«Դեղնուկ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Arevik Chalyan տեղափոխեց էջը «Դեղնախտ»-ից «Դեղնուկ»: սխալ եզրույթ
No edit summary
Տող 1.
{{Ախտանիշ
| Name = ԴեղնախտԴեղնուկ
| Image = Jaundice08.jpg
| Caption = Լյարդի խանգարման հետևանքով առաջացած դեղնախտդեղնուկ
| Field =
| ICD10 = {{ICD10|R|17||r|10}}
Տող 18.
Առաջացման պատճառներից և մեխանիզմից կախված՝ տարբերում են լյարդային (պարենքիմային), մեխանիկական և արյունատարրալուծական դեղնուկ։
 
Ըստ առաջացման մեխանիզմի, դեղնուկը լինում է մի քանի տեսակ։ Նախալյարդային (պրեհեպատիկ) դեղնուկը, բնորոշվում է շրջանառվող արյան մեջ ազատ բիլիռուբինի քանակի ավելացումով, որը պայմանավորված է արյան [[Էրիթրոցիտ]]ների քայքայման ուժեղացմամբ (հեմոլիտիկ դեղնուկ) և բիլիռուբինը գլյուկուրոնաթթվի հետ կապող ֆերմենտների բնածին կամ ձեռքբերովի պակասությամբ։ Հեմոլիտիկ դեղնուկը հանդիպում է նորածինների հեմոլիտիկ հիվանդության և հեմոլիզող թույներով թունավորվելու դեպքերում։ Բնորոշ է բիլիռուբինի փոխանակային նյութերի արտազատման ուժեղացումը մեզով (ուրոբիլին) և կղանքով (ստերկոբիլին)։ դեղնուկիԴեղնուկների շարքին են պատկանում նաև նորածինների դեղնուկը, կորիզային դեղնուկը և պատանեկաև դեղնուկը, երբ խանգարվում է բիլիռուբինի յուրացումն ու կապումը (առանց լյարդի բջիջների ախտահարման)։ Լյարդային (պարենքիմատոզ) դեղնուկը կապված է լյարդի օրգանական, վարակական, մակաբուծական ախտահարումների, [[թունավորում]]ների հետ և պայմանավորված է լեղայիևլեղային ու արյան [[մազանոթ]]այիևային ցանցի բերանակցումով, [[լեղի|լեղու]] ներլյարդայիև կանգով (լյարդի բորբոքմաև դեպքում)։
=== Լյարդային դեղնուկ ===
Լյարդային դեղնուկը հաճախ առաջանում է վիրուսային լյարդաբորբի կամ քրոնիկական, ալկոհոլամոլության ժամանակ։ Խախտվում է բիլիռուբինի առաջացումը և արտազատումը դեպի աղիքներ. կղանքն անգունանում է, մեզը՝ մգանում։
=== Մեխանիկական դեղնուկ ===
Մեխանիկական դեղնուկը առաջանում է լեղուղիներում լեղու կանգից, օրինակ, երբ ընդհանուր լեղածորանը խցանվում է քարով, լեղին չի անցնում աղիքներ, և արյան մեջ ավելանում է բիլիռուբինը։ Մեխանիկական դեղնուկի ժամանակ կղանքն անգույն է, մեզը՝ մուգ, նկատվում է նաև մաշկի քոր։
=== ԱրյունատարրալուծականՀեմոլիտիկ դեղնուկ ===
ԱրյունատարրալուծականՀեմոլիտիկ դեղնուկը պայմանավորված է արյան մեջ էրիթրոցիտների արագ քայքայմամբ և նրանցում պարունակվող բիլիռուբինի ազատմամբ։ Լինում է բնածին կամ ձեռքբերովի՝ արյունատարրալուծական սակավարյունությունների ժամանակ։ Կղանքը և մեզը, ի տարբերություն դեղնուկի մյուս ձևերի, մուգ գույնի են։
 
== Պատճառներ ==
Տող 31.
 
== Ախտաբանություն ==
դեղնուկիԴեղնուկի մաքուր ձևեր շատ քիչ են հանդիպում հեմոլիտիկ ձևի ժամանակ միանում է մեխանիկական կոմպոնենտը, մեխանիկական դեղնուկին միանում է [[լյարդ]]ի [[բջիջ]]ների ախտահարումը։ Արյան մեջ լեղու բաղադրիչ մասերի քանակի բարձրացումն ուղեկցվում է [[քոր]]ով (երբեմն՝ երկարատև)։ Մեխանիկական դեղնուկի ժամանակ խանգարվում է աղիքային [[մարսողություն]]ը, [[ճարպ]]երի և [[վիտամին]]ների ներծծումը, կրային փոխանակությունը (օրգանիզմն աղքատանում է կրային աղերից)։ [[Հյուսվածք]]ների դեղին գունավորումը երբեմն առաջանում է [[սնունդ|սննդի]] ներկող նյութերից (օրինակ՝ գազարի մեջ՝ կարոսինը) և զաևազանզանազան դեղորայքներից։դեղերից։
 
դեղնուկիԴեղնուկի ժամանակ դեղնությունը սովորաբար սկզբում նկատվում է աչքի սպիտապատյանում, փափուկ քիմքի լորձաթաղանթում, լեզվի տակ, այնուհետև՝ մաշկին։ Մեզը մուգ գույնի է<ref>{{cite book|last1=Goroll|first1=Allan H.|title=Primary care medicine : office evaluation and management of the adult patient|date=2009|publisher=Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=9780781775137|page=496|edition=6th|url=https://books.google.am/books?id=bIZvJPcSEXMC&pg=PA496}}</ref>: Գույնի մգությունը պայմանավորված է բիլիռուբինի կոնցենտրացիայով։ դեղնուկըԴեղնուկը հաճախ ուղեկցվում է մաշկի քորով, որը նյարդային վերջույթները լեղաթթուներով գրգռվելու հետևանք է։ դեղնուկիԴեղնուկի ժամանակ անհրաժեշտ է շտապ դիմել բժշկի, որպեսզի դեղնուկով հիվանդը (օրինակ՝ լյարդի վիրուսային ախտահարմամբ) չվարակի շրջապատողներին, իսկ մեխմեխանիկական դեղնուկի ժամանակ երբեմն անհրաժեշտ է վիրաբուժական միջամտություն։
== Ֆիզիոլոգիական դեղնուկ ==
Նորածինների կյանքի 2-3-րդ օրը հաճախ առաջանում է ֆիզիոլոգիական դեղնուկը՝ պայմանավորված լյարդի ֆունկցիայի ժամանակավոր անբավարարությամբ, որն անհետանում է կյանքի 1-2-րդ շաբաթում և բուժում չի պահանջում։ Մոր և երեխայի արյան անհամատեղելիությունից նույնպես կարող է առաջանալ դեղնուկ և ուղեկցվել նորածինների արյունատարրալուծական հիվանդությունով։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Դեղնուկ» էջից