Վիքիպեդիա

«Մասնակից:Մարինե123/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Bertillon - Criminal profiles.jpg|thumb|'''հանցագործների Լուսանկարներ'''ПопыткиՄարդու обнаружитьարտաքինի связьև междуնրա внешностьюքրեական человекаվարքագծի иմիջև егоկապը преступнымհայտնաբերելու поведениемփորձերը предпринималисьբազմիցս неоднократноեն արվել, но успехом такսակայն иհաջողության неչեն увенчалисьհասել:]]
 
 
Տող 144.
==== Ֆիզիոգնոմիկա և Ֆրենոլոգիա (գանգագուշակություն) ====
 
[[Պատկեր:Physiognomy.jpg|thumb|Иллюстрацияնկարազարդում՝ изՖիզիոգնոմիկայի книгиմասին XIX19-րդ векаդարի оգրքից։ физиогномике]]
[[Պատկեր:Phrenology1.jpg|thumb|left|Френологическаяգանգագուշակության картаքարտեզ]]
Առաջինը, ով առաջարկել է փնտրել հանցավոր վարքագծի հետ կապված նշաններ, մարդու արտաքինի առանձնահատկությունների մեջ, [[Դիմագիտություն|ֆիզիոգնոմիկայի]] կողմնակիցներն են (Օրինակ, Լաֆաթերը): Այդ նշանների թվում էին՝ փոքրիկ ականջները, փարթամ թարթիչները, փոքր քիթը, մեծ շուրթերը և այլն: Սակայն այդ նշանների եւ հանցավոր վարքագծի միջեւ որեւէ կայուն կապ չի հաջողվել հայտնաբերել:
 
Տող 165.
| Հավասարեցում = right
| Լայնություն = 300px
| Բովանդակություն = "Հանկարծ, մռայլ դեկտեմբերյան մի առավոտ , ես հայտնաբերեցի, տաժանակիր անձի գանգի վրա մի ամբողջ շարք աննորմալությունների... նմանատիպ այն բանով, որոնք ունեն ցածր ողնաշարավորները: Այդ տարօրինակ աննորմալությունների տեսնելիս, կարծես թե պարզ լույսը լուսավորեց մութ հարթավայրը մինչև հորիզոն–, ես գիտակցեցի, որ հանցագործների էության և ծագման խնդիրը լուծվել է ինձ համար" ։
| Բովանդակություն = [[Պատկեր:C Lombroso.jpg|50px|right]]«Внезапно, однажды утром мрачного декабрьского дня, я обнаружил на черепе каторжника целую серию ненормальностей... аналогичную тем, которые имеются у низших позвоночных. При виде этих странных ненормальностей — как будто бы ясный свет озарил тёмную равнину до самого горизонта — я осознал, что проблема сущности и происхождения преступников была разрешена для меня».
| Նկարագրություն = ''ЧезареՉեզեր ЛомброзоԼոմբրոզի''
}}
Ֆիզիոգնոմիկան եւ ֆրենոլոգիան դարձել են քրեական մարդաբանության նախորդներ, ուսուցում, որը հաճախ կապում են իտալացի քրեագետ [[Չեզարե Լոմբրոզո|Չեզարե Լոմբրոզոյի]] և նրա աշակերտների աշխատանքների հետ: Լոմբրոզոն կարծում էր, որ հանցագործներին բնորոշ են ներքին և արտաքին [[Անատոմիա|անատոմիական]] կառուցվածքի անոմալիաները, որոնք բնորոշ են նախնադարյան մարդկանց և [[Մարդանման կապիկներ|մարդանման կապիկներին]]:<ref>Криминология: Учебник / Под ред. В. Н. Кудрявцева и В. Э. Эминова. М., 2005. С. 41.</ref>
Տող 172.
Լոմբրոզոն "բնածին հանցագործ" գաղափարի հեղինակն է: Ըստ Լոմբրոզոյի հանցագործը՝ հատուկ բնածին տեսակ է: Կդառնա մարդ հանցագործ, թե ոչ՝ կախված է միայն բնածին նախահակվածություններից, ընդ որում յուրաքանչյուր տեսակի հանցագործությունների (սպանության, բռնաբարության, յուրացման) բնորոշ են իրենց ֆիզիոլոգիական, հոգեբանական անոմալիաները և անատոմիական կառուցվածքը: <ref name="malkov06" />
 
