«ԲՑԺ պատվաստանյութ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ կետադրական նշանը ծանոթագրությունից հետո oգտվելով ԱՎԲ
Տող 34.
}}
 
'''Կալմետ-Գերինի բացիլ''' ('''ԲՑԺ''') '''պատվաստանյութ''' {{lang-en|Bacillus Calmette–Guérin ('''BCG''')}}՝ պատվաստանյութ է, որը օգտագործվում է [[Տուբերկուլոզ|տուբերկուլոզիտուբերկուլոզ]]ի դեմ<ref name=WHO2018>{{cite journal|title=BCG vaccines: WHO position paper – February 2018.|journal=Releve epidemiologique hebdomadaire|date=23 February 2018|volume=93|issue=8|pages=73–96|pmid=29474026|url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/260306/1/WER9308.pdf?ua=1}}</ref>։ Այն երկրներում, որտեղ տուբերկուլոզը հաճախ է հանդիպում՝ խորհուրդ է տրվում օգտագործել 1 չափաբաժին՝ առողջ նորածիններին։ Պատվաստումը ցանկալի է անել ծնվելուց հետո, հնարավորինս շուտ<ref name=WHO2018/>։ Այն երկրներում, որտեղ ռիսկը ցածր է՝ իմունիզացիա չի կատարվում, իսկ առանձին դեպքերը հայտնաբերվում են և բուժվում<ref name=WHO2018/>։ Այն մեծահասակները, որոնք չեն հիվանդացել և չեն պատվաստվել, բայց հաճախակի կոնտակտի մեջ են եղել հարուցչի հետ՝ նույնպես լինում են իմունիզացված<ref name=WHO2018/>։ ԲՑԺ-ն նաև արդյունավետ է Բուրուլիի խոցերի և այլ ոչ տուբերկուլոզային [[Միկոբակտերիաներ|միկոբակտերիաներովմիկոբակտերիաներ]]ով հարուցված ինֆեկցիաների դեմ<ref name=WHO2018 />։ Այն նաև օգտագործվում է, որպես [[Միզապարկիմիզապարկի քաղցկեղ|միզապարկի քաղցկեղի]]ի բուժման մի մաս<ref>{{cite journal|last1=Fuge|first1=O|last2=Vasdev|first2=N|last3=Allchorne|first3=P|last4=Green|first4=JS|title=Immunotherapy for bladder cancer.|journal=Research and reports in urology|date=2015|volume=7|pages=65–79|pmid=26000263|doi=10.2147/RRU.S63447|pmc=4427258}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Houghton|first1=BB|last2=Chalasani|first2=V|last3=Hayne|first3=D|last4=Grimison|first4=P|last5=Brown|first5=CS|last6=Patel|first6=MI|last7=Davis|first7=ID|last8=Stockler|first8=MR|title=Intravesical chemotherapy plus bacille Calmette-Guérin in non-muscle invasive bladder cancer: a systematic review with meta-analysis.|journal=BJU International|date=May 2013|volume=111|issue=6|pages=977–83|pmid=23253618|doi=10.1111/j.1464-410x.2012.11390.x}}</ref>։
 
Տուբերկուլոզից պաշտպանության աստիճանը տարբեր է լինում և պաշտպանությունը տևում է մինչև 20 տարի<ref name=WHO2018 />։ Կանխարգելում է երեխաների 20%-ի ինֆեկցումը, իսկ ինֆեկցվածների կեսի մոտ կանխարգելում է հիվանդության առաջացումը<ref>{{cite journal|last1=Roy|first1=A|last2=Eisenhut|first2=M|last3=Harris|first3=RJ|last4=Rodrigues|first4=LC|last5=Sridhar|first5=S|last6=Habermann|first6=S|last7=Snell|first7=L|last8=Mangtani|first8=P|last9=Adetifa|first9=I|last10=Lalvani|first10=A|last11=Abubakar|first11=I|title=Effect of BCG vaccination against Mycobacterium tuberculosis infection in children: systematic review and meta-analysis.|journal=BMJ (Clinical research ed.)|date=5 August 2014|volume=349|pages=g4643|pmid=25097193|doi=10.1136/bmj.g4643|pmc=4122754}}</ref>։ Պատվաստումը կատարվում է ներմաշկային ներարկումով<ref name=WHO2018 />։ Հավելյալ դոզաների արդյունավետության ապացույցներ չկան<ref name=WHO2018 />։
 
