|
=== Կանոնների էվոլյուցիան ===
Основы правил и терминологии лаун-тенниса сформировались уже в 1870-е годы, в том числе будучи заимствованными из жё-де-пома:
* само название ''теннис'' ({{lang-en|tennis}}), по-видимому, произошло от {{lang-fr|tenez}}, повелительной формы глагола ''tenir'', «держать». Оно означает, таким образом, «держите!». Этим выкриком игрок в реал-теннис предупреждал соперника, что он собирается подавать{{sfn|Baker|1988|p=53}}. Такое объяснение является господствующим со второго десятилетия двадцатого века, хотя ближе к концу века появилась теория, связывающая название тенниса со старым французским словом, обозначающим ткацкий челнок и его движение вперёд и назад, как это делает мяч в теннисе{{sfn|Collins & Hollander|1994|p=2}}.<!-- по другой версии, название игры, как и слово «ракетка», имеет арабское происхождение и связано с городом Тиннисом в дельте [[Нил]]а;-->
* ''ракетка'' ({{lang-en|racquet}}) происходит от {{lang-fr|raquette}}, которое, в свою очередь, произошло от [[Арабский язык|арабского]] ''rakhat'', означающего «ладонь»<ref name="Whitman">{{книга|автор = Malcolm D. Whitman.|заглавие = Tennis: Origins and Mysteries|ссылка = https://books.google.ca/books?id=cQT9iNL_XFQC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false|издание = Republished|место = Mineola, NY|издательство = Courier Dover Publications|год = 2004|pages = 29|allpages = 208|isbn = 0-486-43357-9|тираж =}}</ref>;
* английский термин ''deuce'' (''ро́вно'') произошёл от {{lang-fr|à deux le jeu}}, означающего «to both is the game» (счёт в игре равный); по другой версии, слово происходит от {{lang-fr|deux points}}, означающего, что игроку необходимо выиграть два очка для победы в гейме<ref name="tradgames">[http://www.tradgames.org.uk/games/Tennis.htm Теннис] на сайте The Online Guide to Traditional Games{{ref-en}}</ref>;
* {{lang-en|love}}, используемое для обозначения счета «0» (например, «40—love» эквивалентно «40:0»), возможно, произошло от {{lang-fr|l'œuf}}, «яйцо», подразумевавшего знак «ноль» в форме яйца{{sfn|Baker|1988|p=53}};
* система счёта в геймах «15», «30», «40» произошла от {{lang-fr|quinze, trente, quarante}}. Эту систему отсчёта связывают либо с делениями на циферблате часов (где для благозвучия число 45 было заменено на 40)<ref name="tradgames" />, либо с ограничением на ставки в играх, принятым в средневековой Франции, где максимальной ставкой были 60 [[денье]], а промежуточные ставки отсчитывались по 15 денье{{sfn|Gillmeister|1998|pp=124—125}}. Эта система сформировалась не сразу, но вскоре после выхода книги Уингфилда. В то же время, в изначальной версии правил Уингфилдом было предложено использование 15-очковых сетов, что являлось заимствованием из современного ему бадминтона (в настоящее время счёт в сетах в бадминтоне идёт до 21 очка). Традиционная же теннисная система подсчёта очков была возвращена в лаун-теннис вместе с прямоугольной формой корта перед первым Уимблдонским турниром и после того, как истёк срок патента Уингфилда{{sfn|Collins & Hollander|1994|p=7}}.
Правила, принятые в 1875 году в Марилебонском клубе, практически не изменялись на протяжении последнего столетия. Основные изменения делались в целях увеличения привлекательности игры для зрителей и касались системы начисления очков. Так, в середине 1950-х годов в США была предложена сквозная система зачёта очков в сетах с переходом подачи после каждых пяти мячей, позаимствованная [[Ван Ален, Джеймс|Джеймсом ван Аленом]] из [[Настольный теннис|настольного тенниса]]; при этой системе, получившей название ''Van Alen Simplified Scoring System (VASSS)'', сет выигрывал теннисист, первым набравший 31 очко<ref name="Time66">{{cite news|first= |last= |title=Tennis: Success for VASSS|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,835805,00.html|work=[[Time (журнал)|Time]]|language=en|date=June 24, 1966|accessdate=2010-12-15}}</ref><ref name="Age">{{cite web|url=http://www.theage.com.au/articles/2004/01/24/1074732652848.html?from=storyrhs|title=Breaking with tradition|author=|date=January 25, 2004|work=The Age|accessdate=2010-12-26|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/611hNncBi?url=http://www.theage.com.au/articles/2004/01/24/1074732652848.html?from=storyrhs|archivedate=2011-08-18}}</ref>.
Значительным шагом в направлении сокращения времени игры стало, также по инициативе ван Алена, введение [[тай-брейк]]а — решающего гейма, разыгрываемого в настоящее время в большинстве турниров при счёте 6:6 в сете. В прошлом сет можно было выиграть только с разницей в два гейма или больше, что приводило к затяжным розыгрышам. Хорошим примером может служить пятый сет [[Теннисный матч Джон Изнер — Николя Маю (Уимблдонский турнир, 2010)|матча 2010 года]] между [[Изнер, Джон|Джоном Изнером]] и [[Маю, Николя|Николя Маю]] на Уимблдонском турнире, где решающий сет матча всё ещё играется по старым правилам. Изнер и Маю играли этот сет больше суток с учётом перерыва на ночь (весь матч продолжался 665 минут чистого времени)<ref>{{cite news|first= |last= |title=Маю и Иснер выявили победителя на 666-й минуте|url=http://news.sport-express.ru/2010-06-24/370316|work=[[Спорт-Экспресс]]|date=24 июня 2010|accessdate=2010-12-15}}</ref> и закончили его со счётом 70:68 по геймам. Тай-брейк был впервые введён на Открытом чемпионате США в [[1970 год]]у после того, как за год до этого на Уимблдонском турнире [[Гонсалес, Панчо|Панчо Гонсалес]] и [[Чарли Пасарелл]] провели на корте более пяти часов чистого времени в матче, закончившемся с общим счётом 22:24, 1:6, 16:14, 6:3, 11:9<ref>{{cite web|url=http://sportsillustrated.cnn.com/vault/article/magazine/MAG1026099/7/index.htm|title=The Lone Wolf|author=S. L. Price.|date=June 24, 2002|work=[[Sports Illustrated]]|accessdate=2011-01-06|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/611hPF2wY?url=http://sportsillustrated.cnn.com/vault/article/magazine/MAG1026099/7/index.htm|archivedate=2011-08-18}}</ref>, а сквозная система зачёта была предложена ван Аленом после того, как в любительском турнире [[1954 год]]а, проходившем в Ньюпорте, соперники сыграли 88 геймов за четыре часа (матч закончился со счётом 6:3, 9:7, 12:14, 6:8, 10:8). Со введением тай-брейка на прочих турнирах такая возможность исчезла, в частности, матч 1954 года в Ньюпорте продолжался бы на 18 геймов меньше<ref name="Age" />.