[[Պատկեր:Lombroso 1.jpg|thumb|right|ПортретыՀանցագործների преступниковդիմանկարներ поըստ ЛомброзоԼոմբրոզոյի]]
Լոմբրոզոն առանձնացրել է բնածին հանցագործներին բնորոշ հետևյալ հիմնական հատկանիշները՝<ref>Ломброзо Ч. Преступление. Новейшие успехи науки о преступнике. Анархисты. М.: ИНФРА-М, 2004. С. 159—173.</ref>
* Անսովոր փոքր կամ մեծ հասակ
Տող 193.
*[[Դաջվածք|Դաջվածքներ]] մարմնի վրա
 
[[Պատկեր:Lombroso, la donna delinquente, Coppia lesbica - 1915.jpg|thumb|Лесбийская пара. Иллюстрация из работы Ломброзо «Женщина, преступница и проститутка»Լեսբուհի զույգը:Նկարազարդում Լոմբրոզոյի "կինը՝ հանցագործ և մարմնավաճառ" աշխատությունից։]]
Լոմբրոզոն առանձնացրել է հոգեկան հանցագործներին եւ հանցագործներին, որոնք առաջնորդվում են ցանկությամբ: Լոմբրոզոն նաև զբաղվել է հանցագործության վրա սեռի ազդեցության ուսումնասիրությամբ: "Կին, հանցագործ ու մարմնավաճառ" աշխատությունում նա կարծիք է հայտնել, որ կին-հանցագործները դաժանությամբ գերազանցում են տղամարդ-հանցագործներին ։
 
Տող 207.
 
==== Կլինիկական քրեաբանություն ====
[[Պատկեր:Criminal brains.jpg|thumb|Мозг преступников: попытка связать преступное поведение и строение мозгамозгаՀանցագործների ուղեղը. հանցավոր վարքագիծը ու ուղեղի կառուցվածքը կապելու փորձ։]]
 
Կլինիկական քրեաբանության մեջ (մեկ այլ անվանում ՝ անձի վտանգավոր վիճակի տեսություն) հանցագործությունների կատարումը բացատրվում է առանձին անհատների ՝ հանցագործությունների կատարման ներքին հակվածությամբ, որը կարող է բացահայտվել հատուկ թեստերով, ինչպես նաև կերպարի վարքագծի ուսումնասիրությամբ և բժշկական մեթոդների օգտագործմամբ:<ref name="malkov06" /> Այս դպրոցի ներկայացուցիչների կողմից վարքագծի ուղղման եղանակների թվում են՝ [[Հոգեվերլուծություն|հոգեվերլուծությունը]], [[Էլեկտրոշոկ|էլեկտրոշոկը]], [[լոբոտոմիան]], [[թալամոտոմիան]], դեղորայքային ազդեցությունը, վիրաբուժական մեթոդները, ինչպես նաև անորոշ ժամկետով ազատազրկումը, մինչև այն պահը, երբ, ըստ բժիշկների հանձնաժողովի, կանցնի անձի վտանգավոր վիճակը:<ref name="dolg328"/>
Տող 236.
| Հավասարեցում = right
| Լայնություն = 300px
| Բովանդակություն = «Ամեն ինչում, ինչ վերաբերում է հանցագործություններին, թվերը կրկնվում են այնպիսի մշտականությամբ, որ դա չի կարելի չնկատել։ Դա մշտականություն է, որի հետ ամեն տարի վերարտադրվում են նույն հանցագործությունները և առաջ են գալիս նույն պատժները նույն համամասնությամբ; կա ամենահետաքրքիր փաստերից մեկը, որը մեզ տեղեկացնում է քրեական դատարանների վիճակագրական տվյալները, այն Ես միշտ փորձել եմ ներգրավվել իմ տարբեր շարադրություններում:.. և չեմ դադարել կրկնել ամեն տարի; կա մի բյուջե, որը վճարվում է զարմանալի ճշգրտությամբ, դա բանտերի բյուջեն է, կատոր և կառափնարան: այս բյուջեի նվազեցման մասին պետք է հոգ տանել բոլոր միջոցներով»։
| Բովանդակություն = «Во всём, что касается преступлений, числа повторяются с таким постоянством, что этого нельзя не заметить... Это постоянство, с которым ежегодно воспроизводятся одни и те же преступления и вызывают те же самые наказания в одних и тех же пропорциях, есть один из самых любопытных фактов, какие сообщают нам статистические данные уголовных судов; его я всегда особенно старался выставить на вид в разных своих сочинениях... и не переставал повторять каждый год: есть бюджет, который уплачивается с поразительною правильностию, — это бюджет темниц, каторг и эшафотов; об уменьшении этого-то бюджета нужно всеми силами заботиться».
 
