«Հանրահաշիվ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ կետադրական նշանը ծանոթագրությունից հետո oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
[[Պատկեր:Quadratic formula.svg|thumb|Քառակուսային բանաձևը արտահայտում է քառակուսի հավասարման {{math|1=''ax''<sup>2</sup> + ''bx'' + ''c'' = 0}} լուծումը, որտեղ {{mvar|a}}-ն զրո չի, ըստ {{math|''a'', ''b''}} և {{mvar|c}} գործակիցների։]]
 
'''Հանրահաշիվ''' ('''Algebra''' ([[արաբերեն]] ''"al-jabr"'', բառացիորեն նշանակում է "անջատված մասերի վերամիավորում")<ref name=oed>{{cite web|title=algebra|url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/english/algebra|work=Oxford English Dictionary|publisher=Oxford University Press}}</ref>) մաթեմատիկայի ծավալուն մասերից մեկն է, ինչպես [[թվերի տեսություն|թվերի տեսությունը]]ը, [[Երկրաչափություն|երկրաչափությունըերկրաչափություն]]ը և [[Մաթեմատիկական անալիզ|մաթանալիզը]], հանրահաշիվը, ընդհանուր առմամբ, մաթեմատիկական սիմվոլների և դրանց վրա սահմանված կանոնների ուսումնասիրությունն է։է<ref>I. N. Herstein, ''Topics in Algebra'', "An algebraic system can be described as a set of objects together with some operations for combining them." p. 1, Ginn and Company, 1964</ref>։ Այն համարյա ողջ մաթեմատիկայի կապող թելն է։է<ref>I. N. Herstein, ''Topics in Algebra'', "...it also serves as the unifying thread which interlaces almost all of mathematics." p. 1, Ginn and Company, 1964</ref>։ Այն ներառում է ամեն ինչ, սկսած տարրական հավասարումների լուծումներից մինչև այնպիսի աբստրակտ հասկացություններ, ինչպիսիք են խմբերը, օղակները և դաշտերը։ Հանրահաշվի ավելի հիմնական մասերը կոչվում են տարրական հանրահաշիվ, ավելի աբստրակտ մասերը՝ աբստրակտ հանրահաշիվ կամ ժամանակակից հանրահաշիվ։ Տարրական հանրահաշիվը կարևոր է համարվում մաթեմատիկայի ցանկացած ուսումնասիրության համար, կարևոր [[Գիտություն|գիտության]], կամ [[Ճարտարագիտություն|ճարտարագիտության]], ինչպես նաև [[Բժշկություն|բժշկության]] և [[Տնտեսագիտություն|տնտեսագիտության]] համար։ Աբստրակտ հանրահաշիվը բարձրագույն մաթեմատիկայի հիմնական բնագավառն է, որն ուսումնասիրվում է պրոֆեսիոնալ մաթեմատիկոսների կողմից։
 
Տարրական հանրահաշիվը թվաբանությունից տարբերվում է աբստրակցիայի կիրառմամբ, օրինակ թվերի փոխարեն տառեր օգտագործել, որոնք անհայտ են կամ բազմարժեք են։ Օրինակ, <math>x + 2 = 5</math>-ում <math>x</math>-ն անհայտ է, բայց դրա արժեքը կարելի է գտնել օգտվելով ինվերսիաների կանոնից․ <math>x=3</math>. <math>E</math> = <math>mc</math>{{smallsup|2}}-ում <math>E</math> և <math>m</math> տառերը փոփոխականներ են, իսկ <math>c</math>-ն հաստատուն է՝ լույսի արագությունը անօդ տարածության մեջ։ Հանրահաշիվը բանաձևեր գրելու և հավասարումներ լուծելու պարզ մեթոդներ է տալիս, քան նախկին բառերով ներկայացնելու մեթոդը։
Տող 8.
 
