«Արշակ Բուրջալյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Արշակ Բուրջալյանը ծնվել է [[Աստրախան]]ում: Պապը ամբողջ մարզում հռչակվածհայտնի գինեգործ էրէ եղել, իսկ հայրը՝ [[Սարգիս Բուրջալյան]]ը, 19-րդ դարի կեսերին տեղափոխվում է [[Մոսկվա]], զբաղվում առևտրով՝ լինելով թատրոնի սիրահար: [[1859]]թ.-ից սկսած նա ակտիվ մասնակցում է մոսկովյան հայ ուսանողերի խմբակի բեմադրություններում: Բուրջալյանի ավագ որդին՝ Գևորգը, դառնում է ռուսական թատրոնի հայտնի գործիչ, [[Կոնստանտին Ստանիսլավսկի|Կ. Ստանիսլավսկու]] մտերիմ բարեկամն ու համախոհը, ով հաճախ էր լինում Բուրջալյանի տանը:

[[Մոսկվա]]յում, ապրելով հոր տանը, 17-ամյա Արշակը հաղորդակից է դառնում ավագ եղբոր թատերական առօրյային: Շուտով Արշակը մոռանում է տատին տված խոստումը և, առևտրական դպրոցի փոխարեն, ընդունվում է «Արվեստի ու գրականության ընկերություն»: Երբ երիտասարդ Բուրջալյանն ընդունվում է «Ընկերություն», որը ղեկավարում էր [[Կոնստանտին Ստանիսլավսկի|Ստանիսլավսկի]]ն, այն հայտնի էր ամբողջ Ռուսաստանով մեկ: Երկու տարի ([[1896]]-[[1898]]թթ.) Ա. Բուրջալյանն աշխատում է այստեղայնտեղ:

Գևորգ Բուրջալյանը [[1898]]թ. դառնում է Ստանիսլավսկու առաջին օգնականը Գեղարվեստական թատրոնի կազմակերպման գործում, իսկ Արշակ Բուրջալյանը մեկնում է Ս. Պետերբուրգ՝ ծովային ուսումնարան ընդունվելու: Նա ծովային կարիերայի մասին երազել էրէ պատանեկան տարիներից: Մինչև կյանքի վերջը Արշակը, կամ ինչպես նրան կոչում էին Արկադի Սերգեևիչը, անտարբեր չմնացչի մնացել ծովի հանդեպ: Նա հաճախ պարծենում էր, որ ինքը ծովային է: Ա. Բուրջալյանը շատ էրէ սիրումսիրել նավաստու կաշվե բաճկոնը, որից չբաժանվեցչի բաժանվել մինչև կյանքի վերջին տարիները:

Երիտասարդ Բուրջալյանի համար «Չղջիկ» թատրոնը դարձավեղել է իսկական դպրոց: «Չղջիկը» ստեղծվել էրէ Ստանիսլավսկու նախաձեռնությամբ, Գեղարվեստական թատրոնի դերասանների կազմակերպած հայտնի կատակախաղերից: «Չղջիկի» ոգին ՄԽԱՏ-ի հայ դերասան [[Մկրտիչ Բալյան]]ն էր ([[Նիկիտա Բալիև]]): «Չղջիկ» թատրոնի ներկայացումների գլխավոր սկզբունքը կայանում էր Գեղարվեստական թատրոնի դերասանների խաղեղանակները նմանակելու մեջ: «Չղջիկ»-ում Ա. Բուրջալյանը սովորեցսովորում է գնահատել դերասանի վարպետությունը, խաղի տեխնիկան, մարմնին տիրապետելու կարողությունը:

Ստեղծագործական ողջ կյանքի ընթացքում Ա. Բուրջալյանը շատ մեծ նշանակություն էրէ տալիստվել «արհեստի տարրին», պայքարումպայքարել էրէ հայ դերասանի վարպետության, խաղի տեխնիկայի կատարելագործման համար: Ռեճիսորի այս նախասիրությունն դաստիարակվել է «Չղջիկում» աժխատելու տարիներին: Միևնույն ժամանակ, հենց այստեղայնտեղ, Գեղարվեստական թատրոնի վարպետների հետ սերտ շփման մեջ, [[Կոնստանտին Ստանիսլավսկի|Ստանիսլավսկու]] և Նեմիրովիչ-Դաչենկոյի հետ ունեցած հանդիպումների ժամանակ, Բուրջալյանի մեջ դաստիարակվում է ապրումի թատրոնի համոզված կողմնակիցը, [[Կոնստանտին Ստանիսլավսկի|Ստանիսլավսկու]] դպրոցի ռեժիսորը:

