«Հունաստան»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Հունաստան''' ({{lang-el|Ελλάδα}} {{Audio-IPA|Ellada.ogg|[eˈlaða]}}), պաշտոնապես՝ '''Հունաստանի Հանրապետություն''' ({{lang|el|Ελληνική Δημοκρατία}}, ''{{transl|el|Ellīnikî Dīmokratía}}''<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gr.html|title=World Factbook – Greece: Government|date=15 March 2007|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=2007 թ․ ապրիլի 7}}</ref>), պետություն [[Հարավ-արևելյան Եվրոպա|Հարավարևելյան Եվրոպայում]]։<ref>http://unstats.un.org/unsd/geoinfo/ungegn/docs/23-gegn/wp/gegn23wp48.pdf</ref>: Մայրաքաղաքը և խոշորագույն քաղաքն [[Աթենք]]ն է, որի վարչական տարածքի մեջ է մտնում նաև [[Պիրեյ|Պիրեոս]] համայնքը։ Հունաստանի բնակչության թիվը ըստ [[2011]] թվականի մարդահամարի տվյալների կազմում է 11 միլիոն մարդ։ Հյուսիսից սահմանակից է [[Ալբանիա]]յին, [[Մակեդոնիա|Մակեդոնիայի Հանրապետությանը]] և [[Բուլղարիա]]յին, իսկ արևելքից՝ [[Թուրքիա]]յին։ Հունաստանի ափերը արևելքից ողողվում է [[Էգեյան ծով|Եգեյան]], արևմուտքից՝ [[Հոնիական ծով|Հոնիական]], իսկ հարավից՝ [[Միջերկրական ծով|Միջերկրական ծովերի ջրերը]]։ Հունաստանն ըստ ջրափնյա գծի երկարության (13.676 կմ) 11-րդն է աշխարհում։ Ունի հսկայական թվով կղզիներ (մոտ 1,400, որոնցից 227-ը բնակեցված են), որոնցից են՝ [[Կրետե]]ն, [[Դոդեկանես]]ը, [[Կիկլադներ]]ը և [[Հոնիական կղզիներ]]ը։ Հունաստանի տարածքի 80%-ը լեռնային է։ Լեռներից ամենաբարձրը [[Օլիմպոս]]ն է (2917 մ)։

Երկրի հայերեն անվան հիմքում ընկած է [[Փոքր Ասիա]] թերակղզու արևմտյան ափի և հարակից կղզիների հին հունական ''Հոնիա'' անունը։ Հույներն իրենց երկիրն անվանում են ''Հելլաս'' (Հելլադա), որը նշանակում է «հելլենների երկիր»: Այս ինքնանվանումն առաջացել է հունական գաղութացման դարաշրջանում (մ․ թ․ ա․ 8-6-րդ դարեր)։ Ըստ հունական առասպելների՝ այն ծագում է հույների առասպելական նախահոր՝ [[Հելլենոս]]ի անունից։

Բալկաններում մարդկանց բնակության վերաբերյալ ամենահին գտածոները մոտ 270,000 տարվա են։ Դրանք գտնվել են հյուսիսային Հունաստանի [[Մակեդոնիա (Հունաստան)|Մակեդոնիա]] նահանգի [[Պետրանոլա քարանձավ]]ում:<ref name="Borza">Borza, E.N. ''In the Shadow of Olympus: The Emergence of Macedon'', page 58 [https://books.google.am/books?id=614pd07OtfQC&pg=PA58&dq=petralona+cave+oldest&hl=en&sa=X&ei=xAzmT-DRNNKXhQeSu8DdCQ&ved=0CFMQ6AEwBQ#v=onepage&q=petralona%20cave%20oldest&f=false]. Princeton University Press, 1992.</ref>: Հունաստանում հայտնաբերված մ. թ. ա. 7-րդ հազարամյակի [[նեոլիթ]]յան բնակավայրերը<ref name="Borza" /> համարվում են ամենահինը Եվրոպայում, և դա հասկանալի է, քանի որ Հունաստանը գտնվում էր այն ուղեծրի վրա, որով գյուղատնտեսական կուլտուրաների աճեցման մշակույթը [[Մերձավոր Արևելք]]ից տարածվել է դեպի [[Եվրոպա]]:<ref>Perlès, Catherine. ''The Early Neolithic in Greece: The First Farming Communities in Europe'', page 1 [https://books.google.am/books?id=LQQ3tx5_t7QC&printsec=frontcover&dq=perles+greece+farming+europe+neolithic&hl=en&sa=X&ei=6SrmT4rlDq620QXms7WACQ&ved=0CDUQ6AEwAA#v=onepage&q=sesklo&f=false]. Cambridge University Press, 2001.</ref>:

Հունաստանը հանդիսանում է Եվրոպական առաջին քաղաքակրթությունների բնօրրանը, որոնցից հայտնի են՝ [[Կիկլադյան քաղաքակրթություն]]ը [[Էգեյան ծով]]ի կղզիներում (մոտ մ. թ. ա. 3200)<ref>Sansone, David. ''Ancient Greek civilzation'', page 5 [https://books.google.am/books?id=YJONdN0dNYQC&pg=PT27&dq=cycladic+civilization&hl=en&sa=X&ei=6i_qT77vBYOe0QXUmZhc&redir_esc=y#v=onepage&q=cycladic%20civilization&f=false]. Wiley, 2011.</ref>, [[Մինոսյան քաղաքակրթություն]]ը Կրետեում (մ. թ. ա. 2700–1500), իսկ այնուհետև [[Միկենյան քաղաքակրթություն]]ը մայրցամաքում (մ. թ. ա. 1900–1100)։ Այս քաղաքակրթությունները ունեին իրենց գիրը, ընդ որում, մինոսյանները գրում էին [[Գծային Ա]] տարբերակով, իսկ միկենյանները՝ [[Գծային Բ]] տարբերակով, որն ավելի ուշ վերածվեց [[հունարեն]]ի: Միկենյան քաղաքակրթությունն աստիճանաբար կլանեց մինոսյան քաղաքակրթությանը, բայց ինքը նույնպես վերացավ մ. թ. ա. 1200 թվականին՝ այսպես կոչված [[Բրոնզե դարի փլուզում|Բրոնզե դարի փլուզման]] ժամանակաշրջանում։ժամանակաշրջանում<ref>Drews, Robert. ''The End of the Bronze Age: Changes in Warfare and the Catastrophe Ca. 1200 B.C.'', page 3 [https://books.google.am/books?id=bFpK6aXEWN8C&printsec=frontcover&dq=greece+bronze+age+collapse&hl=en&sa=X&ei=jTDmT--vJsi70QXWp8T6CA&ved=0CDUQ6AEwAA#v=onepage&q=greece%20bronze%20age%20collapse&f=false]. Princeton University Press, 1995.</ref>: Սա, այսպես կոչված, [[Հունական Մութ դարեր]]ի սկիզբն էր, որոնց ընթացքում գրավոր արձանագրություններ չեն եղել։