== Ծագումնաբանություն ==
''Ալգեբրա'' բառը սկիզբ է առնում [[Արաբերեն|արաբերենիցարաբերեն]]ից {{lang|ar|الجبر}} (''{{transl|ar|al-jabr}}'' որ բառացիորեն նշանակում է "կոտրված մասերի վերամիավորում") պարսիկ մաթեմատիկոս և աստղագետ [[Ալ-Խորեզմի]]ի ''[[The Compendious Book on Calculation by Completion and Balancing|Ilm al-jabr wa'l-muḳābala]]'' գրքի վերնագրից։ Բառը մուտք է գործել [[անգլերեն]] լեզու տասնհինգերորդ դարում, կամ [[Իսպաներեն|իսպաներենիցիսպաներեն]]ից, [[Իտալերեն|իտալերենիցիտալերեն]]ից կամ [[Լատիներեն|միջին լատիներենից]]։ Սկզբում այն վերաբերում էր կոտրված կամ դուրս ընկած ոսկորներին։ Մաթեմատիկական իմաստը գրանցվել է տասնվեցերորդ դարում։դարում<ref>{{cite encyclopedia|title=Algebra|editor=T.F. Hoad|encyclopedia=The Concise Oxford Dictionary of English Etymology|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|year= 2003|url=http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780192830982.001.0001/acref-9780192830982-e-349|subscription=yes|doi=10.1093/acref/9780192830982.001.0001|isbn=978-0-19-283098-2}}</ref>։
 
== Հանրահաշիվը որպես մաթեմատիկայի ճյուղ ==
Տող 28.
[[Պատկեր:Image-Al-Kitāb al-muḫtaṣar fī ḥisāb al-ğabr wa-l-muqābala.jpg|thumb|Էջ Ալ-Խորեզմիի ''[[The Compendious Book on Calculation by Completion and Balancing]]'' գրքից։]]
 
Հանրահաշվի արմատները տանում են հին բաբելոնացի մաթեմատիկոսներին,<ref>{{cite book |last=Struik |first=Dirk J. |year=1987 |title=A Concise History of Mathematics |location=New York |publisher=Dover Publications |isbn=978-0-486-60255-4 }}</ref> որոնք զարգացրել են առաջադեմ մաթեմատիկական համակարգ, որի օգնությամբ նրանք կարողանում էին ալգորիթմական ձևով հաշվարկներ կատարել։ Բաբելոնացիները խնդիրներ լուծելու համար բանաձևեր էին մշակել, որոնք այժմ լուծվում են օգտագործելով գծային հավասարումներ, քառակուսի հավասարումներ և անորոշ գծային հավասարումներ։ Հակառակ դրան, այդ բնագավառի եգիպտացի մաթեմատիկոսները, ինչպես նաև հույն մաթեմատիկոսները և չինացի մաթեմատիկոսները մ․թ․ա․ 1-ին հազարամյակում , սովորաբար այսպիսի հավասարումները լուծում էին երկրաչափական մեթոդներով, ինչպես նկարագրված է ''[[Մաթեմատիկական մագաղաթ]]ի'', Էվկլիդեսի [[''Սկզբունքներ'']] և ''[[Մաթեմատիկայի ինը գլուխներ]]'' աշխատություններում։ Հույների երկրաչափական աշխատանքները, որ նկարագրված են ''Սկզբունքներ'' գործում, հիմք հանդիսացան մասնավոր խնդիրներից ավելի ընդհանրական խնդիրների ձևակերպումների և հավասարումների լուծումների, չնայած այն չիրագործվեց մինչև միջին դարերի իսլամում մաթեմատիկայի զարգացումը։զարգացումը<ref>{{harvnb|Boyer|1991}}</ref>։
 
[[Հույն մաթեմատիկոս]] [[Պլատոն]]ի ժամանակ արդեն մաթեմատիկան կտրուկ փոփոխության էր ենթարկվել։ [[Հին Հունաստան|Հույները]] ստեղծել էին [[երկրաչափական հանրահաշիվ]]ը, որտեղ տարրերը ներկայացնում էին երկրաչափական օբյեկտների կողմերը, սովորաբար ուղիղներ, որոնք նշանակվում էին տառերով։տառերով<ref>Կարլ Բոյեր, «Եվրոպան միջին դարերում» էջ 258։ ISBN 0-471-54397-7։ "Էվկլիդեսի մաթեմատիկական թեորեմաներում ''Տարրեր'' VII-IX, թվերը ներկայացված էին հատվածներով, որոնց կցված էին տառեր և Ալ-Խորեզմիի երկրաչափական ապացույցներում ''Հանրահաշիվը'' տառային դիագրամներ էին օգտագործված։ "</ref>։
[[Դիոֆանտուս]]ը (մ.թ. III դար), ում երբեմն "հանրահաշվի հայր" էին անվանում, [[Ալեքսանդրիա| ալեքսանդրիացիալեքսանդրիա]]ցի [[հույն մաթեմատիկոս]] էր և ''[[Թվաբանություն]]'' վերնագրով գրքերի շարքի հեղինակ։<ref>Ֆլորիան Քաջորի (2010). "''[https://books.google.am/books?id=gZ2Us3F7dSwC&pg=PA34&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false Տարրական մաթեմատիկայի պատմություն– դասավանդման մեթոդների հրահանգներով]''" p.34. ISBN 1-4460-2221-8</ref> Այս տեքստերը վերաբերում են հանրահաշվական հավասարումների լուծումներին և թվերի տեսության մեջ հանգեցրին Դեոֆանտյան հավասարումների հասկացության ներմուծմանը։
 