Ассоциация теннисистов-профессионалов, кроме того, с начала XXI века прилагает дополнительные усилия к превращению матчей в парном разряде в более привлекательные как для зрителей, так и для ведущих игроков в одиночном разряде, используя методы сокращения игрового времени. Так, в июне [[2005 год]]а было принято решение о сокращении числа геймов в сете: тай-брейк должен был разыгрываться при счёте не 6:6, а 4:4, а в самих геймах также отменялась игра до разницы в два мяча, и при равенстве 3:3 (или, по старой системе, 40:40) должно было разыгрываться одно решающее очко (так называемая «система без преимущества», {{lang-en|no-ad system}})<ref>{{cite news|first= |last= |title=ATP makes moves to get singles stars to play doubles|url=http://www.cbssports.com/tennis/story/8609362|publisher=[[CBS]]|date=June 30, 2005|accessdate=2010-12-18 |language=en}}</ref>. При счёте 1:1 по сетам должен был разыгрываться супертай-брейк до десяти очков (или до разницы в два очка при счёте 9:9). Кроме того, планировалось резервировать значительную часть мест в турнирах пар для теннисистов, находящихся на высоких позициях в одиночном рейтинге. Результатом введённых новшеств стал судебный иск, поданный против руководства АТР ведущими мастерами парной игры во главе с [[Брайан, Боб|Бобом]] и [[Брайан, Майк|Майком Брайанами]]. В январе следующего года был достигнут компромисс: часть новшеств (помимо супертай-брейка в третьем сете и отмены игры до разницы в два очка в обычных геймах) была отменена. Эти события в прессе получили название «революция пар в АТР». Поначалу новые правила критиковались, как слишком большой вес придающие везению, но со временем выяснилось, что на расстановку в верхнем эшелоне их введение практически не повлияло, при этом привлекая зрителей за счёт большей динамичности в игре<ref>{{книга|автор =Marcia Frost.|часть = |заглавие =American Doubles the Trials... the Triumphs... the Domination|ссылка =https://books.google.ca/books?id=nygAXJkXLNUC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false |место =Austin, TX|издательство =Mansion Grove House|год =2008|страницы =174—176|страниц =224|isbn =1-932421-16-5|тираж = }}</ref>.
Помимо системы зачёта очков, в правила со временем были внесены изменения, касавшиеся жеребьёвки. Так, уже в 1885 году было принято правило, согласно которому в каждом круге начиная со второго число участников турнира должно быть кратным двум. Это означало, что часть участников первого круга могут пройти во второй без игры, но дальше у каждого участника будет соперник. Такого правила не было, к примеру, на первом Уимблдонском турнире, и в результате один из полуфиналистов прошёл в финал без игры. Второе усовершенствование, предложенное в том же 1885 году математиком Чарльзом Лютвиджем Доджсоном, более известным в наше время как [[Льюис Кэрролл]], было принято только в 1922 году и состояло в том, что сильнейшие участники разводятся по турнирной сетке с тем, чтобы не встретиться в первых кругах (так называемый «посев» участников){{sfn|Collins & Hollander|1994|p=8}}.
Թենիսի կանոնների եւ տերմինաբանության հիմունքները ձեւավորվել են արդեն 1870-ական թվականներին,այդ թվում փոխակերպվել է Ժյո-դը-պոմայից:
Օրինակ, 1950-ականների կեսերին ԱՄՆ-ում առաջարկվել է անցումային կետային վաստակման համակարգ, որի միջոցով Ջեյմս վան Ալենը ստացել է սեղանի թենիսից ստացած յուրաքանչյուր հինգ գնդից հետո: այս համակարգում, Վան Ալենի պարզեցված գնահատման համակարգը զուգորդված, թենիսիստը նվաճեց, առաջինը `31 միավոր ստանալով:
Խաղերի ժամանակահատվածի նվազեցման ուղղությամբ զգալի քայլ էր նաեւնաև Վան Ալենի նախաձեռնությամբ, որը վճռորոշ խաղի մեկնարկն էր, որը վճռորոշ խաղ է, որը ներկայումս խաղարկվում է մրցաշարում 6: 6 հաշվով:
Նախկինում հավաքականը կարող էր հաղթել միայն երկու խաղերի կամ ավելի շատ տարբերությամբ, ինչը հանգեցրեց երկարատև ոչ ոքի:Լավ օրինակ է, որ 2010 թ. Ջոն Էնսերի եւ Նիկոլաս Մայիի հանդիպման հինգերորդ շարքը Ուիմբիլդոն մրցաշարում, որտեղ խաղերի որոշիչ հավաքածուն դեռ շարունակում է մնալ հին կանոնների համաձայն: Իզերսը եւ Մեյը այս հավաքածուն ավելի քան մեկ օրվա ընթացքում խաղացին, հաշվի առնելով գիշերը ընդմիջումը (ամբողջ խաղը տեւեց 665 րոպե մաքուր ժամանակ) եւ ավարտվեց այն 70:68