| Նկարագրություն = ''Адольф Кетле''<ref>Кетле А. Человек и развитие его способностей или опыт общественной физики. СПб., 1865. С. 5—7. Цит. по кн.: Криминология: Учебник для вузов / Под общ. ред. А. И. Долговой. М.: Издательство НОРМА, 2001. С. 17.</ref>
.
| Նկարագրություն = Ադոլֆ Կելտ
}}
19-րդ դարի սկզբի ժամանակաշրջանին վերաբերում է հանցավորության սոցիոլոգիական տեսությունների հայտնվելը: Դրանց հիմնադիրը՝ ֆրանսիացի մաթեմատիկոս և աստղագետ [[Ադոլֆ Կետլ|Ադոլֆ ԿետլենԿելտեն]] է: Նա գրել է, որ հասարակությունն իր մեջ պարունակում է բոլոր հանցագործությունների սաղմը, քանի որ դրա մեջ կան պայմաններ, որոնք համապատասխանում են դրանց զարգացմանը։ Ըստ Կետլեի, մարդկային գործողությունները ենթարկվում են որոշակի օրենքների, և հանցագործությունների կատարումը կախված է մարդկանց տարիքից, սեռից, մասնագիտությունից, կրթությունից, կլիմայից, տարվա եղանակից և այլն:<ref>Криминология: Учебник / Под ред. В. Н. Кудрявцева и В. Э. Эминова. М.: Юристъ, 2004. С. 47.</ref>
 
