«Բրգաձև նեյրոն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ |
չ կետադրական նշանը ծանոթագրությունից հետո oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 11.
== Կառուցվածք ==
=== Առանձնահատկություններ ===
Հիմնական առանձնահատկությունը եռանկյունի բրգաձև մարմինն է, որի պատճառով էլ կոչվում են այսպես։ Ունեն մեկ [[աքսոն]], մեկ ծայրային [[դենդրիտ]], խիստ ճյուղավորված [[դենդրիտ]]ային ճյուղեր և բազմաթիվ [[դենդրիտային փշիկ]]
==== Ծայրային դենդրիտ ====
Տող 23.
=== Դենդրիտային փշիկներ ===
{{Տես|Դենդրիտային փշիկ}}
Դենդրիտային փշիկների առկայությունն էապես մեծացնում է բրգաձև նեյրոնների ազդակներ ընդունելու մակերեսը։ Նրանք բացակայում են նեյրոնի մարմնի վրա։ Առնետների ծայրային դենդրիտի վրա կան մոտավորապես 3000 դենդրիտային փշիկներ։ Մարդկանց բրգաձև նեյրոններում փշիկների քանակը կարող է հասնել մինչև 6000-
<gallery>
GFPneuron.png|Բրգաձև նեյրոն, ներկված կանաչ ֆլյուորեսցենտային սպիտակուցով
Տող 31.
== Աճ և զարգացում ==
=== Տարբերակում ===
Նեյրոնների տարբերակումը սկսվում է ուղեղի զարգացման ամենավաղ շրջաններում։ Ցողունային [[:en:Progenitor cells|Progenitor cells]] կուտակվում են [[ենթակեղևային պրոլիֆերատիվ փորքային գոտի|ենթակեղևային պրոլիֆերատիվ փորքային գոտում]] և ենթափորոքային գոտում։ Անհաս բրգաձև նեյրոնները գաղթում են ձևավորվող կեղևային թիթեղիկ, որտեղ ենթարկվում են հետագա ձևափոխման։ Ներսածին [[կաննաբինոիդներ]]ը մոլեկուլներ են, որոնք [[աքսոնային ուղղորդում|ուղղորդում]] են զարգացող նեյրոններին և նրանց
=== Վաղ հետծննդյան զարգացում ===
Խննդից հետո բրգաձև նեյրոնների ձևավորումը շարունակցվում է։ Առնետների մոտ 3-ից մինչև 21-րդ օրերն ընկած ժամանակահատվածում բրգաձև նեյրոնների մարմինը կրկնակի անգամ մեծանում է, խոշորանում են ծայրային և հիմնային դենդրիտները։ Միաժամանակ փոքրանում է նրանց [[հանգստի ՛պոտենցիալ|թաղանթային պոտենցիալը]], նվազում է թաղանթային դիմադրությունը, մեծանում է [[գործողության պոտենցիալ]]ի
== Ազդանշանում ==
Դենդրիտների մեծաքանակությունը նպաստում է բրգաձև բջիջների՝ բազմաթիվ ազդանշաններ ընդունելու հատկությանը։ Մյուս նեյրոնների նման, նրանց դենդրիտների վրա հայտնաբերվել են Na<sup>+</sup>, Ca<sup>2+</sup>, and K<sup>+</sup> անցուղիներ, որոշ քանակով նաև՝ մարմնի վրա։ Այս անցուղիներն ունեն տարբեր առանձնահատկություններ։ Դենդրիտների պոտենցիալակախյալ Ca<sup>2+</sup> անցուղիներն ակտիվանում են դրդող [[հետսինապսային պոտենցիալ]]ներից և [[գործողության պոտենցիալ]]ի հետվերադարձով նեյրոնի մարմնով։ [[Գործողության պոտենցիալ]]ի հետվերադարձը կախված է K<sup>+</sup> անցուղիներով։ K<sup>+</sup> անցուղիները բրգաձև նեյրոններում օժանդակում են գործողության պոտենցիալի տատանասահմանի կարգավորման
Բրգաձև նեյրոնների պատասխանը կախված է ստացվող ազդակների հանրագումարից։ Մեկ նեյրոնը կարող է ստանալ մոտավորապես 30000 դրդող և 1700 արգելակող ազդակներ։ Դրդող ազդակները ստացվում են հիմնականում դենդրիտային փշիկներով, իսկ արգելակողները՝ մարմնով, նույնիսկ աքսոնով։ Բրգաձև բջիջները որպես դրդող միջնորդանյութ օգտագործում են [[գլյուտամատ]], և որպես արգելակող՝ [[գամմա-ամինոկարագաթթու]]։<ref name = "Megias" />
Տող 46.
== Ֆունկցիաներ ==
=== Կեղև-ողնուղեղային ուղի ===
Բրգաձև նեյրոններից ազդակներ են ուղղվում ողնուղեղի համապատասխան [[շարժանեյրոն]]ներ, որոնք պատասխանատու են մարմնի շարժողական ակտիվության համար։ այս կապերի առաջացման հարցում մեծ դեր ունեն տարբեր բնույթի [[աճի գործոն]]
=== Ճանաչողություն ===
|