թենիսի պրոֆեսիոնալների ասոցիացիան, ի լրումն, XXI դարի սկզբից, լրացուցիչ ջանքեր է գործադրել, որպեսզի կրկնապատկում հանդիպումները ավելի գրավիչ դառնա թե հանդիսատեսների, թե միայնակ խաղացողների համար, օգտագործելով ժամանակի նվազեցման մեթոդները: Այսպիսով, 2005 թ. Հունիսին որոշվեց կրճատել խաղերի քանակի քանակը. Պարտիան պետք է անցկացվեր ոչ թե 6: 6, այլ 4: 4 հաշվով, իսկ խաղն ինքնին նաեւ չեղյալ հայտարարեց խաղի երկու նպատակների տարբերությունը եւ հավասարությունը: 3: 3 (կամ, ըստ հին համակարգի, 40:40), որոշ վճռական կետ պետք է խաղա (այսպես կոչված «համակարգ առանց նախասիրության», անգլ., Ոչ- ad համակարգ): Երբ հաշիվը 1: 1 էր, մինչեւ 10 միավոր առավելագույն ընդմիջում պետք է խաղացվեր (կամ մինչեւ 9: 9 հաշիվը երկու միավորով): Բացի դրանից, նախատեսվում էր մրցաշարի զույգերի տեղաբաշխման զգալի մասը պահեստավորել թենիսիստների համար, ովքեր բարձր տեղերում զբաղեցնում են միայնակ վարկանիշային աղյուսակում: Նորարարությունների արդյունքը դատական հայց էր ընդդեմ APR- ի ղեկավարության `դուբլերի խաղի առաջատար վարպետների, Bob- ի եւ Մայք Բրայանի գլխավորությամբ: Հաջորդ տարվա հունվարին փոխվել է փոխզիջում. Նորարարությունների մի մասը (բացառությամբ երրորդ խմբում ընդգրկված սուպեր-ընդմիջումից եւ խաղի կանոնների չեղարկումից մինչեւ կանոնավոր խաղերի երկու կետերի տարբերությունը) չեղյալ է հայտարարվել: Մամուլի այս իրադարձությունները կոչվում էին «ամռանը զույգերի հեղափոխությունը»: Սկզբում նոր կանոնները քննադատվում էին որպես հաջողության շատ մեծություն, բայց ժամանակի ընթացքում պարզվեց, որ դրանց ներածումը մեծ ազդեցություն է թողել վերեւում, իսկ դիտորդները ներգրավելով խաղի մեծ դինամիզմով:
== Развитие техники и тактики игры ==
Изменения правил и оборудования накладывали за время существования тенниса отпечаток на господствующий стиль игры, технические элементы и тактику. Так, в первые годы после появления лаун-тенниса игроки, включая первого чемпиона Уимблдонского турнира [[Гор, Спенсер Уильям|Спенсера Гора]], использовали принятую в игре рэкетс подачу сбоку, что было, в частности, обусловлено высотой сетки, в начальном варианте игры поднятой над землёй на полтора метра. Но уже в 1878 году, в ходе второго Уимблдонского турнира, была применена подача сверху, вскоре ставшая общепринятой среди сильных игроков. На этом же турнире появился и один из первых тактических приёмов — свеча. Спенсер Гор исповедовал стиль игры, который в современном теннисе называется «''serve-and-volley''» (букв. ''подача и сетка''): после подачи он быстро выдвигался к сетке и в дальнейшем изматывал соперника, «гоняя» его из одного конца площадки в другой, иногда нанося удары по мячу даже до того, как тот пересекал линию сетки (в дальнейшем такие удары были запрещены правилами). Свеча стала противодействием этой тактике: второй чемпион Уимблдона, [[Хедоу, Фрэнк|Фрэнк Хэдоу]], раз за разом посылал мяч по высокой траектории над Гором, заставляя его отходить от сетки к задней линии{{sfn|USTA Official Encyclopedia of Tennis|1981|p=12}}. Помимо тактики игры развивалась и техника. Так, на рубеже веков появилась так называемая американская крученая подача ({{lang-en|American twist}}), сыгравшая важную роль в победах команды США в первых розыгрышах Кубка Дэвиса.
Բացի միավորի համակարգից, ոչ-ոքիին վերաբերող ժամանակի ընթացքում փոփոխություններ են կատարվել կանոններին: Այսպիսով, արդեն 1885 թ.-ին ընդունվել է կանոն, ըստ որի, յուրաքանչյուր փուլում, երկրորդից սկսած, մրցաշարի մասնակիցների թիվը պետք է լինի երկուական բազմապատիկ: Սա նշանակում է, որ առաջին փուլում մասնակիցներից ոմանք կարող են առանց երկրորդ խաղակեսի անցնել, բայց հետո յուրաքանչյուր մասնակից կունենա մրցակից: Այդպիսի կանոն չկար, օրինակ, առաջին Ուիմբլդոնյան մրցաշարում, եւ արդյունքում կիսաեզրափակիչներից մեկն ավարտվեց առանց խաղի: Երկրորդ բարելավումը, որը նույն 1885-ին ներկայացված էր մաթեմատիկոս Չարլզ Լյութուջե Դոդգսոնի կողմից, որն այսօր հայտնի էր որպես Լյուիս Կերոլլ, ընդունվել է միայն 1922 թվականին եւ այն էր, որ ամենաուժեղ մասնակիցները բաժանված են մրցաշարային ցանցում, որպեսզի չհանդիպեն առաջին փուլում (այսպես կոչված, մասնակիցների «սերմանում»
Постепенно теннис превратился из игры для развлечения в спорт. В 1878 году в газете [[Гарвардский университет|Гарвардского университета]] появилась знаковая заметка, с горечью отмечающая отток атлетичных студентов из команд по [[Академическая гребля|гребле]] на лаун-теннисные корты. Ещё один шаг к превращению лаун-тенниса в соревновательный спорт был сделан в [[Калифорния|Калифорнии]], где он стал популярен на военных базах Тихоокеанского побережья США. В Калифорнии в теннис играли на грунтовых и даже цементных площадках со всей страстью и энергией, на которую способны военные. В результате в 1909 году калифорнийская пара [[Мел Лонг]] и [[Морис Маклафлин]] легко выиграла чемпионат США в парном разряде. Впоследствии Маклафлин дважды становился чемпионом США в одиночном разряде{{sfn|USTA Official Encyclopedia of Tennis|1981|pp=13—15}}.
