«Էկզորսիզմ»–ի խմբագրումների տարբերություն

}}</ref> Տարբերություն կա ֆորմալ էկզորսիզմի, որը իրականացվում է [[քահանա]]յի կողմից կնունքի ժամանակ, կամ [[եպիսկոպոս]]ի թույլտվությամբ, և «փրկության աղոթքների» միջև։ Վերջինս կարող է իրականացվել յուրաքանչյուրի կողմից։

Ֆորմալ էկզորսիզմի ծիսակատարությունը կոչվում է «գլխավոր էկզորսիզմ» և իրականացվում է Ռիտուալ Ռոմանումի 11-րդ մասի համաձայն։համաձայն<ref>[http://www.ewtn.com/library/prayer/roman2.txt THE ROMAN RITUAL Translated by PHILIP T. WELLER, S.T.D.]</ref><ref>http://www.liturgia.it/ritrom.pdf RITUALE ROMANUM</ref> ։

Ծիսակատարության համար նախատեսված ցանկերը ուղորդում են քահանային էկզորսիզմ իրականացնելու ժամանակ և որոշելու՝ երբ է հարկավոր ֆորմալ էկզորսիզմ իրականացնել։իրականացնել<ref name="TheRite">The Rite by Matt Baglio; Doubleday, New York, 2009.</ref>։ Քահանաների համար նկարագրված է, որ նախքան էկզորսիզմը իրականացնելը առկա տառապանքի բնույթը իրականում հոգեբանական կամ ֆիզիկական հիվանդության արդյունք չէ։<ref name="Catechismof" />

Կաթոլիկ պրակտիկայում էկզորսիզմը իրականացնող անձը (էկզորսիստ)կոչվում է ձեռնադրող քահանա։ Էկզորսիստը անգիր [[աղոթք]]ներ է ասում՝ համաձայն ծեսի բաժինների և կարող է կիրառել կրոնական նյութեր, օրինակ սրբապատկերներ և սրբազան իրեր։ Քահանան վկայակոչում է Աստծու անունը, մասնավորապես Քրիստոսի անունը, ինչպես նաև Հաղթական Եկեղեցու անդամների և Միքայել հրեշտակապետի անունը։

Ընդհանրապես դիվահար անձինք ոչ չար հոգի ունեն իրենց մեջ, ոչ էլ պատասխանատու են իրենց արարքների համար։համար<ref>p.33, An Exorcist Tells His Story by Fr. Gabriele Amorth; Ignatius Press, San Francisco, 1999.</ref>։ Ուստի մասնագետները էկզորսիզմը դիտարկում են, որպես բուժում և ոչ թե պատժամիջոց։ Կաթոլիկ ծիսակատարության ժամանակ սովորաբար ասվում է, որ ոչ մի դաժան քայլ չի իրականացվում դիվահարների նկատմամբ, միայն կարելի է պատահել, որ նրանց կապեն՝ եթե մասնագետները կարծում են, որ նման կարիգ կա։կա<ref>Malachi M. (1976) Hostage to the Devil: the possession and exorcism of five living Americans. San Francisco, Harpercollins p.462 ISBN 0-06-065337-X</ref>։

Էկզորսիզմի պրակտիկայի հետ կապված հավատները և փորձերը ակնհայտորեն կապված են հինդուիզմի հետ։ Ասում են, որ չորս Վեդաներից (Հինդուիզմի) Աթարվա Վեդան պարունակում է գաղտնիքներ՝ կապված մոգության և ոսկեփոխության հետ։հետ<ref>{{Harvnb|Werner|1994|p=166}}</ref><ref>{{Harvnb|Monier-Williams|1974|pp=25–41}}</ref>։ Էկզորսիզմի հիմնական միջոցներից են [[մանտրա]]ն և յաջնան, որոնք կիրառվում են և Վեդիկ և Տանտրիկ ավանդույթներում։

Համաձայն Պադմա Պուրանայի Գիտա Մահատմայի՝ կարդալով Բհագավադ Գիտայի 3-րդ, 7-րդ և 9-րդ գլուխները և հոգևոր կերպով այն փոխանցելով հոգին լքած մարմնին՝ օգնում է նրան դուրս գալ ցնորական վիճակից։ Կիրտան [[աղոթք]]ի ժամանակ զուգահեռաբար կիրառվում են սուրբ գրություններ և կենդանակերպ [[աստված]]ների նկարներ ([[Շիվա]], Վիշնու, Հանուման, Բրահմա, Շակտի և այլն)։ Տանը [[խունկ]] են ծխում, սուրբ գետերից բերված [[ջուր]] են շաղ տալիս և այլ էֆեկտիվ գործողություններ։

