«Երկբևեռ աֆեկտիվ խանգարում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Պիտակներ՝ Խմբագրում բջջային սարքով Խմբագրում կայքի բջջային տարբերակից
No edit summary
Պիտակներ՝ Խմբագրում բջջային սարքով Խմբագրում կայքի բջջային տարբերակից
Տող 49.
| հաճախականություն =
| մահեր =
|}}Երկբևեռ խանգարումը (բիպոլյար պսիխոզ, նախկինում հայտնի էր որպես մանիակալ-դեպրեսիվ պսիխոզ) հոգեկան խանգարում է, բնորոշվում է հոգեհուզական ոլորտի պարբերաբար ընթացող խանգարումներով (մանիակալ, դեպրեսիվ փուլեր), միջփուլային շրջանում ախտանշանների լրիվ դարձելիությամբ <ref name="BMJ2012" /><ref name="DSM5">{{cite book|title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders|author=American Psychiatry Association|date=2013|publisher=American Psychiatric Publishing|isbn=978-0-89042-555-8|edition=5th|location=Arlington|pages=123–154}}</ref><ref name="FDA4">{{cite web|title=DSM IV Criteria for Manic Episode|url=https://www.fda.gov/ohrms/dockets/ac/00/slides/3590s1c/tsld002.htm|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170731230148/https://www.fda.gov/ohrms/dockets/ac/00/slides/3590s1c/tsld002.htm|archivedate=July 31, 2017|df=mdy-all}}</ref>։Էական ցուցանիշ է տվյալ դեպքում տրամադրության բարձրացումը՝ էյֆորիան , որը կարող դրսևորվել մանիակալ կամ հիպոմանիկալ դրվագների տեսքով<nowiki/>[[:en:Bipolar_disorder#cite_note-BMJ2012-3|[3]]]։ [[Մանիակային համախտանիշ|Մանիակալ փուլում]] հիվանդները էներգիայով լի են , երջանիկ , անհիմն լավատես կամ դյուրագրգիռ <ref name="BMJ2012" />։ Բացի այդ հաճախՀաճախ անմիտ որոշումներ են կայացնում՝ չմտածելով հետևանքների մասին: Բացի այդ այս փուլում հիվանդերը քնի կարիք չեն զգում<ref name="DSM5" />։ Դեպրեսիվ փուլին բնորոշ են տրամադրության անկումը, ընկճվածությունը, կյանքի հանդեպ բացասական վերաբերմունք և ցածր տեսողական կոնտակտը <ref name="BMJ2012" />։ Հիվանդը կորցնում է հետաքրքրությունը, ինքնավստահությունը, խանգարվում է քունը։ Երկբևեռ խանգարման հետևանքով ինքնասպանությունների փորձերի թիվը ավելին է քան 6%, իսկ [[Ինքնավնասում|ինքնավնասումներինը ՝]] 30-40%<ref name="BMJ2012">{{cite journal | vauthors = Anderson IM, Haddad PM, Scott J |title=Bipolar disorder|journal=BMJ (Clinical Research Ed.)|date=Dec 27, 2012 |volume=345 |page=e8508 |pmid=23271744 |doi=10.1136/bmj.e8508}}</ref>:Երկբևեռ խանգարման հետ են կապված նաև հոգեկան այնպիսի խանգարումներ, ինչպիսիք են [[Տագնապային խանգարում|տագնապային խանգարումը]] և [[Թմրամոլություն|թմրամոլությունը]] <ref name="BMJ2012" />։
 
Այս հիվանդության պատճառները դեռևս հստակ բացահայտված չեն, սակայն մեծ դեր են խաղում ժառանգական և էկոլոգիական գործոնները<ref name="BMJ20122" /> <ref>{{cite journal|last1=Goodwin|first1=Guy M.|year=2012|title=Bipolar disorder|journal=Medicine|volume=40|issue=11|pages=596–598|doi=10.1016/j.mpmed.2012.08.011}}</ref>։ Էկոլոգիական գործոնների մեջ են մտնում [[Բռնություն երեխաների նկատմամբ|մանկության ընթացքում տարած դաժան վերաբերմունքը]], [[Սթրես|երկարատև սթրեսը]] <ref name="BMJ20122" />։ 85% դեպքերում հիվանդության զարգացումը պայմանավորված է գենետիկական գործոնով<ref>{{cite book|title=Charney & Nestler's Neurobiology of Mental Illness|last1=Charney|first1=Alexander|last2=Sklar|first2=Pamela|date=2018|publisher=Oxford University Press|editor1-last=Charney|editor1-first=Dennis|edition=5th|location=New York|page=162|chapter=Genetics of Schizophrenia and Bipolar Disorder|name-list-format=vanc|editor2-last=Nestler|editor2-first=Eric|editor3-last=Sklar|editor3-first=Pamela|editor4-last=Buxbaum|editor4-first=Joseph|chapter-url=https://books.google.ca/books?id=y8M9DwAAQBAJ&lpg=PP1&dq=Charney%20%26%20Nestler's%20Neurobiology%20of%20Mental%20Illness&pg=PA162}}</ref>։ Գոյություն ունի հիվանդության 2 տիպ՝ առաջին և երկրորդ։ Առաջին տիպի դեպքում զարգանում է առնվազն մեկ մանիակալ դրվագ , որը կարող է ուղեկցվել կամ չուղեկցվել դեպրեսիվ վիճակով։ Երկրորդ տիպի դեպքում դրսևորվում առնվազն մեկ հիպոմանիկալ (բայց ոչ մանիակալ) և մեկ երկարատև դեպրեսիվ դրվագ<ref name="DSM52">{{cite book|title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders|author=American Psychiatry Association|date=2013|publisher=American Psychiatric Publishing|isbn=978-0-89042-555-8|edition=5th|location=Arlington|pages=123–154}}</ref>։ Եվ նաև գոյություն հիվանդության զարգացման երրորդ տիպը՝<nowiki/>[[Ցիկլոթիմիա|ցիկլոթիմիկ խանգաորւմը]], որի դեպքում ախատանիշները արտահայըվնում են նվազ ուժգնությամբ, սակայն տևողությունն ավելի երկար է <ref name="DSM52" /> ։ Կա նաև այլ դասակարգում, որը կապված է դեղամիջոցների օգտագործման կողմնակի էֆեկտների կամ ուղեկցվող այլ հիվանդությունների հետ<ref name="DSM52" />։ Նմանատիպ այլ վիճակներ են են [[ուշադրության պակասի և հիպերակտիվության խանգարումը]], [[Շիզոֆրենիա|շիզոֆրենիան]], [[Թմրամոլություն|թմրամոլությունը]] և [[Անձնային խանգարում|անձնային խանգարումները]]<ref name="BMJ20122" />։ Բժշկական հետազտությունները ( լաբորատոր, բիոքիմիական, սկրինինգային և այլն) ինֆորմատիվ չեն այս հիվանդության [[Ախտորոշում|ախտորոշման]] համար , բայց կարող են օգտակար լինել ուղեկցողղ այլ խնդիրների լուծման համար<ref name="NIH2016Test2">{{cite web|url=https://www.nimh.nih.gov/health/topics/bipolar-disorder/index.shtml#part_145405|title=Bipolar Disorder|date=April 2016|publisher=National Institutes of Health|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160727230418/http://www.nimh.nih.gov/health/topics/bipolar-disorder/index.shtml#part_145405|archivedate=July 27, 2016|accessdate=August 13, 2016|author=NIMH|deadurl=no|df=mdy-all}}</ref>։