«Անգլիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

| footnote1 = English is established by ''[[de facto]]'' usage. [[Cornish language|Cornish]] is officially recognised as a [[Regional language|Regional]] or [[Minority language]] under the [[European Charter for Regional or Minority Languages]]. The Cornish-language name for England is ''Pow Sows''.

| footnote3 = Also [[.eu]], as part of the [[European Union]]. [[ISO 3166-1]] is [[Great Britain|GB]], but [[.gb]] is unused.

'''Անգլիա''' ([[անգլերեն]]՝ ''England''), [[Միացյալ Թագավորություն|Մեծ Բրիտանիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի Միացյալ Թագավորության]] ամենամեծ և ամենաշատ բնակչություն ունեցող երկիրն է<ref name="Countries">{{cite web |url=http://www.number-10.gov.uk/output/Page823.asp |title=Countries within a country |author=www.number-10.gov.uk |accessdate=2007 թ․թվականի հունիսի 13}}</ref><ref>[http://www.britannica.com/ebi/article-9274182/ England -- Britannica Student Encyclopedia]. URL վերցված է [[Հունիսի 6]] [[2007]].</ref>:

[[Սքաֆել Պիկ]]ը Անգլիայի ամենաբարձր կետն է (978 մ.) և գտնվում է Քամբրիայում։ Մեծ Բրիտանիայի ամենամեծ և խիտ բնակեցված մասն Անգլիան է ([[Դուվրի սպիտակ ժայռեր|Ալբիոնը]]), որի հնագույն քաղաքներ [[Բիրմինգհեմ]]ի, [[Մանչեստր]]ի, [[Լիվերպուլ]]ի գործարաններն ու ֆաբրիկաներն արտադրում են ավտոմեքենաներ ու ավիաշարժիչներ, հեռուստացույցներ ու էլեկտրոնիկա, կարի մեքենաներ ու գեղեցիկ մանկական խաղալիքներ։

Նախամարդիկ կղզում հայտնվել են ավելի քան 500․000 տարի առաջ, իսկ ժամանակակից մարդիկ առաջին անգամ այս տարածքներ եկել են 30․000 տարի առաջ։ [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմեացիները]] գրավում են այն 43 թվականին, բայց լքում են 410 թվականին։ 5-6-րդ դարերում Անգլիան բնակեցվում է գերմանական տարբեր ցեղերով։ Տեղական [[կելտ]]ական բնակչությունը կա՛մ ոչնչացվում է, կա՛մ միաձուլվում եկվորների հետ։ 7-րդ դարից սկսվում են [[վիկինգներ]]ի արշավանքները դեպի Բրիտանական կղզիներ։ Մ.թ V5-րդ դարից սկսած ժամանակակից Անգլիայի տարածքում բնակություն հաստատեցին գերմանական ցեղերը՝ անգլերեն ու սաքսերը, որոնք գտնվում էին նախնադարյան համայնական կարգերի քայքայման փուլում։ Անգլիայի նվաճումը նրանց կողմից արագացրեց այդ պրոցեսը։

