«Ջեյմս Ջոուլ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ջեյմս Փրեսքըթ Ջոուլ''' ({{lang-en|James Prescott Joule}}, {{ԱԾ}}), անգլիացի ֆիզիկոս, բացահայտել է էլեկտրահաղորդիչով անցնող [[հոսանք]]ի և անջատվող ջերմության քանակի կապը, որոշել ջերմության մեխանիկական համակարգը։ Նրա անունով է կոչվել էներգիայի և աշխատանքի միավորը՝ [[Ջոուլ (չափման միավոր)|Ջոուլ (Ջ)]]։

== Կենսագրություն ==

 

Ջեյմս Ջոուլն աշխատել է հայտնի ֆիզիկոս ու քիմիկոս [[Ջոն Դալտոն]]ի մոտ և նրա ղեկավարությամբ սկսել իր փորձարարական հետազոտությունները։ [[1841]]<nowiki/>թվականին նա բացահայտել է ([[Էմիլի Լենց]]ից անկախ), որ մետաղե հաղորդիչով էլեկտրական հոսանք անցնելիս անջատվող ջերմության քանակը համեմատական է հաղորդիչի էլեկտրական դիմադրությանը, հոսանքի ուժի քառակուսուն և հոսանքի անցման ժամանակին (հայտնի է որպես [[Ջոուլ-Լենցի օրենք]])։

 

1843–1850 թվականներին նա փորձերով ցույց է տվել, որ [[մեխանիկական աշխատանք]]ը [[ջերմություն|ջերմության]] կարող է վերածվել խիստ որոշակի համամասնությամբ, և որոշել է ջերմության մեխանիկական համարժեքը։ Դրանով նա տվել է [[էներգիայի պահպանման օրենք]]ի փորձնական հաստատումը։ 1851 թվականին Ջուոլը տեսականորեն որոշել է որոշ գազերի [[ջերմունակություն]]ը, ջերմությունը դիտելով որպես մասնիկների շարժում։ Նա հետազոտել է [[գազ]]ի սեղմման և ընդարձակման ժամանակ առաջացող ջերմային երևույթները, մասնավորապես, նոսրացած գազերի ընդհարձակման փորձերով ցույց է տվել, որ դրանց ներքին էներգիան կախված չէ ծավալից, ինչը և ընդունվել է [[իդեալական գազ]]ի համար։ Անգլիացի ֆիզիկոս [[Վիլյամ Թոմսոն]]ի հետ Ջոուլը փորձնական ճանապարհով պարզել է, որ ծակոտկեն միջնորմով գազի դանդաղ, ստացիոնար, ադիաբադ հոսույթի դեպքում գազի ջերմաստիճանը փոխվում է ([[Ջոուլ-Թոմսոնի էֆեկտ]])։ Կառուցել է թերմոդինամիկական [[ջերմաստիճանային սանդղակ]], տեսականորեն որոշել մի շարք գազերի ջերմունակությունը։ Հաշվարկել է նաև գազի [[մոլեկուլ]]ների շարժման արագությունը և հայտնաբերել այդ արագության կախումը ջերմաստիճանից։ Գազի ճնշումը նա համարել է անոթի պատերին գազի մասնիկների հարվածների արդյունք։ Ջոուլը հայտնաբերել է նաև [[մագնիս]]ական հագեցման երևույթը [[ֆեռոմագնիսականություն|ֆեռոմագնիսների]] մագնիսացման դեպքում։

[[1850 թվական]]ին Ջեյմս Ջոուլն ընտրվել է [[Լոնդոնի թագավորական ընկերություն|Լոնդոնի թագավորական ընկերության]] անդամ: [[1852 թվական]]ին ջերմության քանակական համարժեքի մասին աշխատությունների համար պարգևատրվել է Արքայական մեդալով: 1860 թվականին ընտրվել է Մանչեսթրի գրական և փիլիսոփայական ընկերության նախագահ |en|Manchester Literary and Philosophical Society}}.

 

 

[[1866 թվական]]ին Ջոուլին շնորհվել է Քոփլի մեդալ, 1880 թվականին՝ Ալբերտի մեդալ: [[1878 թվական]]ին Մեծ Բրիտանիայի կառավարությունը նրան նշանակել է ցմահ թոշակ 215 ֆունտի չափով:

Նա երկու անգամ՝ 1872 և 1877 թվականներին, ընտրվել է Բրիտանական գիտական ընկերակցության նախագահ:<ref>[http://www.krugosvet.ru/enc/nauka_i_tehnika/fizika/DZHOUL_DZHEMS_PRESKOTT.html Джеймс Прескотт Джоуль — онлайн-энциклопедия «Кругосвет»]</ref>.

 

 

Մանչեսթրի ռատուշայում կանգնեցված է Ջեյմս Ջոուլի հուշարձանը (քանդակագործ՝ Ալֆրեդ Գիլբերթ):

[[Կատեգորիա:Անգլիացի ֆիզիկոսներ]]

[[Կատեգորիա:Ֆիզիկոսներ այբբենական կարգով]]

 

{{DEFAULTSORT:Ջոուլ, Ջեյմս}}