Հոգիների և մահվան վերաբերյալ հիմնական պուրանական աղբյուրը Գարուդա Պուրանան է։

[[Իսլամ]]ում էկզորսիզմը անվանում են ռուքյա (ruqya)։ Նրա միջոցով վերացնում են սիհրի կամ սև մոգության կողմից առաջացրած չարիքը։ Մեր ժամանակներում էկզորսիզմը ժամանակակից իսլամական այլընտրանքային դեղամիջոց «ալ-Տիբբ ալ Նաբավի»-ի (մարգարեների բժշկություն)մաս է կազմում։կազմում<ref name="theblaze.com">http://www.theblaze.com/stories/some-asian-muslims-giving-up-western-meds-for-islamic-exorcisms-treatments/</ref>։ Իսլամական էկզորսիզմի ժամանակ բուժվող անձը պառկում է, իսկ [[շեյխ]]ը, ձեռքը դնելով հիվանդի գլխին, [[Ղուրան]]ից հատվածներ է ասում։ասում<ref name="theblaze.com"/> Ինչպես նաև կարող են հիվանդին խմեցնել սուրբ ջուր ծիսակատարության ժամանակ։<ref>http://english.alarabiya.net/articles/2012/05/14/214122.html</ref>։

Ժոզեֆուսը հաղորդում է, որ էկզորսիզմի ծիսակատարության ընթացքում օգտագործել են թունավոր արմատներից պատրաստված էքստրակտներ և զոհաբերություններ են արել։արել<ref>[http://www.earlyjewishwritings.com/text/josephus/war7.html Josephus, "B. J." vii. 6, § 3]; Sanh. 65b.</ref>։ "Մեռած Ծովի ձեռագրերում" նշվում է, որ էկզորսիզմ իրականացնում էին Հուդաիզմի Էսսեն ճյուղի ներկայացուցիչները։

Դեռ ոչ շատ վաղուց Ռաբբի Յեհուդա Ֆետայան գիրք գրեց՝ "Մինչատ Յահուդա", որում մեծապես խոսվում էր էկզորսիզմի, դևահար մարդկանց հետ ունեցած նրա փորձի և հրեական այլ գաղափարների մասին։ Գիրքը գրվել է [[եբրայերեն]]ով և թարգմանվել [[անգլերեն]]։

Նոր Մեխիկոյից Ռաբբի Գերշուն բացատրում է, որ հրեական էկզորսիզմի գործընթացը միտում ունի բժշկելու միջոցով օգնել և դիվահար անձին և չար ոգուն։ Հրեական էկզորսիզմի ծիսակատարությունը կատարում է ռաբբին, ով սովորել է գործնական Կաբալահ։ Այդ ընթացքում նաև ներկա է գտնվում չափահաս տղամարդկանցից կազմված մի խումբ (Մինյան), որոնք շրջապատում են դիվահար մարդուն։ Խումբը երեք անգամ ասում է 91-րդ սաղմոսը, այնուհետև ռաբբին փչում է [[շեփոր]]ը (shofar )։<ref name="ghostvillage.com">[http://www.ghostvillage.com/legends/2003/legends32_11292003.shtml An interview with a Rabbi concerning the Jewish view of possession and exorcism.]</ref> ։

Համաձայն "Հոգեկան խանգարումների ախտորոշման և վիճակագրական ձեռնարկի" (DSM-V) կամ "Հիվանդությունների եւ առողջական խնդիրների հետ կապված միջազգային վիճակագրական դասակարգման" (ICD-10)դիվային տիրապետման տակ գտնվելը գործող հոգեբուժական կամ բժշկական ախտորոշում չէ։ Նրանք, ովքեր հավատում են դիվային տիրապետմանը, հաճախ նրան են վերագրում այնպիսի ախտանիշեր, որոնք կապված են ֆիզիկական կամ մտավոր հիվանդությունների հետ՝ [[հիստերիա]]ն, մոլությունը, փսիխոզը, Տոուրետի ախտանիշը, [[էպիլեպսիա]]ն, [[շիզոֆրենիա]]ն։ն<ref name="How Exorcism Works">[http://science.howstuffworks.com/exorcism5.htm How Exorcism Works]</ref><ref>[https://scholarsbank.uoregon.edu/dspace/handle/1794/1530 J. Goodwin, S. Hill, R. Attias "Historical and folk techniques of exorcism: applications to the treatment of dissociative disorders"]</ref><ref>[http://www.leaonline.com/doi/abs/10.1207/s15327752jpa6603_4 Journal of Personality Assessment (abstract)]</ref> ։

Այն պատրանքը, որ էկզորսիզմը օգնում է տիրապետման ախտանիշ ունեցող մարդկանց, շատերի կողմից վերագրվում է որպես Պլացեբոյի ազդեցություն և ղեկավարելու ուժ։ուժ<ref>[http://www.livescience.com/strangenews/050830_emilyrose.html Voice of Reason: Exorcisms, Fictional and Fatal]</ref>։ Որոշների կարծիքով էլ ենթադրվող տիրապետության տակ գտնվող անձը հավանաբար նարցիսիստ է կամ ունի ցածր ինքնագնահատական և նման կերպ է վարվում, որպեսզի ուշադրություն գրավի։<ref name="How Exorcism Works" />

