«Մոշենի սովորական»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 34.
| range legend =
}}
'''Մոշենի սովորական''' ({{lang-la|''Rubus caesius''}}), [[վարդազգիներ]]ի [[Ընտանիք (կենսաբանություն)|ընտանիք]]իին պատկանող բազմամյա բույս։
 
== Նկարագրություն ==
== Նկարագիր ==
Ունի 0,5-1,5 մ բարձրություն, լայն նշտարաձև տերևակիցներ և բաց կանաչ սրածայր [[տերև]]ներ։ Միջին տերևիկի երկարությունը 5-12 սմ է։ Սպիտակ [[ծաղիկներ]]ն ունեն 3 սմ տրամագիծ։ Ձվաձև և սև պտուղը ծաղկում է հունիս-օգոստոսին, հասունանում՝ օգոստոսից<ref name=":0">Լ. Վ. Հարությունյան- Քո շրջապատի թփերը, Սովետական գրող, 1984-224 էջ</ref>։ Հաճախ ճյուղավորվող և արմատակալող [[ցողուն]]ները ծածկված են բազմաթիվ փշերով և գեղձիկներով։ Միամյա [[ընձյուղ]]ները վեգետատիվ են, իսկ երկամյա ընձյուղները ծաղկում և պտղաբերում են, որից հետո վերանում են և աճում են նոր ընձյուղներ։ Բաժակաթերթիկները կանաչ են, երբեմն գորշաթաղիք։ Պտուղը պտղակալի հետ միասին առանձնանում է պտղակոթից<ref name=":1">{{Գիրք:Հայաստանի վայրի դեղաբույսեր}}</ref>։
Ունի 0.5-1.5 մ բարձրություն։ Աշնանը ճյուղավորվում են և արմատակալում։ Ունեն լայն նշտարաձև տերևակիցներ և բաց կանաչ սրածայր տերևներ։ Միջին տերևիկն ունի 5-12 սմ երկարություն։ [[Ծաղիկներ]] ունեն 3 սմ տրամագիծ և սպիտակ են։ Պտուղը ձվաձև է և սև, այն ծաղկում է [[հունիս]]-[[օգոստոս]]ին, իսկ հասունանում է օգոստոսից։ Պտուղներն իրենց մեջ պարունակում են 7-7.5 տոկոս [[շաքար]] և լիմոնաթթու, 15 մգ տոկոս [[C վիտամին]] և ունեն բուժիչ հատկություն։ Լուսասեր է և խորհուրդ է տրվում մշակել միջին և ստորին գոտիներում։
 
== Տարածվածություն ==
== Տարածում ==
Տարածված է [[Կովկաս]]ում, [[Արևմտյան Սիբիր]]ում, [[Միջին Ասիա]]յում, [[Արևմտյան Եվրոպա]]յում և [[Իրան]]ում։ Հանդիպում է նաև [[Սևանի ավազան]]ում, [[Զանգեզուր]]ում։ Աճում է ծովի մակարդակից 2000 մ բարձրության վրա։վրա, Հիմնականումլեռնային կարողգոտիների ենքանտառներում, հանդիպելթփուտներում, այսճանապարհների բույսերինեզրերին, թփուտներումգետերի քարքարոտ ափերին, որպես մոլախոտ՝ այգիներում։ Ամբողջ ամռան ընթացքում մեղուների կողմից օգտագործվող [[Մեղրատու բույսեր|մեղրատու բույս]] է<ref name=":1" />։ Լուսասեր է և քարքարոտխորհուրդ է տրվում մշակել միջին և ստորին գոտիներում<ref name=":0" վայրերում։/>։
 
== Նշանակություն ==
== Գրականություն ==
Պտուղներն իրենց մեջ պարունակում են 7-7,5 % [[շաքար]] և լիմոնաթթու, 15 մգ % [[C վիտամին]] և ունեն բուժիչ հատկություն<ref name=":0" />։ Հասուն պտուղներն ունեն հաճելի քաղցրաթթու համ և որպես սնունդ (մուրաբա, ջեմ, հյութ) օգտագործվում են թարմ և վերամշակված վիճակում։ Հանգստացնող և կազդուրիչ բազմավիտամինային պտուղները կարգավորում են աղիքների աշխատանքը։ Տերևները պարունակում են [[ֆլավոնոիդներ]], [[դաբաղանյութեր]] (մոտ 14 %), [[կարոտինոիդներ]], [[Վիտամին C|С վիտամին]], [[խնձորաթթու]], [[գինեթթու]], [[ինոզիտ]], [[ֆիտոնցիդներ]] և այլն<ref name=":1" />։
*Լ. Վ. Հարությունյան- Քո շրջապատի թփերը, Սովետական գրող, 1984-224 էջ
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
 
[[Կատեգորիա:Վարդազգիներ]]
[[Կատեգորիա:Բազմամյա բույսեր]]
 
[[Կատեգորիա:Դեղաբույսեր]]
 
[[Կատեգորիա:Մեղրատու բույսեր]]
{{Անավարտ}}