Վիքիպեդիա

«Ջեյմս Բաղյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
Տող 24.
| վիքիպահեստ = James Philipp Bagian
}}
'''Ջեյմս Ֆիլիպ Բաղյան''' ({{lang-en|James Philipp Bagian}}, {{ԱԾ}}), ամերիկահայ [[ինժեներ]], մարզիկ, բժշկագիտության դոկտոր, հայազգի առաջին տիեզերագնացը։[[տիեզերագնաց]]<nowiki/>ը։
 
== Կենսագրություն ==
Տող 30.
Ջեյմս Ֆիլիպի Բաղյանը ծնվել է 1952 թվականի փետրվարի 22-ին՝ [[ԱՄՆ]]-ի [[Փենսիլվանիա]] նահանգի [[Ֆիլադելֆիա]] քաղաքում։ Նրա նախնիների ազգանունը եղել է Քունդեբաղյան, որն ԱՄՆ-ի ներգաղթային ծառայության աշխատակիցները կրճատել և դարձրել են Բաղյան<ref name="ԲԲ">[http://sobesednik.gdesigngroup.org/social/1159-2011-10-23-07-51-31 Ջեյմս Բաղյան. «Երջանիկ եմ, որ տիեզերք թռած առաջին հայն եմ» ([[Արծվի Բախչինյան]]ի հարցազրույցը տիեզերագնացի հետ)]</ref>։
 
Ջեյմս Բաղյանի հորական պապը՝ Նազարեթ Քունդեբաղյանը, ԱՄՆ է գաղթել 1913 թվականին [[Արաբկիր]]ից։ ԱՄՆ-ում նա ամուսնացել է [[Մալաթիա]]յից ավելի վաղ՝ 1908-ին թվականին, գաղթած Սաթենիկի հետ։ Ջեյմս Բաղյանի հայրը՝ Ֆիլիպը, ինչպես նաև նրա եղբայրներն ու քույրերը հարյուր տոկոսով հայ են, որոնք ծնվել են ԱՄՆ-ում։ Ջեյմսի մայրը գերմանուհի է<ref name="ԲԲ" />։ Հայրը նույնպես օդաչու է եղել։
 
=== Կրթություն ===
Հաճախել է Ֆիլադելֆիայի կենտրոնական միջնակարգ դպրոցը։ 1969-731973 թթ.թվականներին սովորել է «Drexel» համալսարանում՝ ստանալով ինժեներ-մեխանիկի բակալավրի որակավորում։ Ապա ուսումը շարունակել է «Thomas Jefferson» համալսարանում և 1977 թ.թվականին, պաշտպանելով թեզը, ստացել բժշկական գիտությունների դոկտորի կոչում։
 
=== Աշխատանքային գործունեություն ===
1974-781978 թթ.թվականներին մասնակցել է բազմաթիվ ավիացիոն մրցույթների, իսկ 1982 թվականից ընդգրկվել է ԱՄՆ տիեզերագնացների խմբի կազմում։
 
1973 թ.թվականին որպես ինժեներ աշխատանքի է անցել Բրիստոլ քաղաքի «3Մ» գործարանում։ 1976-781978 թթ.թվականներին ԱՄՆ ռազմածովային ավիացիոն փորձարարական կենտրոնի (Մերիլենդ նահանգ) ինժեներ մեխանիկն է եղել։ 1978 թթվականին որպես վիրաբույժ և բժիշկ հետազոտող, աշխատել է Լեոնիդ Ջեքսոնի անվան կենտրոնում՝ միաժամանակ ուսանելով Տեխասի ԱՄՆ Ռազմական ուժերի թռիչքային վիրաբուժության և ԱՄՆ Ռազմական ուժերի ավիացիոն-տիեզերական բժշկության դպրոցներում։
 
1986 թ.թվականին ստացել է պրոֆեսիոնալ ինժեների, իսկ 1987 թ.՝թվականին՝ տիեզերանավի բժշկի վկայագրեր։ 1980 թթվականի հուլիսից որպես տիեզերագնաց սկսել է աշխատել ՆԱՍԱ-ում (Ամերիկյան ազգային ավիա–տիեզերական գործակալություն)։
 
Բաղյանը եղել է Տիեզերական բժշկության ասոցիացիայի, ՆԱՍԱ-ի Օդաչու-վիրաբույժների միության, Ամերիկացի ինժեներ-մեխանիկների միության, Ալֆա և օմեգա, Տիեզերագնացների ասոցիացիայի և այդ ոլորտի բազմաթիվ այլ կազմակերպությունների անդամ։
 
=== Թռիչք «Դիսքավերի» տիեզերանավով ===
1989 թ.թվականի մարտի 13-18-ը, որպես բժշկակենսաբանական հետազոտությունների մասնագետ, առաջին անգամ թռիչք է կատարել ամերիկյան «Դիսքավերի» տիեզերանավով։
 
Նա մարդկային գործոնների, շրջակա միջավայրի և տիեզերանավի բժշկության վերաբերյալ բազմաթիվ աշխատությունների հեղինակ է։ Ջեյմսը 337 ժամ է անցկացրել տիեզերքում։
Տող 55.
 
=== Պարգևներ ===
Իր գործունեության համար Բաղյանը պարգևատրվել է ՆԱՍԱ-ի մեդալով, տիեզերագնաց Կամարովի անվան տիեզերագնացության միջազգային ֆեդերացիայի տիեզերագնացի դիպլոմով, տիեզերական հիվանդությունների բուժման մեթոդների մշակման, ինչպես նաև 1989 թ․թվականին և 1991 թ․թվականին տիեզերք կատարած թռիչքների համար՝ ՆԱՍԱ-ի մրցանակներով։
 
[[Պատկեր:STS-29 crew.jpg|մինի|ձախից|[[Պատկեր:Sts-29-patch.png|20px|«Դիսքավերի» (STS-29)]] «Դիսքավերի» (STS-29),<br />(ձախից-աջ՝) Ջեյմս Բաղյան (Թռիչքի ծրագրի N1 մասնագետ), Ջ. Բլահա, Ռ. Սպինգեր, Մ. Քոուտս և Ջ. Բաքլի]]
Տող 71.
* {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} ([[ՆԱՍԱ]])։ Ջեյմս Բաքլի (3) — թռիչքի ծրագրի մասնագետ - №2;
* {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} ([[ՆԱՍԱ]])։ Ռոբերտ Սպինգեր (1) — թռիչքի ծրագրի մասնագետ - №3.
 
STS-29 ի անձնակազմը լրիվ համընկնում էր 61-H արշավախմբի կազմին, բայց 1988 թ.թվականի մարտի 17-ին, Երբ [[ՆԱՍԱ]]-ն հայտարարեց անձնակազմի անդամներին, Աննա Ֆիշերի փոխարեն թռիչքի ծրագրի №1 մասնագետ նշանակվեց Ջեյմս Բաղյանը։
 
== [[Պատկեր:Sts-40-patch.png|50px|«Կոլումբիա» (STS-40)]] [[STS-40|«Կոլումբիա» (STS-40)]] ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ջեյմս_Բաղյան» էջից