Հոգեբույժ Սկոտ Պեկը ուսումնասիրել է էկզորսիզմի մի շարք դեպքեր և հայտարարել, որ երկու անգամ էկզորսիզմ է իրականացրել իր վրա։ Նա ասել է, որ դիվահարության մասին քրիստոնեական գաղափարները իրական երևույթներ են։ Նրա բացատրությունները ախտորոշման չափանիշների վերաբերյալ տարբեր էին Հռոմեական Կաթոլիկ եկեղեցու մոտեցումներից։

Հազարամյակների ընթացքում էկզորսիզմը վիճահարույց թեմա է եղել՝ անձի բարոյական հավատներից ելնելով։ելնելով<ref name="Ethical" /><ref name="silverman" /> [[Նյարդավիրաբուժություն|Նյարդավիրաբուժական]] էկզորսիզմը, որը նաև հայտնի է որպես Հոգեվիրաբուժություն, առաջարկում էր դիվահարության բուժում, իսկ ավելի ուշ կիրառվում էր համառ հիվանդների դեպքում։<ref name="silverman">Silverman, W A. "Neurosurgical Exorcism." Paediatric and Perinatal Epidemiology, 15.2 (2001): 98-99.</ref>։ Հոգեվիրաբուժությունը ստեղծել է Անտոնիո Էգքաս Մոնիզը։ 1900-ականներին տարբեր նյարդաբաններ կատարում էին նմանատիպ վիրաբուժություններ։<ref name="lobotomist" />

Կարծիքներ կան, որ էկզորսիզմը [[հոգեթերապիա]]յի ձև է, իսկ հոգեթերապիան էկզորսիզմի ձև է։է<ref>Gettis, Alan. "Psychotherapy as exorcism." Journal of Religion and Health 15.3 (1976): 188-190.</ref>։

[[2007]] թվականի [[հոկտեմբեր]]ին [[Նոր Զելանդիա]]յում տեղի ունեցած էկզորսիզմի ընթացքում մի կին խեղդվել է ջրում, իսկ մի դեռահասի հոսպիտալացրել են։ Երկար տևած դատերից հետո, ընտանիքի 5 անդամները դատապարտվել են ոչ քրեական պատժի։պատժի<ref name="Stuff.co.nz_2497284">{{cite web |url=http://www.stuff.co.nz/dominion-post/wellington/2497284/Deadly-curse-verdict-five-found-guilty |title=Deadly curse verdict: five found guilty |date=հունիսի 13, 2009 |work=[[The Dominion Post (Wellington)|The Dominion Post]] |accessdate=2011 թ․ սեպտեմբերի 30}}</ref>։

Ենթադրվում է, որ [[մայր Թերեզա]]ն էկզորսիզմի է ենթարկվել [[Կալկաթա]]յի արքեպիսկոպոսի կողմից այն բանից հետո, երբ վերջինս նկատեց, որ նա քնի մեջ ցնցումներ է ունենում՝ կարծելով, որ նրա վրա չար ուժեր են հարձակվում։հարձակվում<ref>[http://archives.cnn.com/2001/WORLD/asiapcf/south/09/04/mother.theresa.exorcism/ Archbishop: Mother Teresa underwent exorcism] CNN 04 September 2001</ref>։

[[Լուիզիանա]] նահանգի կառավարիչ Բոբի Ջինդալը [[1994]] թվականին ակնարկ է գրում այն մասին, որ քոլեջում սովորելու տարիներին էկզորսիզմ է իրականացրել իր մոտ ընկեր "Սյուզանի" նկատմամբ։նկատմամբ<ref name="Bobby Jindal's Exorcism problem">http://www.motherjones.com/mojo/2012/05/bobby-jindal-exorcised-his-college-girlfriend</ref>։

Կարծիք կա, որ [[Սալվադոր Դալի]]ն էկզորսիզմի է ենթարկվել իտալացի վանական Գաբրիել Մարիա Բերարդի կողմից, երբ [[1947]] թվականին գտնվում էր [[Ֆրանսիա]]յում։ Դալին քանդակ է ստեղծել՝ "Քրիստոսը խաչի վրա", նվիրելով այն վանականին՝ ի նշան երախտագիտության։երախտագիտության<ref>[http://www.cathnews.com/news/510/72.php Dali's gift to exorcist uncovered] Catholic News 14 October 2005</ref>։

* [[wikisource:Catholic_Encyclopedia_(1913)1911 Encyclopædia Britannica/Exorcism|"Exorcism". CatholicEncyclopædia Encyclopedia.Britannica New(11th York: Robert Appleton Companyed.). 19131911.]]