== Թենիսի տեխնիկայի զարգացումը և խաղի տակտիկան ==
В дальнейшем оформились достаточно отличные одна от другой школы теннисной игры, связанные с преобладанием в тех или иных странах специфических типов теннисного корта. В США всё большую популярность приобретали корты с искусственным твёрдым покрытием, в континентальной Европе предпочтение отдавалось грунтовым кортам, а британцы и жители их колоний сохраняли верность травяному газону. На определённом этапе стало ясно, что теннисист, привыкший к одному типу покрытий, часто трудно адаптируется к другому. Это можно было легко увидеть на примере серии матчей между [[Ричардс, Винсент|Винсентом Ричардсом]] и [[Кожелуг, Карел|Карелом Кожелугом]] в конце 1920-х годов: на медленных грунтовых покрытиях доминировал европеец Кожелуг, ведший игру с задней линии, тогда как на быстрых травяных кортах побеждал воспитанник нью-йоркской теннисной школы Ричардс, чьим главным оружием был быстрый выход к сетке<ref>{{cite web|url=http://www.tennisserver.com/lines/lines_01_03_01.html|title=History of the Pro Tennis Wars, Chapter 2, part 1: 1927-1928|author=Ray Bowers.|date=March 1, 2001|publisher=The Tennis Server|accessdate=2011-02-15|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/611hPyAPb?url=http://www.tennisserver.com/lines/lines_01_03_01.html|archivedate=2011-08-18}}</ref>.
Թենիսի գոյության ժամանակ կիրառվող կանոնների եւ սարքավորումների փոփոխությունները խաղերի գերիշխող ոճով, տեխնիկական տարրերի եւ մարտավարության վրա: Այսպիսով, առաջին տարիներին հետո տեսքը Մարգագետինների թենիսիստներ, այդ թվում `առաջին չեմպիոն է Wimbledon Spencer Gore օգտագործվում է ստացված խաղի rackets կերակրել կողմին, որ եղել է, մասնավորապես, պայմանավորված է բարձրության վրա grid, նախնական տարբերակի խաղի բարձրացված վերը գետնին ու կես մետր: Սակայն արդեն 1878 թ.-ին, երկրորդ Ուիմբլդոնի մրցաշարի ընթացքում կիրառվել է վերեւի խաղադաշտ, շուտով ուժեղ խաղացողների միջեւ ընդհանրապես ընդունվել է: Նույն մրցաշարում հայտնվեց առաջին մարտավարական մեթոդներից մեկը `մոմ: Spencer Gore դավանում խաղաոճը, որը այսօրվա թենիսի կոչվում է «ծառայել-եւ-համազարկային» (տառերը հոսում եւ զուտ): ներկայացնելուց հետո, նա արագ զարգացած է զուտ եւ հետագա սպառելով մրցակցին, «հետապնդում է» նրան մեկ ավարտին կայքում մյուսը, երբեմն գնդակը հարվածելու համար, նույնիսկ այն անցնելուց առաջ ցանցի գիծը (հետագայում այդպիսի գործադուլները արգելված էին կանոններով): Մոմը դարձավ հակառակություն այս մարտավարության նկատմամբ. Երկրորդ Ուիմբլդոնի չեմպիոն, Ֆրանկ Հաուդը, ժամանակին եւ կրկին գնդակ ուղարկեց Գորիի բարձր տրաֆիկով, ստիպելով նրան հեռանալ ցանցից դեպի հետեւի գիծ: Ի լրումն խաղի մշակված եւ տեխնոլոգիական մարտավարության: Այսպիսով, դարասկզբին հայտնվեց այսպես կոչված ամերիկյան կռվարար ծառայությունը (անգլ.` American twist), որը կարեւոր դեր խաղաց ԱՄՆ թիմի հաղթանակներում Դեւիսի գավաթի առաջին փուլում:
Աստիճանաբար, թենիսը խաղից դուրս է եկել զվարճանքի եւ սպորտի համար: 1878 թ.-ին Հարվարդի համալսարանի թերթում տպագրվել է տպավորիչ հոդված, որը դառնորեն նշում է ձիասպորտի հավաքականներից մինչեւ լաունջ թենիսի դատարանների մարզական աշակերտների արտահոսքը: Լոնդոնի թենիսի մրցաշարի վերածելու եւս մեկ քայլ կատարվել է Կալիֆորնիայում, որտեղ այն դարձել է ԱՄՆ-ի Խաղաղ օվկիանոսի ռազմակայաններում: Կալիֆոռնիայում թենիս է խաղացել կավի եւ նույնիսկ ցեմենտային բարձիկների հետ `բոլոր կրքի եւ էներգիայի հետ, որ զինվորական կարող է: Արդյունքում, 1909 թ. Կալիֆորնիացի զույգը Մել Լոնգը եւ Մորիս Մքլուղլին հեշտ հաղթեցին ԱՄՆ-ի կրկնակի չեմպիոնի կոչման համար: Հետագայում McLaughlin- ը կրկնակի անգամ դարձավ Միացյալ Նահանգների չեմպիոններ:
Превращение тенниса в соревновательный спорт требовало, чтобы игрок мог одинаково успешно играть с обеих сторон. В то же время, большую часть истории тенниса бэкхенд (удар закрытой ракеткой) оставался менее точным и сильным, чем удар открытой ракеткой, хотя были и исключения, такие, как Дон Бадж, превративший свой бэкхенд в атакующее оружие<ref>{{cite web|url=http://www.tennisserver.com/lines/lines_05_11_22.html|title=Forgotten Victories: History of the Pro Tennis Wars 1926-1945, Chapter 10: Budge's Great Pro Year, 1939|author=Ray Bowers.|date=November 22, 2005|publisher=The Tennis Server|accessdate=2011-02-15|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/611hQXuo9?url=http://www.tennisserver.com/lines/lines_05_11_22.html|archivedate=2011-08-18}}</ref>. Пытаясь увеличить силу удара закрытой ракеткой, некоторые игроки при этом держали её двумя руками (в исключительно редких случаях игроки, в частности, ведущий профессиональный теннисист середины века [[Сегура, Панчо|Панчо Сегура]]<ref>[http://www.tennisfame.com/hall-of-famers/pancho-segura Панчо Сегура] {{Wayback|url=http://www.tennisfame.com/hall-of-famers/pancho-segura |date=20130112002129 }} на сайте [[Международный зал теннисной славы|Международного зала теннисной славы]]{{ref-en}}</ref>, также играли таким образом открытой ракеткой), но этот стиль оставался не слишком распространённым до появления ракеток с увеличенной площадью головки (см. [[#Технические усовершенствования|Технические усовершенствования]]), после чего многие игроки перешли на двуручный бэкхенд.
