«Ամինաթթու»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ →‎top: կետադրական նշանը ծանոթագրությունից հետո oգտվելով ԱՎԲ
Տող 4.
 
Սուլֆա-դեղանյութերը (սուլֆանիլամիդները) նման են ՊԱԲԹ-ին և գործում են շնորհիվ այդ նմանությանը։ Սուլֆանիլամիդների կիրառման պայմաններում [[մանրէ]]ները ՊԱԲԹ-ի փոխարեն սկսում են օգտագործել սուլֆամիացությունները և մահանում են ֆոլաթթվի անբավարարության զարգացման հետևանքով։ Որոշ արոմատիկ ամինաթթուների<ref>{{Cite journal|title=The discovery of a new plant principle in Asparagus sativus |author=Vauquelin LN, Robiquet PJ |journal=Annales de Chimie |year=1806 |volume=57 |pages=88–93}}</ref>
էսթերներ առաջացնում են տեղային անզգայացում.այդ հատկությունը առավել արտահայտված է պարա-ածանցյալների մոտ։ Բժշկության մեջ լայն կիրառում ունեն անեսթեզինը (պ-ամինաբենզոաթթվի էթիլ էսթեր) և նովոկաինը (ՊԱԲԹ-ի դիէթիլամինաէթիլ էսթեր)։<ref>{{cite web|url=http://www.merriam-webster.com/medical/alpha-amino%20acid|title=Alpha amino acid - Medical definition|publisher=Merriam-Webster dictionary}}</ref>։
 
[[Պատկեր:Benzocaine.svg|մինի|Անեսթեզին]]
[[Պատկեր:Procaine Structural Formulae.png|մինի|Նովոկաին]]
 
Ամինաթթուների առավել կարևոր դերն այն է, որ [[սպիտակուց]]ները,որոնք կենդանի օրգանիզմներում, կատարում են բազմաթիվ ֆունկցիաներ (կարգավորիչ, կատալիտիկ, պաշտպանողական, տրանսպորտային, ռեցեպտոր, կառուցվածքային և այլն), կազմված են ամինաթթուներից։ Մի շարք անտիբիոտիկներ, հորմոններ և տոքսիններ նույնպես ունեն պեպտիդ-սպիտակուցային կառուցվածք։ Պեպտիդները և սպիտակուցները α-ամինաթթուներից կառուցված բարձրամոլեկուլյար միացություններ են։ Սպիտակուցների կազմի մեջ մտնող ամինաթթուները բոլորը Լ-շարքի α-ամինաթթուներ են, այսինքն ամին և կարբօքսիլ խմբերը գտնվում են նույն ածխածնի մոտ և ամինաթթուները տարբերվում են միայն ռադիկալների կառուցվածքով։կառուցվածքով<ref>{{cite web| url = http://www.chem.qmul.ac.uk/iupac/AminoAcid/AA1n2.html | title = Nomenclature and Symbolism for Amino Acids and Peptides | publisher = IUPAC-IUB Joint Commission on Biochemical Nomenclature | year = 1983 | accessdate = նոյեմբերի 17, 2008| archiveurl= http://web.archive.org/web/20081009023202/http://www.chem.qmul.ac.uk/iupac/AminoAcid/AA1n2.html| archivedate= հոկտեմբերի 9, 2008 | deadurl= no}}</ref>։
 
Այժմ գոյություն ունեն ամինաթթուների մի շարք դասակարգումներ՝ ըստ ածխածնաին շղթայի կառուցվածքի, ամինախմբի դիրքի, կարբօքսիլ- և ամինախմբերի քանակի, ստերեոիզոմերների, կենսաբանական դերի և այլն։ Օրինակ, ըստ ամինախմբի դիրքի տարբերում են α, β, γ և այլ ամինաթթուներ։ամինաթթուներ<ref name=Reetz>[[Manfred T. Reetz]]: ''Biocatalysis in Organic Chemistry and Biotechnology: Past, Present, and Future'', [[J. Am. Chem. Soc.]] 135 (2013) S.&nbsp;12480−12496.</ref>։
 
[[Պատկեր:Alanina.svg|մինի|α-ալանին (Ալա),α-ամինապրոպիոնաթթու,2-ամինապրոպանաթթու]]
Տող 24.
Ըստ կենսաբանական դերի ամինաթթուները բաժանվում են երկու խմբի՝ փոխարինելի և անփոխարինելի (ոչ էսենցիալ և էսենցիալ)։ Կենդանի օրգանիզմի ամինաթթվային պահանջը բավարարվում է երկու ճանապարհով.
# օրգանիզմում որոշ ամինաթթուներ սինթեզվում են համապատասխան կետոթթուներից (այդ պրոցեսը կոչվում է սինթեզ de novo),
# ամինաթթուները առաջանում են սննդամթերքի սպիտակուցների հիդրոլիզից։ Այն ամինաթթուները, որոնք կարող են սինթեզվել կենդանի օրգանիզմում, կոչվում են փոխարի նելի, մնացած ամինաթթուները կոչվում են անփոխարինելի և օրգանիզմում չեն սինթեզվում։ Անփոխարինելի ամինաթթուների խմբին են պատկանում վալինը, լեյցինը, իզոլեյցինը, տրեոնինը, մեթիոնինը, ֆենիլալանինը, տրիպտոֆանը։ Բնության մեջ հայտնաբերված մոտ 300 ամինաթթուներից միայն 20 (22) են մտնում սպիտակուցների կազմի մեջ։ Պինդ վիճակում և ջրային լուծույթներում չեզոքին մոտ pH-ի պայմաններում α-ամինաթթուները գտնվում են ներքին աղերի ձևով։ձևով<ref>{{Cite book|first=Anthony D. |last=Smith |title=Oxford dictionary of biochemistry and molecular biology |publisher=Oxford University Press |location=Oxford |year=1997 |page=535 |isbn=978-0-19-854768-6 |oclc=37616711}}</ref>։
 
[[Պատկեր:Alanin-Zwitterion.svg|thumb|Երկբևեռ (բիպոլյար) իոն]]
 
Սպիտակուցների կազմի մեջ մտնող α-ամինաթթուները ջրում լավ լուծվող, բարձր հալման ջերմաստիճան ունեցող բյուրեղային նյութեր են։ Որոշ ներկայացուցիչները քաղցրահամ են (գլիցինը), մի մասը անհամ, իսկ, օրինակ L-գլուտամինաթթուն պայմանավորում է մսի յուրահատուկ համը։ Կարևոր նշանակություն ունի այն փաստը, որ բավականին հաճախ սպիտակուցների սինթեզը ավարտելուց հետո սպիտակուցի կազմում որոշ ամինաթթուներ ենթարկվում են մոդիֆիկացիայի։ Դրանով է պայմանավորված սպիտակուցների հիդրոլիզատներում քսանից ավելի ամինաթթուների առկայությունը։առկայությունը<ref>{{Cite book|author=Simmons, William J.; Gerhard Meisenberg |title=Principles of medical biochemistry |publisher=Mosby Elsevier |location= |year=2006 |isbn=0-323-02942-6 |oclc= |page=19}}</ref>։
 
== Ամինաթթուների ստերեոիզոմերիա ==