Կետլեի հայեցակարգը մեխանիկական սոցիալական [[դետերմինիզմ]] է:Դրանում բոլոր սոցիալական երևույթները մեխանիկորեն "արտազատվում" են նյութի շարժման ցածր ձևերից։ Կետլենկարծում է, որ սոցիալական կյանքի օրենքները , ինչպես և մեխանիկայի սկզբունքները, միասնական են բոլոր դարաշրջանների ու ժողովուրդների համար։ <ref>Криминология: Учебник / Под ред. В. Н. Кудрявцева и В. Э. Эминова. М.: Юристъ, 2004. С. 48.</ref>
Տող 250 ⟶ 252՝
| Հավասարեցում = right
| Լայնություն = 300px
| Բովանդակություն =Սոցիալական կարգի նկատմամբ անհարգալից վերաբերմունքը կտրուկ արտահայտվում է իր ծայրահեղ դրսեւորմամբ ՝ հանցագործության մեջ։ Եթե պատճառները, որոնք հանգեցնում են աշխատվորի բարոյալքմանը, գործում են ավելի ուժեղ, ավելի կենտրոնացված ձևով, քան սովորական, ապա նա նույնպես անխուսափելիորեն դառնում է հանցագործ, ինչպես ջուրը հեղուկ վիճակից անցնում է գազային 80° տակ։
| Բովանդակություն =[[Պատկեր:Engels.jpg|50px|left]] «Неуважение к социальному порядку всего резче выражается в своём крайнем проявлении&nbsp;— в преступлении. Если причины, приводящие к деморализации рабочего, действуют сильнее, более концентрированным образом, чем обычно, то он так же неизбежно становится преступником, как вода переходит из жидкого состояния в газообразное при 80° по Реомюру».
| Նկարագրություն = ''ФридрихՖրիդրիխ Энгельс''<ref>Маркс К., Энгельс Ф. Сочинения. Т. 2. С. 361.</ref>Էնգելս
}}
պատմության մեջ Հաջորդ փուլը հանցագործի ինքնության սոցիոլոգիական տեսությունների զարգացման մեջ՝ կոնֆլիկտի տեսություն է: [[Կարլ Մարքս|Կարլ Մարքսի]] եւ [[Ֆրիդրիխ Էնգելս|Ֆրիդրիխ Էնգելսի]] աշխատանքներում հանցավորության գոյությունը կապվում է կապիտալիստական հասարակության մեջ գոյություն ունեցող հակասությունների և սոցիալական անհավասարությունների հետ: Հավասարության հասնելու նպատակով բնակչության որոշակի խմբերի անդամներ կարող են դիմել հանցագործությունների կատարմանը, նախևառաջ նյութական օգուտ ստանալու նպատակով:
Տող 269 ⟶ 271՝
==== Երկվորյակների հանցավորության հետազոտություն ====
 
[[Պատկեր:Bebes12 008.jpg|thumb|ОднояйцевыеՄիասեռ близнецыերկվորյակներ]]
Գենետիկորեն նույնական երեխաների ծննդյան հնարավորությունը՝ միասեռ երկվորյակներ, որը մարդու բնության մեջ է, հնարավորություն է տալիս որոշել, թե արդյոք կա կախվածություն մարդու գենետիկ առանձնահատկությունների և նրա վարքագծի բնավորության միջև: Պարզվել է, որ եթե այդպիսի սիբլինգներից մեկը հանցագործություն է կատարում, ապա մեծ հավանականությամբ երկրորդը կհետևի նրա։
 
Տող 280 ⟶ 282՝
==== Հանցագործությունը և քրոմոսոմային անոմալիաներ ====
 
[[Պատկեր:XYY Syndrome DNA.jpg|thumb|XYY-синдромհամախտանիշ]]
 