Այնուհետեւ, որոշ այլ երկրներում թենիսի խաղադաշտեր են ձեւավորվել, քանի որ որոշ երկրներում թենիսի կորտերի որոշ տեսակների տարածում է առաջացել: ԱՄՆ-ում արհեստական ծանրաբեռնված դատարաններն ավելի տարածված էին դարձել, մայրցամաքային Եվրոպայում, նախընտրելի էր հողային դատարանները, իսկ բրիտանացիներն ու իրենց գաղութների բնակիչները հավատարիմ մնացին խոտի գազարին: Որոշակի փուլում պարզ դարձավ, որ թենիսիստը, որը սովորաբար օգտագործում է ծածկույթի մեկ տեսակ, հաճախ դժվար է հարմարվել մյուսին: Այն կարող է հեշտությամբ երեւում է մի շարք խաղերի միջեւ Vincent Ռիչարդսի եւ Կարել Kozhelugom վերջում է 1920: դանդաղ unpaved գերակշռում եվրոպական Kozhelug, ով ղեկավարում խաղը է բազային, իսկ արագ խոտ դատարանները հաղթել շրջանավարտ Նյու Յորքի թենիսի դպրոցի Richards որի հիմնական զենքն էր ցանցին արագ մուտք գործելը:
[[Պատկեր:Hvatki.jpg|thumb|300px|Континентальная (А) и восточная (Б) хватка|link=Special:FilePath/Hvatki.jpg]]
Более мощный удар открытой ракеткой стал возможен за счёт изменения господствующей техники [[Хватка ракетки|хватки ракетки]] от так называемых восточной и континентальной, при которых основание указательного пальца располагается на правой или верхней правой грани восьмигранной рукояти ракетки ''(на иллюстрации слева)'', к западной, при которой ладонь фактически подхватывает её снизу. Этот переход стал возможным благодаря постепенному вытеснению травяных кортов с их низким отскоком мяча искусственными во второй половине двадцатого века. Если к началу Открытой эры один из ведущих теннисистов мира [[Смит, Стэн|Стэн Смит]] использовал хватку, промежуточную между восточной и континентальной, встречая открытой ракеткой мячи, летящие на уровне пояса, то в конце века [[Густаво Куэртен]], специалист по грунтовым кортам, уже использовал западную хватку, отбивая мяч на уровне груди. Переход от восточной и континентальной хватки к западной и близким к ней также обусловило изменение формы ракетки и уменьшение её веса за счёт использования новых материалов<ref>{{cite web|url=http://tennis.about.com/od/forehandbackhand/a/evolprofhgrips.htm|title=Evolution of Pro forehand grips|author=Jeff Cooper.|date=|publisher=Tennis.about.com|accessdate=2011-02-15|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/611hR7H1Z?url=http://tennis.about.com/od/forehandbackhand/a/evolprofhgrips.htm|archivedate=2011-08-18}}</ref>.
Թենիսի վերափոխումը մրցակցային սպորտով պահանջեց, որ խաղացողը կարողանա հավասարապես լավ խաղալ երկու կողմերում: Միեւնույն ժամանակ, շախմատային թենիսի պատմության մեծ մասը (հարվածել փակ ռակետկա) մնաց պակաս ճշգրիտ եւ ուժեղ, քան բաց ռակետը, չնայած այնպիսի բացառություններ կան, ինչպիսիք են Դոն Բուդը, ով իր հարվածը վերածեց հարձակվող զենքի: Փորձում է բարձրացնել ուժ ազդեցության շեղ ձեռագիր, որոշ խաղացողներ, իսկ անցկացման իր երկու ձեռքերը (ծայրահեղ հազվագյուտ դեպք, խաղացողներ, մասնավորապես, առաջատար թենիսիստ-րդ դարի կեսերին Pancho Segura, ինչպես նաեւ խաղացել այդպիսով բաց ռակետկա), բայց ոճը մնացել ոչ շատ տարածված մինչեւ գալուստը ռեկետներ ավելացված գլխամասային տարածքով (տես տեխնիկական բարելավումներ), որից հետո շատ խաղացողներ անցան երկու ձեռքի հետնամասին:
== Официальная теннисная иерархия и Международный зал теннисной славы ==
Ավելի հզոր հարված բացել ռակետկա հնարավոր եղավ շնորհիվ փոփոխությունների գերակշռող տեխնոլոգիական բռնելով ռակետկա է, այսպես կոչված արեւելյան եւ մայրցամաքային է, որի հիմքը ինդեքսը մատը գտնվում է աջ կամ վերին աջ կողմում ութանկյուն բռնակի վրա racquet (ձախ լուսաբանելու), դեպի արեւմուտք, որտեղ ձեռքը, ըստ էության, տեսաշար նրա ստորին հատվածում: Այս անցումը հնարավոր է դարձել խոտի դատարանների աստիճանական տեղահանման շնորհիվ `քսաներորդ դարի երկրորդ կեսին արհեստական ցածր գագաթնակետին հասնելու համար: Եթե սկիզբն է Բաց դարաշրջանում, մեկը առաջատար թենիսիստների աշխարհի Stan Smith, որոնք օգտագործվել իր բռնելով, միջանկյալ միջեւ արեւելյան եւ մայրցամաքային Հանդիպման բաց ռակետկա գնդակներ թռչող իրան մակարդակով, ապա վերջում դարի Գուստավո Kuerten կավե դատական մասնագետի, նա արդեն օգտագործվում է արեւմտյան բռնելով, հաղթելով գնդակը կրծքավանդակի մակարդակում: Արեւելյան եւ մայրցամաքային բռնակներից դեպի արեւմուտք եւ դրան մոտ գտնվող անցումը հանգեցրեց նաեւ ռակետի ձեւի փոփոխությանը եւ նոր նյութերի օգտագործման հետեւանքով դրա քաշի նվազմանը<ref>{{cite web|url=http://tennis.about.com/od/forehandbackhand/a/evolprofhgrips.htm|title=Evolution of Pro forehand grips|author=Jeff Cooper.|date=|publisher=Tennis.about.com|accessdate=2011-02-15|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/611hR7H1Z?url=http://tennis.about.com/od/forehandbackhand/a/evolprofhgrips.htm|archivedate=2011-08-18}}</ref>.