Ա.Բուրջալյանը ռեժիսորական արվեստը սովորել է ոչ միայն «Չղջիկում», այլև [[Կորշ]]ի թատրոնում: [[1882]]թ.-ին հիմնադրված այսայդ թատրոնում ծնվելստեղծվել են հետաքրքիր ներկայացումներ, որոնց մեջ հանդես են եկել ռուսական բեմի շատ հայտնի վարպետներ: Այստեղ աշխատել են ռեժիսորներ Ֆ. Կոմիսարժևսկին, Ա.Սանինը, Կ.Մաջանիշվիլին, Ա.Թայիրովը և շատ ուրիշներ:

«Առլեկին» և «Գրոտեսկ» թատրոններում Բուրջալյանը հաճախ հանդես էրէ գալիս իբրև դերասան: Շատերը հատկապես գնում էին հատկապես նրա խաղը դիտելու: Ա.Բուրջալյանի վարպետությունն այնքան ակնառու էր, որ Ռոստովի «[[Ռենեսանս]]» կինոստուդիան հրավիրել է նրան դիմախաղի մասին դասախոսություններ կարդալու: Ռոստովում էլ Բուրջալյանին վիճակվում է առաջին անգամ աշխատակցել դրամատուրգ [[Ալեքսանդր Աբելյան]]ի նախաձեռնությամբ ստեղծված հայկական թատերախմբին:

[[Թբիլիսի|Թիֆլիս]]ում եղած առաջին ամիսներին Բուրջալյանը, ինչպես և Ռոստովում, աշխատում է մինիատյուրային «[[Դիմակներ]]» և «[[Առլեկին]]» թատրոններում: Լավ տիրապետելով կաբարե-թատրոնի ժանրի «գաղտնիքներին», Բուրջալյանը շատ շուտով հայտնի է դառնում ամբողջ Թիֆլիսում: Այստեղ Բուրջալյանն իր բեմադրությունները հագեցնում էրէ հանդիսատեսին ապշեցնող գունագեղությամբ.«Միդասի դատը», «Ֆրանսիական հովհար», «Անվանակոչուհին», «Կոկորդիլոսն ու Կլեոպատրան», «Կույր Թոմի պանդոկը», «Մադմազել Բուրդեի խանութը» և այլն:

Բուրջալյանի առաջին իսկ աշխատանքները [[Հայ դրամա]]յում ցույց տվեցինեն տալիս նրա ռեժիսորական վարպետությունը. շուտով նրան նշանակում են Հայարտան կից դրամատիկական ստուդիայի ղեկավար: Երեք տարվա ընթացքում ([[1922]]-[[1924]]), չհաշված [[Թբիլիսի|Թիֆլիս]]ի տարբեր թատրոններում բեմադրած տասնյակ ներկայացումները, Բուրջալյանը [[Հայ դրամայ]]ում, հայկական ստուդիայի ուսումնական բեմում և [[Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն|Երևանի Առաջին պետթատրոն]]ում իրականացրել է քսանհինգ բեմադրություն, որոնց թվում «[[Երևակայական հիվանդը]]», «[[Ռևիզոր]]ը», «[[Քաջ Նազար]]ը», «[[Սկապենի արարքները]]»:

[[1938]]թ.-ի մայիսից նա աշխատում է Երևանի Ջ.Ջաբարլու անվան ադրբեջանական թատրոնում իբրև գեղարվեստական ղեկավար, մեկնում է [[Խորհրդային Հայաստան]]ի մի շարք շրջաններ, ուր իրականացնում է հետաքրքիր բեմադրություններ: [[1941]]-[[1943]]թթ. ռեժիսորը ղեկավարում էրէ [[Լենինականի դրամատիկական թատրոն]]ը, չկտրելով իր կապերը [[Հայաստան]]ի և [[Վրաստան]]ի այլ թատրոնների հետ:

Ա.Բուրջալյանին գործունեության վերջին տարիներին զրկել են մշտական աշխատանքից, ուղարկել մի թատրոն, ապաթատրոնից մյուսը, երրորդը...: [[1943]]թ.-ին Ա.Բուրջալյանը ծանր հիվանդանում է և բաժանվում թատրոնից: Կյանքի վերջին տարիներինտարիները նա չտվեցանց ոչէ մի բեմադրություն, ծանր հիվանդ էր, ամիսներով պառկած էրկացրել Թբիլիսիի [[Բեսիկ]]ի փողոցի տներից մեկիմեկում. փոքրիկչի բեմադրել ոչ մի բեմադրություն, քանի որ ծանր հիվանդ է սենյակումեղել: <ref>Հայ Սովետական Թատրոնի Պատմություն, 1967թ.</ref>