Վերևում հիշատակված վաղ ավանդույթներն անմիջական ազդեցություն են ունեցել պարսիկ մաթեմաիկոս Ալ-Խորեզմիի (780–850) վրա։ Հետագայում, իր ''[[The Compendious Book on Calculation by Completion and Balancing]]'' գրքում նա հանրահաշիվը ներկայացրեց որպես մաթեմատիկայի ճյուղ, որն անկախ է երկրաչափությունից և թվաբանությունից։թվաբանությունից<ref>{{Cite book|title=Al Khwarizmi: The Beginnings of Algebra|author=Roshdi Rashed|publisher=Saqi Books|date=November 2009|isbn=978-0-86356-430-7|ref=harv|postscript=<!-- Bot inserted parameter. Either remove it; or change its value to "." for the cite to end in a ".", as necessary. -->{{inconsistent citations}}}}</ref>։
 
Հելենական մաթեմատիկոսներ Հերոնը Ալեքսանդրիայից և Դիոֆանտուսը,<ref>{{cite web|url=http://library.thinkquest.org/25672/diiophan.htm |title=Diophantus, Father of Algebra |publisher= |accessdate=5 October 2014 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130727040815/http://library.thinkquest.org/25672/diiophan.htm |archivedate=27 July 2013 |df= }}</ref> նաև հնդիկ մաթեմատիկոսները, ինչպիսին Բրահմագուպտան է, շարունակեցին Եգիպտոսի և Բաբելոնի ավանդույթները, չնայած Դիոֆանտուսի Diophantus' ''Թվաբանությունը'' և Բրահմագուպտայի ''[[Brāhmasphuṭasiddhānta]]'' բարձր մակարդակի էին։էին<ref>{{cite web|url=http://www.algebra.com/algebra/about/history/|title=History of Algebra|publisher=|accessdate=5 October 2014}}</ref>։ Օրինակ, քառակուսի հավասարման առաջին ամբողջական թվաբանական լուծումը (ներառյալ զրոն և բացասական լուծումները) նկարագրված էին Բրահագուպտայի գրքում։{{citation needed|date=January 2018}} Հետագայում պարսիկ և արաբ մաթեմատիկոսները զարգացրին լուծումները գտնելու ավելի բարձրակարգ հանրահաշվական մեթոդներ։ Չնայած Դիոֆանտուսը և բաբելոնացիները հավասարումները լուծելու համար հիմնականում օգտագործում էին հատուկ ''ad hoc'' մեթոդները, Ալ-Խորեզմիի ներդրումը հիմնարար էր։ Նա գծային և քառակուսի հավասարումները լուծում էր առանց հանրահաշվական սիմվոլիզմի, բացասական թվերի և զրոյի, ուստի նա պետք է տարբերակեր հավասարումների մի քանի տեսակներ։տեսակներ<ref name="Meri2004">{{cite book|author=Josef W. Meri|title=Medieval Islamic Civilization|url=https://books.google.am/books?id=H-k9oc9xsuAC&pg=PA31|accessdate=25 November 2012|year=2004|publisher=Psychology Press|isbn=978-0-415-96690-0|page=31}}</ref>։
 
