«Հեղափոխություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ կետադրական նշանը ծանոթագրությունից հետո oգտվելով ԱՎԲ
Տող 11.
 
== Ծագումնաբանություն ==
Արդի հայերենը հեղափոխություն բառը ժառանգել է գրաբարից (յեղափոխութիւն)։ [[Հրաչյա Աճառյան]]ի [[Հայերեն արմատական բառարան]]ում «յեղափոխութեան» արմատ է մատնանշվում «յեղ» արմատը, որը նշանակում է փոխել, մի վիճակից մեկ ուրիշին դարձնել։դարձնել<ref>http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=7&pageNumber=1786</ref>։
Եվրոպական այլ լեզուներում հանդիպող revolution, revolucion ձևերը ծագում են լատիներեն revolutio բառից, որ նշանակում է շրջադարձ։շրջադարձ<ref>onlineetymology.com</ref>։
 
== Տեսակներ ==
[[Պատկեր:Maquina vapor Watt ETSIIM.jpg|մինի|Վատտի շոգեշարժիչ [[Մադրիդ]]ում։ Շոգեշարժիչի հայտնագործումը առաջ բերեց Արդյունաբերական հեղափոխությունը Բրիտանիայում և աշխարհում]]
 
Գոյություն ունեն հեղափոխությունների տարբեր դասակարգումներ հասարակական գիտություններում և գրականության մեջ։ Այսպես, դասական սքոլաստ Ալեքսիս դը Տոքվիլլը տարբերակում է քաղաքական հեղափոխությունները, բիրտ և ինքնաբուխ հեղափոխություններ, որոնք փոխում են քաղաքական վիճակը, սակայն չեն փոխակերպում մի ամբողջ հասարակություն և դանդաղ և տևական հեղափոխությունները, որոնք կերպափոխում են մի ամբողջ հասարակությունը, սակայն որոնք տևում են մի քանի սերունդ (օրինակ՝ կրոնական հեղափոխությունները)։ Մարքսիստական դասակարգումներից մեկի համաձայն՝ հեղափոխությունները լինում են նախակապիտալիստական, վաղ բուժուական, բուրժուական, բուրժուա-դեմոկրատական, վաղ պրոլետարական և սոցիալիստական։սոցիալիստական<ref>(Polish) J. Topolski, "Rewolucje w dziejach nowożytnych i najnowszych (xvii-xx wiek)," Kwartalnik Historyczny, LXXXIII, 1976, 251-67</ref>։
 
Կաճառական և հեղափոխությունների ժամանակակից ուսումնասիրող Չարլզ Թիլլին տարբերակում է հեղաշրջումը, ուժի վերից վար տեղափոխումը, քաղաքացիական պատերազմը, հեղափոխությունը և մեծ հեղափոխությունը (հեղափոխություն, որը փոփոխում է ինչպես քաղաքական, այնպես էլ սոցիալ-տնտեսական կարգը և քաղաքակրթական կացութաձևը, ինչպես 1789 թվականի [[Ֆրանսիական հեղափոխություն]]ը կամ [[Իրանի Իսլամական հեղափոխություն]]ը)<ref>Bernard Lewis, "Iran in History", Moshe Dayan Center, Tel Aviv University</ref>