1215 թ.‹‹Խարտիան››թվականի «Խարտիան» իր բովանդակությամբ ավելի հարուստ էր և ընդարձակ: ‹‹Խարտիան››«Խարտիան» արտահայտում էր շարժումը ղեկավարող բարոնների շահերը: Բարոնական ավատները հայտարարվում էին ազատ ժառանգվող տիրույթներ: Թագավորն իրավունք չուներ ժառանգություն ստացած երիտասարդ բարոնից պահանջելու սահմանվածից ավելին: Թագավորը խոստանում է անչափահաս վասալների նկատմամբ ունեցած խնամակալության իրավունքի չարաշահում թույլ չտալ: Խարտիան վերականգնում էր բարոների որոշ սենյորական իրավունքներ, որոնք խախտվել էին թագավորական իրավասության ընդլայնման հետևանքով: Թագավորը խոստանում է վերացնել ցանկացած կամայականություն՝ բարոններից դրամական տուրքերի հարկման դեպքում: Միայն 3 դեպքերում էր, որ բարոնները պարտավոր էին թագավորին չափավոր դրամական օգնություն ցույց տալ՝ 1) թագավորին փրկագնով գերությունից ազատելու 2)թագավորի ավագ որդուն ասպետի կոչում շնորհելու, 3)թագավորի առաջին ամուսնությունից ծնված ավագ դստերն ամուսնացնելու դեպքերում: Դրա հետ մեկտեղ` խարտիայի մի շարք որոշումներ պաշտպանում են շարժման այլ մասնակիցների շահերը: Հաստատվում են նախկինում գոյություն ունեցող եկեղեցու և հոգևորականության արտոնություններն ու ազատությունները, մասնավորապես եկեղեցական ընտրությունների ազատությունը: Խարտիան պաշտպանում էր վաճառականների (նաև օտարերկրյա) իրավունքները: Նրան թույլատրվում էր ազատորեն դուրս գալ Անգլիայից ու վերադառնալ, ամենուրեք կատարել առևտուր առանց որևէ դիմադրության հանդիպելու: Խարտիան նախատեսում էր առևտրի համար միասնական չափ ու կշռի միավոր սահմանելու անհրաժեշտությունը: Ընդհանուր առմամբ Խարտիայով ամրագրված դրույթները դուրս չեկան ֆեոդալական կարգերի շրջանակներից և կարող ենք նշել, որ այն իր բնույթով ֆեոդալական էր: ‹‹Խարտիան››«Խարտիան» նշանակություն ունեցավ միայն տվյալ ժամանակաշրջանի համար: 1960-ական թվականների վերջից բուռն շարժում է ծավալվել տեղի կաթոլիկ փոքրամասնության քաղաքացիական իրավունքների համար, ինչը շարունակվում է ցայսօր:

Մեծ Բրիտանիայում հայկական համայնքներ ստեղծվել են XIX19-րդ դարի 30-ական թվականներին Լոնդոնում, Մանչեստրում և Լիվերպուլում: Առաջին հայերն այստեղ Կոստանդնուպոլսից և Հնդկաստանից ժամանած վաճառականներն էին: Արդեն 1870 թ-ինթվականին Մանչեստրում կառուցվել է հայկական եկեղեցի (Սուրբ Երրորդություն): Մեծ Բրիտանիայի հայ գաղութն ստվարացել է Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո, երբ այնտեղ հաստատվել են Թուրքիայից, Իրանից և Կովկասից գաղթած բազմաթիվ հայեր: XX20-րդ դարի 60–70-ական թվականներին հայերի հոսքը Մեծ Բրիտանիա ավելացավ հատկապես Կիպրոսից, Լիբանանից, Սիրիայից և Եգիպտոսից: Ներկայումս հայերի թիվը շուրջ 16 հզ. է {{փաստ}}, նրանք հիմնականում բանվորներ, ծառայողներ, արհեստավորներ, մանր առևտրականներ են: Կան նաև մեծահարուստներ ու խոշոր արդյունաբերողներ, մտավորականներ: Լոնդոնում գործում է Հայ տունը, որը կազմակերպում է մշակութային միջոցառումներ: Այնտեղ է գտնվում նաև 1992 թ-ինթվականին բացված ՀՀ-ի դեսպանատունը: Համայնքում գործում է հայ առաքելական 3 եկեղեցի: Հայաստանյայց առաքելական եկեղեցու Անգլիայի թեմի առաջնորդանիստը Լոնդոնի Սուրբ Սարգիս եկեղեցին է: Մայրաքաղաքում և Մանչեստրում հայ մանուկների համար բացվել են նաև շաբաթօրյա և կիրակնօրյա դպրոցներ: 1998 թ-իցթվականից լույս է տեսնում «Նոր սերունդի ձայն» պարբերականը։

== Ազգային խորհրդանիշերխորհրդանիշներ ==