Երբ հանրահաշիվը նույնականացվում է հավասարումների տեսության հետ, հույն մաթեմատիկոս Դիոֆանտուսը ավանդաբար հայտնի էր որպես "հանրահաշվի հայր", իսկ երբ այն նույնականացվում է հավասարումների ձևափոխության և լուծման կանոնների հետ, պարսիկ մաթեմատիկոս Ալ-Խորեզմին է համարվում որպես "հանրահաշվի հայր"։<ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/historyofmathema00boye|title=A History of Mathematics|last=Boyer|first=Carl B.|publisher=Wiley|year=1991|isbn=978-0-471-54397-8|edition=Second|location=|pages=181, 230|quote=<p>p. 181:<br />If we think primarily of matter of notations, Diophantus has good claim to be known as the 'father of algebra', but in terms of motivation and concept, the claim is less appropriate. The Arithmetica is not a systematic exposition of the algebraic operations, or of algebraic functions or of the solution of algebraic equations.</p><p>p. 230:<br />The six cases of equations given above exhaust all possiblities for linear and quadratic equations...In this sense, then, al-Khwarizmi is entitled to be known as 'the father of algebra'</p><p>p. 228:<br />Diophantus sometimes is called the father of algebra, but this title more appropriately belongs to al-Khowarizmi...</p>}}</ref><ref>S Gandz, The sources of al-Khwarizmi’s algebra, Osiris, i (1936), 263–277.
Տող 43.
 
"Le travail des Arabes et de leurs successeurs a privilégié la solution des problèmes.Arithmetica de Diophantine ont privilégié la théorie des equations<nowiki>''</nowiki></ref>
Ներկայումս բանավեճ է ընթանում արդյոք ով (ընդհանուր առմամբ) իրավունք ունի համարվել "հանրահաշվի հայր"։ Նրանք, ովքեր աջակցում էին Դիոֆանտուսին, մատնանշում էին, որ ''Al-Jabr''-ի հանրահաշիվը ավելի պարզունակ է քան, ''Թվաբանության'' մեջ հայտնաբերված հանրահաշիվը, որ ''Թվաբանությունը'' համաձայնեցված է, մինչդեռ ''Al-Jabr''-ը ամբողջովին հռետորական։հռետորական<ref>{{cite book |first=Carl B. |last=Boyer |title=A History of Mathematics |edition=Second |location= |publisher=Wiley |year=1991 |page=228 |isbn=978-0-471-54397-8 }}</ref>։ Նրանք, ովքեր աջակցում էին Ալ-Խորեզմիին, փաստում էին, որ կրճատման և հավասազորության մեթոդները մտցնելով "պարզեցման" և "հավասարակշռման" մեթոդները (հանված անդամների տեղափոխությունը հավասարման մյուս կողմ, այսինքն նման անդամների հեռացումը հավասարման երկու կողմերից) որը ''al-jabr'' տերմինը ի սկզբանե վերաբերում էր,<ref name=Boyer-229>{{Harv|Boyer|1991|loc="The Arabic Hegemony" p. 229}} "It is not certain just what the terms ''al-jabr'' and ''muqabalah'' mean, but the usual interpretation is similar to that implied in the translation above. The word ''al-jabr'' presumably meant something like "restoration" or "completion" and seems to refer to the transposition of subtracted terms to the other side of an equation; the word ''muqabalah'' is said to refer to "reduction" or "balancing" – that is, the cancellation of like terms on opposite sides of the equation."</ref> և քառակուսի հավասարումների լուծման վերաբերյալ, երկրաչափական ապացույցներով հիմնավորված, սպառիչ բացատրություն էր տալիս,<ref>{{Harv|Boyer|1991|loc="The Arabic Hegemony" p. 230}} "The six cases of equations given above exhaust all possibilities for linear and quadratic equations having positive root. So systematic and exhaustive was al-Khwarizmi's exposition that his readers must have had little difficulty in mastering the solutions."</ref> հանրահաշիվը դիտարկելով որպես անկախ բնագավառ իր սեփական իրավունքով։իրավունքով<ref>Gandz and Saloman (1936), ''The sources of al-Khwarizmi's algebra'', Osiris i, pp. 263–277: "In a sense, Khwarizmi is more entitled to be called "the father of algebra" than Diophantus because Khwarizmi is the first to teach algebra in an elementary form and for its own sake, Diophantus is primarily concerned with the theory of numbers".</ref>։ նրա հանրահաշիվը այևս չի վերաբերվում "լուծման ենթակա մի շարք պրոբլեմների, որոնց նկարագրությունը սկսվում է պարզ տերմիններից, որում համադրությունները պետք է տան հավասարումների բոլոր հնարավոր նախատիպերը, որը հետևաբար ակնհայտորեն կբացահայտեն ուսումնասիրության իրական օբյեկտը"։ Նա նաև ուսումնասիրում է հավասարումը հանուն իրեն և "ընդհանուր առմամբ, քանի որ այն սկիզբ է առնում ոչ թե խնդիրների լուծման ընթացքում, այլ հատուկ կոչված է սահմանելու խնդիրների անվերջ դաս"։<ref name=Rashed-Armstrong>{{Cite book | last1=Rashed | first1=R. | last2=Armstrong | first2=Angela | year=1994 | title=The Development of Arabic Mathematics | publisher=[[Springer Science+Business Media|Springer]] | isbn=978-0-7923-2565-9 | oclc=29181926 | pages=11–12 | ref=harv | postscript=<!-- Bot inserted parameter. Either remove it; or change its value to "." for the cite to end in a ".", as necessary. -->{{inconsistent citations}}}}</ref>։
 