== Պաշտոնական թենիսի հիերարխիան և թենիսի ևՓառքի միջազգային դահլիճը ==
{{main|Рейтинг ATP|Рейтинг WTA|Международный зал теннисной славы}}
{{Բազմապատիկ պատկերներ
}}
1970-ականներին տղամարդկանց եւ կանանց մասնագիտական թենիսի ասոցիացիան ներկայացրեց խաղացողի վարկանիշ, որը նախատեսված է թենիսիստների միջեւ ուժի հավասարակշռությունը արտացոլելու համար: 1973 թվականից, երբ ATP վարկանիշը սկսեց գործել, ավելի քան քսան թենիսիստներ պաշտոնապես ներկա էին աշխարհի առաջին ռակետի շարքերին: Դրանց թվում ամենաերկարը, ամեն հինգ տարիների ընթացքում, այս կոչումն անցկացվել է (ժամանակագրական կարգով) Ջիմի Կոննսորսի, Իվան Լենդլի, Պիտե Սամփրասի եւ Ռոջեր Ֆեդերերի կողմից: Ilie Nastasa առաջինն էր պաշտոնապես պարգեւատրվել այս կոչում, նա առաջին տեղը զբաղեցրեց վարկանիշում ընդամենը 40 շաբաթ: Տղամարդկանց թենիսի պատմության մեջ միակ երկու անգամ «Մեծ սաղավարտի» հաղթող, Rod Laver- ի աստղային տարիները, որպես սիրողական եւ որպես պրոֆեսիոնալ, 1973 թ. Ընկած ժամանակահատվածում ընկան եւ պաշտոնապես նա աշխարհի առաջին ռեկետ չէր: Նմանատիպ կանանց վարկանիշը ներկայացրեց WTA- ն 1975 թվականին: Այդ ժամանակվանից սկսած առաջին տողը զբաղեցրել է 25 թենիսիստ, իսկ Քրիս Էվերտը (առաջին տիտղոսը), Մարտինա Նավրատիլովան, Ստեֆի Գրաֆը եւ Սերենա Ուիլյամսը, այս պաշտոնը զբաղեցրել են ավելի քան հինգ տարի `ընդամենը յոթից:
В 1970-е годы мужские и женские профессиональные теннисные ассоциации ввели рейтинг игроков, призванный отражать соотношение сил между теннисистами. С [[1973 год]]а, когда начал действовать [[рейтинг ATP]], свыше двадцати мужчин-теннисистов официально побывали в ранге первой ракетки мира. Среди них дольше всего, каждый свыше пяти лет в общей сложности, это звание удерживали (в хронологическом порядке) [[Коннорс, Джимми|Джимми Коннорс]], [[Лендл, Иван|Иван Лендл]], [[Сампрас, Пит|Пит Сампрас]] и [[Федерер, Роджер|Роджер Федерер]]. Первым официально был удостоен этого звания [[Илие Настасе]], в общей сложности занимавший первую позицию в рейтинге 40 недель<ref name="ratingmen">[http://www.tennis-x.com/stats/atprankhist.shtml Первые ракетки мира в рейтинге АТР] на сайте Tennis-X{{ref-en}}. {{v|14|12|2010}}</ref>. Звёздные годы [[Лейвер, Род|Рода Лейвера]], единственного в истории мужского тенниса двукратного обладателя Большого шлема, по одному разу как любитель и как профессионал, пришлись на период до 1973 года, и официально первой ракеткой мира он так и не стал. Аналогичный мужскому женский рейтинг был введён [[Женская теннисная ассоциация|WTA]] в [[1975 год]]у. С тех пор первую строчку в нём занимали 25 теннисисток, а [[Крис Эверт]] (первая обладательница титула), [[Мартина Навратилова]], [[Штеффи Граф]] и [[Серена Уильямс]] занимали эту позицию больше пяти лет в общей сложности (Граф — более семи)<ref name="ratingwomen">[http://www.tennis-x.com/stats/wtarankhist.shtml Первые ракетки мира в рейтинге WTA] на сайте Tennis-X{{ref-en}}. {{v|22|02|2011}}</ref>.
2011 թ. «PLOS ONE» - ը, վերանայված ամսագիր, հրապարակեց «Բաց դարաշրջանի» սկզբից տղամարդկանց թենիսիստների ելույթների վիճակագրական վերլուծությունը, ըստ որի Connors- ը աշխարհի լավագույն խաղացողն էր այս չորս տասնամյակների ընթացքում, որի կարիերան տարբեր էր տարբեր մրցակիցների տեւողությամբ եւ կայունությամբ: Հետեւյալ երկու տեղերն զբաղեցնում են Լենդլը եւ Ջոն Մըքքենրոն: 2015 թ. Հրապարակված եւ բաց դարի սկզբի տվյալների հիման վրա անհատական խաղացողների եւ ամուսնական զույգերի արդյունքների վիճակագրական վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ թենիսի պատմության այս հատվածի համար աշխարհի լավագույն զույգը եղել է ամերիկացի եղբայրներ Մայք եւ Բոբ Բրայանը, Ավստրալիան Թոդ Ավբրիջը լավագույն խաղացողն է:
Օբյեկտիվ չափանիշների բացակայության դեպքում դժվար է անվանել լավագույն թենիսիստները աշխարհի բաց առաջնության մեկնարկից առաջ: Նման չափանիշները կարող են ծառայել որպես Grand Slam մրցաշարերում նվաճումներ, որոնք նվաճվել են Open Era- ի, Դոն Բուդի եւ Ռոդ Լավերի սկիզբը տղամարդկանց եւ Մաուրեն Կոննոլլիին կանանց: Այնուամենայնիվ, թենիսի պատմությունը պահպանում է թենիսիստների անունները, որոնք չեն հաղթել «Մեծ սաղավարտին», սակայն համարվում էին ռեկետի բացառիկ վարպետներ: Այսպիսով, օրինակ, Ռոյ Էմերսոնը, չնայած նրան, որ չի հաղթել «Մեծ սաղավարտը», տղամարդկանց շրջանում առաջատար էր մրցաշարերում նվաճված կոչումների թվով (ընդամենը երկու տիտղոսակիրներ հաղթում էին, առնվազն երկու չորս մրցաշարերում): «Ժողովուրդների եւ բոլոր ժողովուրդների լավագույն թենիսիստների» կազմած ցուցակների շարքում հայտնի է մասնավորապես Ջեկ Քրամի կողմից կազմված ցանկը: 1979 թվականին հրատարակված Կրեմերի հեղինակած կենսագրությունը, խաղի առանձին բաղադրիչի համար ներկայացվել է ներկա եւ անցյալի լավագույն թենիսիստների ցուցակը: Մասնավորապես, նա համարում է, որ առաջին ծառայությունը լավագույնն է Ellsworth Vines, Pancho Gonzalez եւ Bill Tilden: Երկրորդ ծառայության լավագույն մասնագետը ծառայում է Ջոն Newcomb- ին: Կրամերի խոսքերով, փակ ռակետը լավագույնն էր Բուդիի կողմից, որը Ջիմի Քոնսորսի հետ միասին լավագույն դերասանական տեխնիկան էր: Նա Wilmer Ellison- ին անվանեց լավագույն ռմբակոծությունից լավագույն ռմբակոծության հաղթող եւ Badge- ը, Ֆրենկ Sedgeman- ը եւ Ken Rosewall- ը: Մոմը, ըստ Kreimer- ի, լավագույնն էր Bobby Riggs- ի կողմից, իսկ կեսից թռիչքի հարվածը կատարվել էր Ռոսվոլուի եւ Գոնզալեսի կողմից: Կրամերը նաեւ փորձեց կատարել լավագույն խաղացողների ընդհանուր ցանկը: Նրա վարկածով, նման ցանկը կգլխավորի կամ Budge կամ Vines- ը: Դրանից հետո նա տվել էր Թիլդենին, Ֆրեդ Փերիին, Ռիգսին եւ Գոնսալեսին: Ցուցակում ընդգրկվել են նաեւ Լավեր, Լյու Հոդ, Ռոսվալ, Գոթֆրիդ ֆոն Գրամ, Թեդ Շրյոդեր, Ջեք Քրուորֆ, Պանճո Սեգուրա, Սեդգմեն, Թոնի Տաբերթ, Նոկոմբ, Արթուր Ասե, Ստե Սմիթ, Բյորն Բորգ եւ Կոննորս: Կրամերը նաեւ հավատացել է, որ ֆրանսիացի թենիսիստներ Անրի Կոսչեն եւ Ռենե Լակոստը, ում խաղը դժվար էր նրան համարժեք գնահատել, մոտեցավ այս դասի խաղացողների:
В 2011 году в рецензируемом журнале ''[[Public Library of Science|PLOS ONE]]'' был опубликован статистический анализ выступлений мужчин-теннисистов в период с начала Открытой эры, согласно которому лучшим игроком мира за эти четыре десятилетия был Коннорс, чья карьера отличалась продолжительностью и стабильностью результатов против разных соперников. Следующие два места занимают Лендл и [[Джон Макинрой]]<ref>{{статья|ссылка=https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0017249 |автор=Filippo Radicchi. |заглавие=Who Is the Best Player Ever? A Complex Network Analysis of the History of Professional Tennis |издание=PLOS ONE |год=2015 |volume=6 |номер=2 |doi=10.1371/journal.pone.0017249 |pages=e17249}}</ref>. Статистический анализ результатов выступлений отдельных игроков и целых пар в мужском парном разряде, опубликованный в 2015 году и основанный на данных с начала Открытой эры, показывает, что лучшей парой мира за этот отрезок истории тенниса были с большим отрывом братья-американцы [[Брайан, Майк|Майк]] и [[Боб Брайан]]ы, а лучшим отдельно взятым парным игроком — австралиец [[Тодд Вудбридж]]<ref>{{статья|ссылка=https://www.researchgate.net/profile/Kristijan_Breznik/publication/316715490_Revealing_the_best_doubles_teams_and_players_in_tennis_history/links/590ee388aca2722d185ec5e3/Revealing-the-best-doubles-teams-and-players-in-tennis-history.pdf |автор=Kristijan Breznik. |заглавие=Revealing the best doubles teams and players in tennis history |издание=International Journal of Performance Analysis in Sport |год=2015 |volume=15 |pages=1213—1226}}</ref>.
Մոնիկա Սելեսի համազգեստը եւ ռակետը միջազգային թենիսի սրահում
В отсутствие объективных критериев трудно назвать лучших теннисистов мира до начала Открытой эры. Подобным критерием могут служить выступления в турнирах Большого шлема, который завоёвывали до начала Открытой эры [[Дон Бадж]] и Род Лейвер у мужчин и [[Коннолли, Морин|Морин Коннолли]] у женщин. Однако история тенниса хранит имена теннисистов, не выигрывавших Большой шлем, но считавшихся выдающимися мастерами ракетки. Так, например, [[Эмерсон, Рой|Рой Эмерсон]], хотя и не выигрывал Большой шлем, к моменту введения рейтингов был лидером среди мужчин по количеству завоёванных титулов в турнирах, в него входящих (двенадцать побед в одиночном разряде, минимум по две на каждом из четырёх турниров). Среди составлявшихся списков «лучших теннисистов всех времён и народов» известен, в частности, список, составленный Джеком Креймером. В автобиографии Креймера, вышедшей в 1979 году, были представлены списки лучших теннисистов современности и прошлого по отдельным компонентам игры. В частности, первую подачу он считает лучшей у [[Вайнз, Элсуорт|Элсуорта Вайнза]], [[Панчо Гонсалес]]а и [[Тилден, Билл|Билла Тилдена]]. Лучшим специалистом второй подачи он называет [[Ньюкомб, Джон|Джона Ньюкомба]]. Закрытой ракеткой, по мнению Креймера, лучше всего играл Бадж, он же, вместе с Джимми Коннорсом, обладал лучшим приёмом подачи. Обладателем лучшего удара с лёта открытой ракеткой он называет [[Эллисон, Уилмер|Уилмера Эллисона]], а закрытой — Баджа, [[Седжмен, Фрэнк|Фрэнка Седжмена]] и [[Розуолл, Кен|Кена Розуолла]]. Свеча, по мнению Креймера, лучше всего удавалась [[Бобби Риггс]]у, а удар с полулёта — Розуоллу и Гонсалесу<ref>{{книга|автор = Kramer, Jack, & Deford, Frank.|заглавие = The game: My 40 years in tennis|ссылка =http://tennis.quickfound.net/history/jack_kramer.html|место = NY|издательство = G.P. Putnam's Sons|год = 1979|pages = 295—296|allpages = 318|isbn = 0399123369|тираж =}}</ref>. Креймер также попытался составить общий список лучших игроков. По его версии, такой список возглавил бы либо Бадж, либо Вайнз. За ними он ставил Тилдена, [[Перри, Фред|Фреда Перри]], Риггса и Гонсалеса. В список в качестве «второго эшелона» были включены также Лейвер, [[Лью Хоуд]], Розуолл, [[Готтфрид фон Грамм]], [[Тед Шрёдер]], [[Джек Кроуфорд]], [[Панчо Сегура]], Седжмен, [[Тони Траберт]], Ньюкомб, [[Артур Эш]], [[Смит, Стэн|Стэн Смит]], [[Бьорн Борг]] и Коннорс. Креймер также считал, что французские теннисисты [[Коше, Анри|Анри Коше]] и [[Лакост, Рене|Рене Лакост]], игру которых ему было трудно оценить адекватно, по классу приближались к игрокам этого списка.
