«Օձերի սյուն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
(edited with ProveIt)
Տող 1.
{{խմբագրում եմ|[[User:Beko|<font face="Comic Sans MS" color="black">'''Beko'''</font>]][[User talk:Beko|<sup><span style="color:blue;cursor:help">Քննարկում</span></sup>]]|2019-03-24 15:00:19}}
{{coord|41|0|20.33|N|28|58|30.43|E|format=dms|display=title}}
[[Պատկեր:Snake_column_Hippodrome_Constantinople_2007.jpg|thumb|Օձերի սյան ներկայիս տեսքը Ստամբուլի ՍուլթանահմեթՍուլթանահմեդ հրապարակում]]
[[Պատկեր:Head serpent Hippodrome Istanbul Museum (5).JPG|thumb|Օձի գլխի հատվածը Ստամբուլի հնեագիտականհնագիտական թանգարանում]]
'''Օձերի սյուն''' ({{lang-el|Τρικάρηνος Όφις}}, {{lang-tr|Yılanlı Sütun}}), անտիկ բրոնզե սյուն է Ստամբուլի Սուլթանահմեդ հրապարակում։ Եռոտանի զոհարանի մնացորդն է, որը ստեղծվել է [[Հույն-պարսկական պատերազմներ|հույն-պարսկական պատերազմի]] ժամանակ կայացած [[ՊատեիՊլատեի ճակատամարտ|Պլատեի ճակատամարտում]]ում ( [[479 մ․ թ․ ա․]]) պարսիկների զենքերից։ Սկզբում գտնվել է [[Դելֆի|Դելֆիում]], հետո [[Կոստանդիանոս Ա Մեծ]] կայսրը տեղափոխել է [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմեական կայսրության]] նոր մայրաքաղաք՝ [[Կոստանդնուպոլիս]] (այժմ [[Ստամբուլ]])։ Նախապես ութ մետրանոց սյունը պսակվել է երեք օձերի գլուխներով։ [[1700]] թվականին այն մասնակի քանդվել է։ Օձերից մեկի գլուխը այժմ գտնվում է [[Ստամբուլի հնագիտական թանգարան|Ստամբուլի հնեագիտական թանգարանում]]։
 
== Ստեղծման պատմություն ==
Հույները Պլատեի ճակատամարտում որոշիչ հաղթանակ են տարել՝ ջախջախել պարսիկներին և մեծ ռազմավար ձեռք բերել։ Ռազմավարի տասներորդ մասը ընծայել են աստվածներին, մասնավորապես՝ Դելֆիի Ապոլոնի սրբավայրին։ Ըստ [[Հերոդոտոս]]ի «այդ տասներորդից սարքել են ոսկե եռոտանի, որն էլ գտնվում է Դելֆիում՝ անմիջապես զոհարանին մոտ, եռագլուխ պղնձե օձի վրա»<ref name="Հերոդոտոս">{{cite web | url=http://ancientrome.ru/antlitr/t.htm?a=1269009000#81 | title=Պատմություն, գիրք IX, Կալլիոպա, 81 | publisher=ancientrome.ru | accessdate=24 Մարտ 2019 | author=Հերոդոտոս}} {{ref-ru}}</ref>։
 
Սյան ստեղծումը նշանավորվել է աղմկոտ վիճաբանությամբ։ Պլատեի ճակատամարտի հելլեն զորավար Պավսանիոսը հրամայել է եռոտանու վրա արձանագրություն փորագրել՝ «Հելլենական առաջնորդ և ղեկավար Պավսանիոսը, ի պատիվ Ֆեբի այս հուշարձանն է կանգնեցրել կոտորելով միդիացիների զորքը»<ref name="Թուկիդիդես">{{cite web | url=https://www.rulit.me/books/istoriya-read-74251-132.html | title=Պելոպոնեսյան պատերազմի մասին | publisher=rulit.me | accessdate=24 Մարտ 2019 | author=Թուկիդիդես}} {{ref-ru}}</ref>։
 
[[Հույներ]]ը Պավսանիոսի վարքից վիրավորվել են, քանի որ նա հաղթանակի ողջ փառքը իրեն է վերագրել։ [[Սպարտա]]ցիները մաքրել են արձանագրությունը, և ավելացրել ճակատամարտին մասնակցած բոլոր զորքերի 31 քաղաքների անունները։ Ըստ [[Դիոդորոս Սիկիլիացի|Դիոդորոս Սիկիլիացու]] նախկին գրության տեղը, փորագրել են հույն բանաստեղծ Սիմոնիդի երկտող բանաստեղծությունը։
{{քաղվածք|Սա ընդարձակ Հունաստանի փրկարարների նվերն է,<br />Որոնք ազատել են պետությունը խայտառակ ստրկությունից|Սիմոնիդ<ref name="[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Diod.+11.29&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0084 Диодор Сицилийский. Персидская история. 11.29 — 11.33]">{{cite web | url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Diod.+11.33&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0084 | title=Պատմական գրադարան 11․33 | publisher=perseus.tufts.edu | accessdate=24 Մարտ 2019 | author=Դիոդորոս Սիկիլիացի}}</ref>}}
== Գրականություն ==
* Diodorus Siculus. Diodorus of Sicily in Twelve Volumes with an English Translation by C. H. Oldfather. Vol. 4-8. Cambridge, Mass.: Harvard University Press; London: William Heinemann, Ltd. 1989.
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}