«Եվրասիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 3.
'''Եվրասիա''', Երկրագնդի ամենամեծ աշխարհամասն է, որի մակերեսը 53,893 միլիոն կմ² է, որը կազմում է ընդհանուր ցամաքի 36 %-ը։ Բնակչությունը՝ 4,947 ([[2010]]) միլիարդից ավելի է, որը կազմում է ընդհանուր բնակչության ¾ մասը։
 
Եվրասիա մայրցամաքն անվանակոչել են տարբեր կերպ։ Սկզբնական շրջանում [[Ալեքսանդր Հումբոլդտ]]ն այն անվանել է Ասիա՝ նկատի ունենալով ողջ մայրցամաքը։ Կառլ Գուստավ Ռոյշեն [[1858]] թվականին ''«Handbuch der Geographie»'' գրքում օգտագործել է ''«Doppelerdtheil Asien-Europa»'' տերմինը։ «Եվրասիա» տերմինն առաջին անգամ օգտագործել է աշխարհաբան [[Էդուարդ Զյուս]]ը [[1880|1880-]]ականներին<ref>{{книга|автор=Stefan Wiederkehr.|часть=II. Zwischen den Beiden Weltkiegen: Die Eurasier in der Emigration|заглавие=Die Eurasische Bewegung: Wissenschaft und Politik in der russischen Emigration der Zwischenkriegszeit und im postsowjetischen Russland|ссылка=https://books.google.am/books?id=1-IrxToK94QC&pg=PA36|издательство=Böhlau Verlag Köln Weimar|год=2007|том=39|серия=Beiträge zur Geschichte Osteuropas|pages=36|allpages=398|isbn=9783412339050}} {{ref-de}}</ref>։
 
== Աշխարհագրական դիրք ==
Տող 10.
Մայրցամաքը գտնվում է Հյուսիսային կիսագնդում, միայն ծայր հարավարևելյան կղզիների մի հատվածն է գտնվում Հարավային կիսագնդում։ Եվրասիայի առավել զանգվածային մասը գտնվում է Արևելյան կիսագնդում, իսկ եզրային արևմտյան և արևելյան մասերը գտնվում են Արևմտյան կիսագնդում։ Մայրցամաքը արևմուտքից արևելք ձգվում է 16 հազ. կմ, հյուսիսից հարավ՝ 8 հազ. կմ։
 
Եվրասիան բաժանվում է 2 աշխարհամասերի՝ Եվրոպայի և Ասիայի։ Ասիային բաժին է ընկնում մայրցամաքի ընդհանուր տարածքի 80 %-ը /44,3 մլն. քառ. կմ/, իսկ Եվրոպային՝ 20 %-ը /10.5 մլն. քառ. կմ/։կմ։ Ասիան Եվրոպայից պայմանականորեն բաժանող սահմանն անցնում է [[Ուրալյան լեռներ]]<nowiki/>ի արևելյան ստորոտներով, [[Ուրալ (գետ)|Ուրալ]] կամ Էմբա գետով, [[Կասպից ծով]]<nowiki/>ի հյուսիսային ափով, [[Կումա-Մանիչի իջվածք]]<nowiki/>ով, [[Ազովի ծով]]<nowiki/>ով, [[Կերչի նեղուց]]<nowiki/>ով, [[Սև ծով]]<nowiki/>ով, [[Բոսֆոր|Բոսֆորի նեղուց]]<nowiki/>ով, [[Մարմարա ծով]]<nowiki/>ով, [[Դարդանելի նեղուց]]<nowiki/>ով, [[Եգեյան ծով]]<nowiki/>ով։ Եվրասիան միակ մայրցամաքն է, որի ափերը ողողում են երկրագնդի բոլոր չորս օվկիանոսների ջրերը. հարավում՝ [[Հնդկական օվկիանոս|Հնդկական]], հյուսիսում՝ [[Հյուսիսային Սառուցյալ օվկիանոս|Հյուսիսային Սառուցյալ]], արևմուտքում՝ [[Ատլանտյան օվկիանոս|Ատլանտյան]] և արևելքում՝ [[Խաղաղ օվկիանոս|Խաղաղ]]։
 
Եվրասիայի կղզիների մակերեսը մոտ 2.75 մլն կմ է։
Տող 32.
 
== Աշխարհամասի աշխարհագրական ռեկորդներ ==
Եվրասիայում է գտնվում.
* Երկրագնդի ամենաբարձր լեռը՝ [[Ջոմոլունգմա]]ն([[Էվերեստ]]),
* ամենախոշոր լիճը՝ [[Կասպից ծով]]ը և ամենախորը՝ [[Բայկալ]]ը,
Տող 41.
 
Աշխարհամասում է գտնվում նաև [[հյուսիսային կիսագունդ|հյուսիսային կիսագնդի]] ցրտի բևեռը։
[[Կամչատկա]]յում կա 150 [[հրաբուխ]], որոնցից 25 գործող։ Կամչատկայում է գտնվում ամենաբարձր [[գեյզեր]]<nowiki/>ը՝ Վիլիկանը, որը ժայթքում է 4 ժամը մեկ։ Ջրի ջերմաստիճանը՝ 100 °աստիճան. գեյզերի շիթի բարձրությունը՝ 40 մ։
 
== Պատմաաշխարհագրական շրջաններ ==
Տող 121.
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
 
{{Արտաքին հղումներ}}
 
{{Աշխարհի մայրցամաքներ}}
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Եվրասիա» էջից