«Գյուլիստանի պայմանագիր»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
ավելացվեց Կատեգորիա:Ռուսական կայսրության պայմանագրեր ՀոթՔաթ գործիքով |
No edit summary |
||
Տող 23.
| wikisource = ru:Гюлистанский мирный договор 1813 года
}}
'''Գյուլիստանի
Գյուլիստանի հաշտության պայմանագիրով ամրագրվեց Արևելյան Վրաստանի (նախկին [[Քարթլի-Կախեթի թագավորություն|Քարթլի-Կախեթի]] թագավորության) միացումը Ռուսաստանին, որը կայացել էր դեռ 1801 թվականին, և կայսրությանն անցան նոր տարածքներ՝ ժամանակակից [[Դաղստան]]ը, [[Ադրբեջան]]ը և [[Արցախ]]ը: Նախքան պատերազմը այդտեղ ձևավորվել էին մի քանի խանություններ՝ [[Բաքվի խանություն|Բաքվի]], [[Ղարաբաղի խանություն|Ղարաբաղի]], [[Շիրվանի խանություն|Շիրվանի]], [[Դերբենդի խանություն|Դերբենդի]] ու [[Թալիշի խանություն|Թալիշի]]: Ժամանակակից Հայաստանի Հանրապետության տարածքից Ռուսաստանին են անցել Լոռի-Փամբակը ([[Լոռու մարզ]]), Ղազախ-Շամշադինը ([[Տավուշի մարզ]])՝ որպես Արևելյան Վրաստանի մասեր, Շորագյալը ([[Շիրակի մարզ]]՝ [[Երևանի խանություն]]ից) և Զանգեզուրը ([[Սյունիքի մարզ]]՝ [[Ղարաբաղի խանություն]]ից)։
Ռուսաստանը [[Կասպից ծով]]ում ռազմական նավատորմ պահելու բացառիկ իրավունք ստացավ։ Երկու երկրների վաճառականներին ազատ առևտրի իրավունք տրվեց։ Պայմանագիրը խաղաղություն բերեց Հարավային Կովկասում. հայերն ու վրացիներն ազատվեցին պարսկական և [[Օսմանյան կայսրություն|օսմանյան]] զավթիչների հարձակումներից, վերջ գտավ ավատատիրական տարանջատվածությունը։ Մեկ տասնամյակ անց մուսուլման բնակիչների հրահրմամբ և արտաքին ճնշման ազդեցության տակ տեղի ունեցավ ռուս-պարսկական [[Ռուս-պարսկական պատերազմ (1826-1828)|ևս մեկ պատերազմ]] (1826-1828), որը դարձյալ ավարտվեց ռուսների հաղթանակով: Իրանի [[Թուրքմենչայ]] գյուղում կնքված [[Թուրքմենչայի պայմանագիր|հաշտության պայմանագրով]] հաստատվեցին Գյուլիստանի պայմանագրի կետերը և առաջ եկան նոր ձեռքբերումներ։
== Տես նաև ==
| |||