 
Տող 298 ⟶ 300՝
| Հավասարեցում = right
| Լայնություն = 300px
| Բովանդակություն = «Ինչպես; Աշխատանքի և հարստության աճը բնական է դարձնում հանցագործությունների և հանցագործների աճը: Եվ ուր է, ուրեմն, բարոյական ուժը, հարստության բարոյական առաքինությունը, որի մասին նրանք շատ են խոսում: Կրթությունը մեծ քայլեր է կատարել: Որտեղ է բարեպաշտ, այնքան փառավորված լուսավորության գործողությունը: Ինչպես: Երեք խոշոր կանխարգելիչ բուժում սոցիալական հիվանդության համար. Աշխատանք, ընդհանուր բավարարվածություն եւ կրթություն, նրանք միանգամայն ավելի են արել, և հանցագործության հոսքը չորացման փոխարեն հանկարծակի դուրս է եկել ափերից »:
| Բովանդակություն = [[Պատկեր:Tarde gabriel.gif|50px|left]]«Как! Рост трудовой деятельности и богатства делает естественным рост преступлений и преступников! А где же, следовательно, нравственная сила труда, нравственная добродетель богатства, о которых столько говорили? Образование сделало большие успехи. Где же благодетельное, столь прославленное действие просвещения на нравы? Как! Три великих предупредительных лекарства от социальной болезни: труд, общее довольство и образование - усиленно действовали не раз, а поток преступности, вместо того чтобы пересохнуть, вдруг вышел из берегов».
| Նկարագրություն = Գաբրիել Թարդ
| Նկարագրություն = ''[[Тард, Габриель|Габриэль Тард]]''<ref>''[[Тард, Габриель|Габриэль Тард]]''. Сравнительная преступность. М., 1907. С. 88. Цит. по кн.: Криминология: Учебник / Под ред. В. Н. Кудрявцева и В. Э. Эминова. М.: Юристъ, 2004. С. 51.</ref>
}}
Հանցավորության ժամանակակից սոցիալական տեսությունների ձևավորումը վերաբերում է 20-րդ դարի սկզբին։ Այն կապված էր այն բանի հետ, որ հանցավորության դինամիկայի միտումները հակասում էին ինչպես մեխանիկական սոցիալական [[Դետերմինիզմ|դետերմինիզմի]] տեսություններին (հանցագործությունն ավելի արագ էր աճում, քան բնակչությունը), այնպես էլ [[Հակամարտության տեսություն|հակամարտության դասական տեսություններին]] ([[Դասային հակասություններ|դասային հակասությունների]] հարթմանը զուգընթաց հանցավորությունը ոչ միայն չի վերացել, այլ նույնիսկ չի էլ նվազել) ։
Տող 307 ⟶ 309՝
==== Սոցիալական անոմիայի տեսություններ ====
 
[[Պատկեր:Emile Durkheim.jpg|thumb|75px|ЭмильԷմիլ ДюркгеймԴյուրքհեյ]]
Այդ հակասությունները բացատրելու փորձը ձեռնարկել է ֆրանսիացի սոցիոլոգ [[Էմիլ Դյուրքգեյ|Էմիլ Դյուրքհեյը]]։ Նա առաջինը ձևակերպեց սոցիալական [[Անոմիայի տեսություն|անոմիա]] հասկացությունը, որը հետագայում ընկալվեց այլ քրեաբանների կողմից: Դյուրքհեյմն արձանագրում է, որ մարդու բարեկեցիկ գոյության անհրաժեշտ պայմանը նրա կարիքների բավականաչափ բավարարումն է, որը որոշվում է նպատակների միջև հավասարակշռությամբ, որոնք մարդը դնում իր առջև և այդ նպատակներին հասնելու նրա հաջողության աստիճանով: Ընդ որում, եթե կենսաբանական կարիքները (սննդի, քնի և այլնի) սահմանափակվում են բնական ճանապարհով, ապա սոցիալական կարիքների համար (բարեկեցության, շքեղության, հարմարավետության ձգտումը) ոչ մի ներքին սահմանափակող մեխանիզմներ գոյություն չունեն, դրանց սահմանները կարող են հաստատվել միայն [[Հասարակություն|հասարակության]] կողմից։<ref>Криминология: Учебник / Под ред. В. Н. Кудрявцева и В. Э. Эминова. М.: Юристъ, 2004. С. 55.</ref>
 
