«Սիրիական ճգնաժամ»–ի խմբագրումների տարբերություն

2011 թ․ մարտ ամսից Սիրիայում սկսված հակակառավարական ցույցերին որոշ ժամանակ անց հաջորդեց քաղաքացիական պատերազմը։ Սիրիական պատերազմը վերաճեց ոչ միայն տարածաշրջանային, այլև՝ միջազգային հակամարտության։ Սիրիայում բախվեցին գերտերությունների, մասնավորապես՝ ԱՄՆ-ի և նրա դաշնակիցների (Թուրքիա, Կատար, Սաուդյան Արաբիա և այլն), ինչպես նաև Ռուսաստանի և նրա դաշնակիցների շահերն ու հետաքրքրությունները։ Սիրիական պատերազմի կարևոր կողմերից մեկը դարձան քրդերը, որոնք բնակվում են երկրի հյուսիս և հյուսիս-արևելյան շրջաններում՝ Թուրքիայի և Իրաքի սահմանակից շրջաններում։շրջաններում<ref>{{Cite journal|last=Aslan|first=Senem|date=2015-10-14|title=David Romano and Mehmet Gürses, eds, Conflict, Democratization, and the Kurds in the Middle East: Turkey, Iran, Iraq, and Syria (New York: Palgrave Macmillan, 2014). Pp. 336. $110.00 cloth. ISBN: 9781137410009|url=http://dx.doi.org/10.1017/s0020743815001221|journal=International Journal of Middle East Studies|volume=47|issue=04|pages=850–852|doi=10.1017/s0020743815001221|issn=0020-7438}}</ref>։

Ընդհատակում գործող քրդական քաղաքական կուսակցությունները, մասնավորապես՝ 2003 թ․ ստեղծված «Ժողովրդավարական միություն կուսակցությունը», որը Թուրքիայի «Քրդական բանվորական կուսակցության» սիրիական մասնաճյուղն էր, և երկար տարիներ գործում էր Իրաքում՝ հովանավորություն ստանալով Քրդական երկրամասային վարչակարգի կողմից, մուտք գործեց Սիրիա և համագործակցելով քրդական և ոչ քրդական այլ ուժերի հետ՝ ստանձնեց երկրամասի կառավարումը։կառավարումը<ref>{{Cite news|url=https://www.crisisgroup.org/middle-east-north-africa/eastern-mediterranean/syria/syria-s-kurds-struggle-within-struggle|title=Syria’s Kurds: A Struggle Within a Struggle|date=2013-01-22|newspaper=Crisis Group|language=en|access-date=2018-11-21}}</ref>։

Արդեն 2013 թ․ նոյեմբերին երկրի հյուսիսային շրջաններում հռաչկվեց քրդական ինքնավարությունը։ 2014 թվականին ընդունվեց ինքնավար մարզի ժամանակավոր սահմանադրությունը: Առանձին տեսակետների համաձայն՝ «արաբական գարունը» խթանեց նաև «քրդական գարնանը»։ Արդյունքում, Սիրիայի քրդերը, չլինելով քաղաքականապես և սոցիալապես կազմակերպված, իսկ աշխարհագրորեն տարանջատված, նոր լիցքեր ստացան՝ քրդական պետականության ստեղծման համար:<ref>{{Cite book|url=http://worldcat.org/oclc/847246474|title=The Kurdish spring : geopolitical changes and the Kurds|last=editor.|first=Ahmed, Mohammed M. A., author, editor. Gunter, Michael M., author,|isbn=9781568592725|oclc=847246474}}</ref>։

Մտահոգվելով քրդերի առաջխաղացման հեռանկարից Թուրքիան, «Եփրատի վահան» գործողության շրջանակներում (2016 թ. օգոստոսի 24-ից մինչև 2016 թ․ մարտի 28-ը), ներխուժեց Սիրիայի հյուսիսային շրջաններ՝ ձգտելով ամեն կերպ կասեցնել քրդական շրջանների միավորումը և քրդական պետականության կայացման գործընթացը:<ref>{{Cite journal|last=Lemay|first=John C.|date=2013-12-10|title=Operation Husky: Operational Art in Large Formation Combined Arms Maneuver|url=http://dx.doi.org/10.21236/ada606279|location=Fort Belvoir, VA}}</ref>։