Մեկ այլ պարսիկ մաթեմատիկոսի՝ Օմար Խայամին է վերագրվում հանրահաշվական երկրաչափության հիմքերի բացահայտումը և խորանարդ հավասարումների ընդհանուր երկրաչափական լուծումներ գտնելը։ Նրա ''Հանրահաշվական խնդիրների ձեռնարկ'' գիրքը (1070), որ նկարագրում է հանրահաշվի հիմունքները, պարսկական մաթեմատիկայի մի մասն էր, որն ի վերջո տեղափոխվեց Եվրոպա։Եվրոպա<ref>[[#refmathmaster|Mathematical Masterpieces: Further Chronicles by the Explorers]], p. 92</ref>։ Եվս մեկ պարսիկ մաթեմատիկոս Շարախ ալ-Դին ալ-Տուսին գտել էր խորանարդ հավասարումների տարբեր դեպքերի համար հանրահաշվական և թվային լուծումները։լուծումները<ref>{{MacTutor|id=Al-Tusi_Sharaf|title=Sharaf al-Din al-Muzaffar al-Tusi}}</ref>։ Նա նաև զարգացրեց մաթեմատիկական ֆունկցիայի գաղափարը։գաղափարը<ref>{{Cite journal|last=Victor J. Katz|first=Bill Barton|title=Stages in the History of Algebra with Implications for Teaching|journal=Educational Studies in Mathematics|volume=66|issue=2|date=October 2007|doi=10.1007/s10649-006-9023-7|pages=185–201 [192]|last2=Barton|first2=Bill|ref=harv|postscript=<!-- Bot inserted parameter. Either remove it; or change its value to "." for the cite to end in a ".", as necessary. -->{{inconsistent citations}}}}</ref>։ Հնդիկ մաթեմատիկոսներ Մահավիրան և Բհասակարա II-ը, պարսիկ մաթեմատիկոս Ալ Կարաջին,<ref name="Boyer al-Karkhi ax2n">{{Harv|Boyer|1991|loc="The Arabic Hegemony" p. 239}} "Abu'l Wefa was a capable algebraist as well as a trigonometer.&nbsp;... His successor al-Karkhi evidently used this translation to become an Arabic disciple of Diophantus – but without Diophantine analysis!&nbsp;... In particular, to al-Karkhi is attributed the first numerical solution of equations of the form ax<sup>2n</sup> + bx<sup>n</sup> = c (only equations with positive roots were considered),"</ref> և չին մաթեմատիկոս Զու Շիջին թվային մեթոդներով լուծեցին խորանարդ, չորրորդ, հինգերորդ և ավելի բարձր աստիճանի բազմանդամ հավասարումներ։ 13-րդ դարում Ֆիբոնաչիի կողմից խորանարդ հավասարումների լուծումը Եվրոպական հանրահաշվի վերածննդի սկիզբ դարձավ։ Ալ-Կալասադին (1412–1486) "հանրահաշվական սիմվոլիզմի ներմուծման առաջին քայլերը կատարեց։" Նա նաև հաշվարկեց ∑''n''<sup>2</sup>, ∑''n''<sup>3</sup> և քառակուսի արմատներ հաշվելու համար օգտագործեց հաջորդական մոտավորությունների մեթոդը։մեթոդը<ref>{{Cite web|url=http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Al-Qalasadi.html|title=Al-Qalasadi biography|website=www-history.mcs.st-andrews.ac.uk|access-date=2017-10-17}}</ref>։ Որքան իսլամիկ աշխարհը հետ էր գնում, այնքան Եվրոպական աշխարհն առաջընթաց էր ապրում։ Եվ այստեղ էր, որ հանրահաշիվն իր հետագա զարգացումն ապրեց։
 