Օդանավակայանի թենիսիստների գաղափարախոսությունը, որը նախորդում էր պաշտոնական վարկանիշի առաջ, գլխավորում էր «The Daily Telegraph» թերթը, որի սպորտային լրագրողները 1913 թ. Այս ցուցակները հետագայում համախմբվեցին 1981 թվականին ԱՄՆ Թենիսի ասոցիացիայի կողմից հրապարակված Պաշտոնական Թենիսի հանրագիտարանում, ինչպես նաեւ Բուդ Կոլինսի կողմից հրատարակված թենիսի հանրագիտարանում, որն իր ցուցակը հրապարակել է Բոստոնի Գլոբի Բաց դարաշրջանի սկզբում: Համախմբված ցուցակները հնարավորություն են տալիս հասկանալ, որ Tilden- ը եւ չորսը ճանաչվել են որպես տղամարդկանց լավագույնը վեց տարի, իսկ 30-ական թվականներից, երբ ուժեղագույն մարզիկներին տեղափոխվում էին պրոֆեսիոնալ թենիս, մի քանիսը կարողացան կրկին այս դիրքը վերցնել ավելի քան երկու անգամ: Լենգլենի հեռանալուց հետո կանանց սիրողական թենիսում Helen Wills-Moody- ն անվիճելի առաջատարն էր, զբաղեցնելով ինը անգամ ոչ ֆորմալ հիերարխիայում առաջին գիծը:
[[Պատկեր:Seles outfit and racket.jpg|right|thumb|270px|Форма и ракетка Моники Селеш в Международном зале теннисной славы]]
Иерархию теннисистов-любителей в эпоху, предшествовавшую появлению официальных рейтингов, вела газета ''[[The Daily Telegraph]]'', спортивные журналисты которой составляли списки десяти ведущих мужчин-любителей с 1913 года, а женщин с 1921 года. Эти списки позже были сведены воедино в «Официальной энциклопедии тенниса», выпущенной Ассоциацией тенниса США в 1981 году, а также в теннисных энциклопедиях под редакцией [[Коллинз, Бад|Бада Коллинза]], который сам публиковал аналогичные списки с начала Открытой эры в ''[[The Boston Globe]]''. Сводные списки [[Список первых ракеток мира до введения профессиональных теннисных рейтингов|позволяют увидеть]], что среди мужчин лучшим шесть лет признавался Тилден и четыре — Коше, а с середины тридцатых годов, когда наметилась тенденция перехода сильнейших любителей в профессиональный теннис, мало кому удавалось занять эту позицию больше чем дважды. В женском любительском теннисе после ухода Ленглен безусловным лидером стала [[Хелен Уиллз-Муди]], занимавшая первую строчку в неофициальной иерархии девять раз{{sfn|USTA Official Encyclopedia of Tennis|1981|pp=496—506}}{{sfn|Collins & Hollander|1994|pp=610—626}}.
1954 թ.-ին Ջեյմս Վան Ալենը հիմնադրել է Newport- ի ԱՄՆ Lawn Tennis Association- ի աջակցությամբ
В [[1954 год]]у [[ван Ален, Джеймс|Джеймс ван Ален]] основал при поддержке Ассоциации лаун-тенниса США в [[Ньюпорт (Род-Айленд)|Ньюпорте]] ([[Род-Айленд]]) [[Международный зал теннисной славы|Национальный зал лаун-теннисной славы]] — музей, расположенный на месте проведения первого Чемпионата США по теннису. В [[1975 год]]у музей получил название Международного зала теннисной славы, и первым неамериканцем, внесённым в его списки, стал [[Перри, Фред|Фред Перри]]. В [[1986 год]]у Международный зал славы был официально признан Международной федерацией тенниса. В музее находится большое количество экспонатов, запечатлевших историю развития тенниса начиная с XII века, а также галерея великих теннисистов и людей, внёсших вклад в развитие этого вида спорта<ref>[http://www.tennisfame.com/museum-grounds One of the Country’s Finest Sports Museums]{{ref-en}}</ref>. К 2007 году в списках Международного зала теннисной славы было около 220 имён, от [[Уингфилд, Уолтер Клоптон|Уолтера Уингфилда]] и родоначальников американского тенниса [[Уайт, Джеймс (теннисист)|Джеймса Уайта]] и [[Сирс, Ричард|Ричарда Сирса]] до [[Селеш, Моника|Моники Селеш]] и [[Сампрас, Пит|Пита Сампраса]]<ref>[http://www.tennisfame.com/hall-of-famers/members/year Список членов Международного зала теннисной славы по году принятия] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130629092049/http://www.tennisfame.com/hall-of-famers/members/year |date=2013-06-29 }} на официальном сайте{{ref-en}}. {{v|26|02|2011}}</ref>. В [[2010 год]]у в число членов Международного зала теннисной славы вошла первая представительница советского и постсоветского тенниса — ей стала [[Зверева, Наталья Маратовна|Наталья Зверева]]<ref>{{cite web|url=http://www.protennis.by/articles/o_proekte_znanie_vozmozhnost_i|title=Знание, Возможность и Любовь|author=|publisher=ProTennis.by|date=26 января 2011|accessdate=|archiveurl=https://www.webcitation.org/64siSxGVh?url=http://www.protennis.by/articles/o_proekte_znanie_vozmozhnost_i/|archivedate=2012-01-22}}</ref>.
== Примечания ==
|