Սիրիայում քրդական զինուժը ռազմական, նյութական և այլևայլ աջակցություն ստանալով հիմնական դաշնակից ԱՄՆ-ից, Սիրիայում ԱՄՆ-ի գլխավորությամբ գործող դաշինքի անդամ երկրներից, և վերջապես՝ Իրաքյան Քուրդիստանի երկրամասային վարչակարգից, ինչպես նաև համակարգործակցելով ներսիրիական առանձին ուժերի հետ, ի վերջո 2016 թ․ մարտի 17-ին պաշտոնապես հռչակեց Հյուսիսային Սիրիայի (Ռոջավայի) ժողովրդավարական դաշնությունը (ՀՍԺԴ), որը համարվում է դե ֆակտո անկախ, չճանաչված ինքնավար երկրամաս և ներառում է մի քանի դաշնային մարզեր՝ Աֆրինը, Ջազիրան, Քոբանին և Շահբան։ Սահմանադրության վերջին լրացումները կատարվեցին 2016 թ. դեկտեմբերին:<ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.2307/j.ctv1qv2bm.25|title=Rojava|publisher=Pluto Press|isbn=9781786802545|pages=152–254}}</ref>։

Լիբանանում մեծ ազդեցություն ունեցող<ref>[http://voprosik.net/vliyanie-xezbolly-v-livane/ Влияние Хезболлы в Ливане]</ref> [[Հեզբոլլահ]] ռազմաքաղաքական կազմակերպության հազարավոր մարտիկներ Սիրիայի զինված ուժերի կազմում մասնակցում են Սիրիական պատերազմին։պատերազմին<ref>[http://russian.rt.com/article/16432 «Хезболла» - политическая организация ․․․]</ref>։

Ազատ բանակը կազմավորվել է [[2011]] թվականի հուլիսի 29–ին, երբ Սիրիայի զինված ուժերից դասալքված Ռիյադ ալ—Ասադը ու մի քանի այլ զինվորականներ հանդես եկան տեսաելույթով, որի ընթացքում կոչ արեցին Սիրիայի զինված ուժերի զինծառայողներին միանալ իրենց և կռվել Սիրիայի օրինական իշխանությունների դեմ։դեմ<ref>[http://www.joshualandis.com/blog/free-syrian-army-established-to-fight-the-syrian-army/ Free Syrian Army Founded by Seven Officers to Fight the Syrian Army]</ref>։ Տարբեր տվյալների համաձայն՝ այս ռազմական կազմակերպությունը ունի շուրջ 80000 զինյալ, որոնց մեծ մասը Սիրիա են ժամանել այլ երկրներից, հիմնականում Թուրքիայի տարածքով։<ref>[http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/freedom-fighters-cannibals-the-truth-about-syrias-rebels-8662618.html Freedom fighters? Cannibals? The truth about Syria’s rebels]</ref>։ Խմբավորմանը բացահայտ և գաղտնի ֆինանսական, ռազմական ու այլ տեսակի աջակցություն է տրամադրում ԱՄՆ–ն,<ref>[http://russian.rt.com/article/29678 Сирийские боевики надеются победить Асада американским оружием, которое уже начали получать]</ref><ref name="inosmi.ru">[http://inosmi.ru/asia/20120628/194209015.html Как ЦРУ поставляет оружие сирийским повстанцам]</ref> Թուրքիան,<ref name="inosmi.ru"/><ref>[http://www.rosbalt.ru/main/2012/08/01/1017333.html Турция передала оппозиции Сирии первую партию зенитно-ракетных комплексов]</ref> Եվրոպական երկրները,<ref name="inosmi.ru"/>, [[Սաուդյան Արաբիա]]ն, Կատարը, Քուվեյթը և այլն։