ===
Տարածված[[Հայաստան]]ում հանդիպում է միայն Լոռու ֆլորիստիկիկան շրջանում (Օրան-Լորի, Կլին)։ Ընդհանուր արեալը ընդգրկում է Արևմտյան, Արևելյան և Հարավային [[Անդրկովկաս]]ը, [[Թալիշ]]ը, Սև ծովի առափնյա մասը, [[Աստրախան]]ը, [[Սիբիր]]ը, Միջին և Կենտրոնական [[Ասիա]]ն, [[Իրան]]ը, [[Հիմալայ]]ները, Հնդկաստանը, [[Հնդկաչին]]ը, [[Ճապոնիա]]ն և [[Չինաստան]]ը<ref name=":1" />, տարածված է արևադարձային, խոնավ գոտիներում՝ Հարավային Ուկրանիայում, [[Հեռավոր Արևելք]]ում, [[Անդրկովկաս]]ում, [[Միջին Ասիա]]յում, [[Անդրբայկալ]]ում<ref name=":0">Հայաստանում տարածված մոլախոտերի ատլաս, Ռ․Ս․ Կարապետյան Լույս հրատարակչություն, Երևան-1980</ref>։
 
==Էկոլոգիա==
Աճում է միջին լեռնային գոտում՝ ծովի մակարդակից 1500 մ բարձրության վրա, [[ճահիճ]]ներում, ծանծաղ լճերի և ջրավազանների ափերին։ Ծաղկում է հունիս-հուլիս ամիսներին, պտղաբերում՝ օգոստոսին։ Աշնանը տերևածոցերից դուրս եկող ընձյուղների ծայրերին առաջացող պալարանման գոյացությունները ուտելի են և մշակված վիճակում օգտագործվում են սննդի մեջ<ref name=":1" />։
 
== Պահպանություն ==
Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է։ Համարյա անհետացած է Լոռու սարահարթի լճերում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես անհետացած տեսակ։ CITES-ի, [[Բեռնի կոնվենցիա]]ների հավելվածներում ընդգրկված չէ։
▲ |
Պահպանության գործողություններ չեն իրականացվում<ref name=":1">{{Գիրք:Կարմիր գիրք}}</ref>։
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
 
[[Կատեգորիա:Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակներ]]
[[Կատեգորիա:ՀովվափոխազգիներԾածկասերմեր]]▼
[[Կատեգորիա:Հովվափողազգիներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ Կարմիր գիրք]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ Կարմիր գրքում գրանցված բույսեր]]
[[Կատեգորիա:Մոլախոտեր]]
[[Կատեգորիա:Երկշաքիլավորներ]]
▲[[Կատեգորիա:Հովվափոխազգիներ]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Նետաբույս_եռատերև» էջից