Լուրջ կողմնակի ազդեցությունները հազվադեպ են։ Հաճախ լինում է կարմրություն, ուռածություն ներարկման տեղում<ref name=WHO2018 />։ Կարող է առաջանալ նաև փոքր խոց, որը առողջանալուց հետո թողնում է փոքր սպի<ref name=WHO2018 />։ Կողմնակի ազդեցությունները հաճախ են լինում թույլ իմունիտետով մարդկանց մոտ<ref name=WHO2018 />։ [[Հղիություն (մարդ)|Հղիության]] ժամանակ օգտագործումը վտանգավոր է<ref name=WHO2018 />։ Պատվաստանյութը ստանում են Mycobacterium Bovis-ից, որը հաճախ է հայտնաբերվում կովերի մոտ<ref name=WHO2018 />։ Այն թուլացած է, բայց կենդանի է։ ԲՑԺ պատվաստանյութը համարվում է կենդանի պատվաստանյութ<ref name=WHO2018 />։
 
ԲՑԺ պատվաստանյութը առաջին անգամ բժշկական նպատակներով օգտագործվել է [[1921 թվական|1921 թվականին]]ին<ref name=WHO2018 />։ Այն [[Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպություն|ԱՀԿ]]-ի հիմնական դեղերի ցուցակի մեջ է, որպես առողջապահության համակարգի ամենաարդյունավետ և պահանջված դեղամիջոցներից մեկը<ref name=WHO19th>{{cite web|title=WHO Model List of Essential Medicines (19th List)|url=http://www.who.int/medicines/publications/essentialmedicines/EML_2015_FINAL_amended_NOV2015.pdf?ua=1|work=World Health Organization|accessdate=8 December 2016|date=April 2015|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161213052708/http://www.who.int/medicines/publications/essentialmedicines/EML_2015_FINAL_amended_NOV2015.pdf?ua=1|archivedate=13 December 2016|df=}}</ref>։ [[2011 թվական|2011]] և [[2014 թվական|2014 թվականների]]ների միջև գինը $0.16-ից մինչև $1.11-է եղել զարգացող երկրներում<ref>{{cite web|title=Vaccine, Bcg|url=http://mshpriceguide.org/en/single-drug-information/?DMFId=788&searchYear=2014|website=International Drug Price Indicator Guide|accessdate=6 December 2015}}{{dead link|date=September 2017 |bot=Level C |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite web|title=Vaccine, Bcg|url=http://mshpriceguide.org/en/single-drug-information/?DMFId=788&searchYear=2014|website=ERC|accessdate=13 June 2016|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180122071918/http://mshpriceguide.org/en/single-drug-information/?DMFId=788&searchYear=2014|archivedate=22 January 2018|df=}}</ref>։ ԱՄՆ-ում արժեքը $100-ից մինչև $200 է<ref name=Ric2015>{{cite book|last1=Hamilton|first1=Richart|title=Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition|date=2015|publisher=Jones & Bartlett Learning|isbn=9781284057560|page=312}}</ref>։ [[2004 թվական|2004 թվականի]]ի դրությամբ պատվաստանյութը տարեկան տրվում է 100 միլիոն երեխաների ամբողջ աշխարհում<ref name=WHO2004>{{cite journal|last=|first=|date=Jan 23, 2004|title=BCG Vaccine: WHO position paper|url=http://www.who.int/wer/2004/en/wer7904.pdf|journal=Weekly epidemiological record|volume=4|issue=79|pages=25–40|via=|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150921165240/http://www.who.int/wer/2004/en/wer7904.pdf|archivedate=2015-09-21|df=}}</ref>։
 
==Բժշկական կիրառություններ==
Տող 48.
ԲՑԺ-ն հիմնականում կիրառվում է [[Տուբերկուլոզ|տուբորկուլոզի]] դեմ։ ԲՑԺ պատվաստանյութը կարող է տրվել ծնվելուց հետո՝ ներմաշկային եղանակով<ref>{{cite web|url=http://tbsymptoms.net/2013/03/bcg-vaccin/ |title=BCG Vaccine &#124; TB Symptoms &#124; Tuberculin Skin Test &#124; PPD &#124; TB Signs |publisher=TB Symptoms |date=2013-01-18 |accessdate=2014-02-02 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131029204615/http://tbsymptoms.net/2013/03/bcg-vaccin/ |archivedate=2013-10-29 |df= }}</ref>։ ԲՑԺ պատվաստումը կարող է առաջացնել կեղծ դրական Մանտուի թեստ, սակայն թեստի բարձր ցուցանիշները խոսում են ակտիվ հիվանդության մասին։
 