=== Հանրահաշվի ժամանակակից պատմությունը ===
Տող 52.
16-րդ դարի վերջում [[Ֆրանսուա Վիետ]]ի աշխատանքը նոր հանրահաշվի վրա կարևոր քայլ էր ժամանակակից հանրահաշվում։ 1637 թվականին [[Ռենե Դեկարտ]]ը հրատարակեց ''[[Երկրաչափություն (Դեկարտ)|Երկրաչափությունը]]'', որտեղ ներկայացրել էր [[անալիտիկ երկրաչափություն]]ը և առաջարկել ժամանակակից հանրահաշվի նշումները։ Հանրահաշվի հետագա զարգացման մեջ մեկ այլ կարևոր իրադարձություն էր 16-րդ դարի կեսերին խորանարդ և չորրորդ աստիճանի հավասարումների ընդհանուր հանրահաշվական լուծումը։ Դետերմինանտի գաղափարը մշակել էր ճապոնացի մաթեմատիկոս Սեկի Կովան 17-րդ դարում, իսկ տասը տարի անց անկախ դրանից, Լեյբնիցը՝ գծային հավասարումների համակարգերի լուծման համար, օգտագործելով մատրիցաներ։ Գաբրիել Կրամերը նույնպես կատարել է որոշ աշխատանք մատրիցաների և դետերմինանտների վրա 18-րդ դարում։ Տեղափոխություններն ուսումնասիրվել են Ժոզեֆ-Լուի Լագրանժի կողմից և տեղ են գտել 1770 թվականին հրապարակված նրա ''Հանրահաշվական հավասարումների լուծումները'' աշխատության մեջ, որում նա ներկայացրեց Լագրանժի լուծումները։ Պաուլո Ռուֆինին առաջինն էր, որ զարգացրեց տեղափոխության խմբերի տեսությունը, և ինչպես իր նախորդները նաև հանրահաշվական հավասարումների լուծման համատեքստում։
 
Աբստրակտ հանրահաշիվը զարգացել է 19-րդ դարում, սկիզբ առնելով հավասարումների լուծման նկատմամբ հետաքրքրությունից, ի սկզբանե կենտրոնանալով այն բանի վրա, որ հիմա կոչվում է Գալուայի տեսություն և կառուցման խնդիրների վրա։վրա<ref>"[http://www.math.hawaii.edu/~lee/algebra/history.html The Origins of Abstract Algebra]". University of Hawaii Mathematics Department.</ref>։ Ջորջ Պիկոկը թվաբանության և հանրահաշվի մեջ աքսիոմատիկ մտածողության հիմնադիրն էր։ [[Օգաստես դե Մորգան|Օգաստես Դե Մորգանն]] իր ''Տրամաբանության առաջարկվող համակարգի ծրագիրը'' աշխատանքում բացահայտել է ռելացիոն հանրահաշիվը։ [[Ջոզայա Գիբս|Ջոզայա Գիբսը]]ը մշակել է վեկտորների հանրահաշիվը եռաչափ տարածության մեջ, և [[Արթուր Քելի|Արթուր Քելին]]ն զարգացրել է մատրիցաների հանրահաշիվը (սա ոչ կոմուտատիվ հանրահաշիվն է)։<ref>"[http://www.cambridge.org/catalogue/catalogue.asp?ISBN=978-1108005043 The Collected Mathematical Papers]".Cambridge University Press.</ref>։
== Վերնագրում հանրահաշիվ բառ պարունակող մաթեմատիկայի ոլորտներ ==
Աբստրակտ հանրահաշվին վերագրվող մաթեմատիկայի որոշ ճյուղեր իրենց վերնագրերում ունեն հանրահաշիվ բառը, օրինակ գծային հանրահաշիվ։ Մյուսները չունեն, օրինակ՝ խմբերի տեսություն, օղակների տեսություն և դաշտերի տեսություն։ Ներքո բերված են մաթեմատիկայի այն ոլորտները, որոնց վերնագրում կա "հանրահաշիվ" բառը։