Տող 357 ⟶ 359՝
| Հավասարեցում = right
| Լայնություն = 300px
| Բովանդակություն =«Մենք գիտենք, որ էքսցեսների արմատական սոցիալական պատճառը , որոնք խախտում են հանրակացարանի կանոնները, զանգվածների շահագործումն է , նրանց կարիքն ու աղքատությունը . Այս գլխավոր պատճառի վերացմամբ ՝ էքսցեսները անխուսափելիորեն կսկսեն " մահանալ" »։
| Բովանդակություն =«Мы знаем, что коренная социальная причина эксцессов, состоящих в нарушении правил общежития, есть эксплуатация масс, нужда и нищета их. С устранением этой главной причины эксцессы неизбежно начнут „отмирать“.»<div style="margin-top: 0.5em; text-align: right; font-size: 90%;">''Ленин''<ref>Ленин В. И. Полное собрание сочинений. Т. 33. С. 91.</ref></div>«В обществе, строящем коммунизм, не должно быть места правонарушениям и преступности.»<div style="margin-top: 0.5em; text-align: right; font-size: 90%;">Третья программа КПСС<ref name="progkpss">Материалы XXII съезда КПСС. М., 1963. С. 400.</ref></div>
Լենին
"Կոմունիզմ կառուցող հասարակության մեջ չպետք է լինեն իրավախախտումների եւ հանցավորությունների վայրեր»։
}}
Խորհրդային քրեաբանության գաղափարական հիմքը եղել է Մարքսի և Էնգելսի առաջարկած սոցիալական կոնֆլիկտի տեսությունը։ [[Խորհրդային Միություն|Խորհրդային]] քրեաբանական ուսուցումների մեծ մասը հիմնված էր երկու կանխադրույթների վրա։<ref name="ReferenceA">Устинов В. Некоторые итоги развития отечественной криминологии в XX веке // Уголовное право. 2001. № 1. С. 75.</ref>
Տող 380 ⟶ 384՝
| Հավասարեցում = right
| Լայնություն = 300px
| Բովանդակություն = "Մարդիկ, ովքեր այժմ դաժան են, պետք է դիտարկվեն որպես նախկին մշակույթների պահպանված աստիճաններ.մարդկության լեռնաշղթան այստեղ ավելի խորը շերտեր է հայտնաբերում, որոնք այլ դեպքերում մնում են թաքնված։ Հետամնաց մարդկանց ուղեղը ժառանգության ընթացքում՝ շնորհիվ բոլոր հնարավոր պատահականությունների, չի ստացել բավարար նուրբ և բազմակողմանի զարգացում. Նրանք ցույց են տալիս մեզ, թե ինչ էինք մենք բոլորս, և վախեցնում են մեզ, բայց իրենք այնքան քիչ են պատասխանատու, որքան գրանիտի մի կտորը, որ ինքը գրանիտ է։
| Բովանդակություն = [[Պատկեր:Nietzsche.jpg|50px|right]]«Люди, которые теперь жестоки, должны рассматриваться как сохранившиеся ступени прежних культур: горный хребет человечества обнаруживает здесь более глубокие наслоения, которые в других случаях остаются скрытыми. У отсталых людей мозг благодаря всевозможным случайностям в ходе наследования не получил достаточно тонкого и многостороннего развития. Они показывают нам, чем мы все были, и пугают нас; но сами они столь же мало ответственны, как кусок гранита за то, что он — гранит.»
| Նկարագրություն = Ֆրիդրիխ Նիցշե
| Նկարագրություն = ''Фридрих Ницше''<ref>Ницше Ф. Человеческое, слишком человеческое… / Ницше Ф. Сочинения в 2 т. Т. 1. Литературные памятники. М., 1990. С. 269.</ref>
}}
Չնայած, ինչպես նշվեց վերևում, կոնկրետ անձի կողմից կատարված հանցագործության պատճառների վերլուծության ժամանակ ժամանակակից քրեաբանությունը առաջնային նշանակություն է տալիս՝ սոցիալական միջավայրին, որտեղ տեղի է ունեցել նրա անձի ձևավորումը, չի կարելի ժխտել նաև որոշակի ֆիզիկական եւ հոգեկան անոմալիաների ազդեցությունը վարքագծի վրա, որոնք հեշտացնում են հակահասարակական անձի կողմնորոշումների ձեւավորումը ու ազդեցությունը։<ref name="kuzn123">Криминология: Учебник / Под ред. Н. Ф. Кузнецовой, В. В. Лунеева. М., 2004. С. 123.</ref>.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Մասնակից:Մարինե123/Ավազարկղ» էջից