ԲՑԺ-ի ամենահակասական կողմը դա իր արդյունավետության տարբերությունն է՝ կախված այն աշխարհամասից, որտեղ կատարվում է հետազոտությունը։ [[Մեծ Բրիտանիա|Մեծ Բրիտանիայում]]յում կատարված հետազոտությունները ցույց են տվել 60%-80% արդյունավետություն, բայց շատ տեղերում ԲՑԺ-ն պաշտպանիչ հատկությունը չի դրսևորվել։ Արդյունավետությունը ընկնում է տարածաշրջանի՝ [[Հասարակած|հասարակածինհասարակած]]ին մոտենալու հետ մեկտեղ<ref name=Colditz/><ref>{{Cite journal|author=Fine PEM|title=Variation in protection by BCG: implications of and for heterologous immunity|journal=Lancet|year=1995|volume=346|issue=8986|pages=1339–45|doi=10.1016/S0140-6736(95)92348-9|pmid=7475776}}</ref>։
 
1994 թվականին կատարված հետազոտությունը պարզեց, որ ԲՑԺ-ն իջեցնում է տուբերկուլյոզով հիվանդանալու ռիսկը 50%-ով<ref name=Colditz>{{cite journal | doi=10.1001/jama.1994.03510330076038 | title=Efficacy of BCG Vaccine in the Prevention of Tuberculosis | year=1994 | last1=Colditz | first1=Graham A. | journal=JAMA | volume=271 | issue=9 | pages=698–702 | pmid=8309034 | last2=Brewer | first2=TF | last3=Berkey | first3=CS | last4=Wilson | first4=ME | last5=Burdick | first5=E | last6=Fineberg | first6=HV | last7=Mosteller | first7=F}}</ref>։ Կան արդյունավետության տարբերություններ՝ կախված տարածաշրջանից, ժառանգական տարբերություններից, միջավայրի փոփոխություններից, այլ բակտերիալ ինֆեկցիաների հետ կոնտակտից, լաբորատորիայի նորմերից, որտեղ արտադրվում է պատվաստանյութը<ref name="Venkataswamy"/><ref name=Fine>{{cite journal|last=FINE|first=P|title=Variation in protection by BCG: implications of and for heterologous immunity|journal=The Lancet|date=1 November 1995|volume=346|issue=8986|pages=1339–1345|doi=10.1016/S0140-6736(95)92348-9|pmid=7475776}}</ref>։
Տող 54.
2014 թվականին կատարված հետազոտությունը ցույց տվեց, որ ԲՑԺ պատվաստանյութը իջեցրել է ինֆեկցիաները 19-27%-ով և ակտիվ տուբերկուլոզի առաջնթացը 71%-ով<ref name="pmid25097193">{{cite journal |vauthors=Roy A, Eisenhut M, Harris RJ |title=Effect of BCG vaccination against Mycobacterium tuberculosis infection in children: systematic review and meta-analysis |journal=BMJ |volume=349 |issue= |pages=g4643 |year=2014 |pmid=25097193 |pmc=4122754 |doi= 10.1136/bmj.g4643|url=|display-authors=etal}}</ref>։ Այս հետազոտության մեթոդները սահմանափակվել են ինտերֆերոն գամմայի անջատման փորձով։
 
ԲՑԺ-ի պաշտպանության տևողությունը հստակ հայտնի չէ։չէ<ref>{{cite journal |vauthors=Aronson NE, Santosham M, Comstock GW | title=Long-term efficacy of BCG vaccine in American Indians and Alaska Natives: A 60-year follow-up study | journal=JAMA | year=2004 | volume=291 | issue=17 | pages=2086–91 | pmid=15126436 | doi=10.1001/jama.291.17.2086 }}</ref>։
 
== Ծանոթագրություններ ==