|
Հանցագործների մոտավորապես կեսը հանցագործություն կատարելու պահին ընտանեկան հարաբերությունների մեջ չեն եղել, չափազանց հազվադեպ են հանդիպում գրանցված ամուսնության մեջ գտնվող չարագործ հանցագործներ՝ մեծ թվով դատվածություններ ունեցող։<ref name="malkov06" />Նշվում է, որ ընդհանուր առմամբ ընտանիքի ազդեցությունը վարքագծի վրա ավելի շուտ դրական է, սակայն այդ ազդեցության ուժը կախված է նրանից, թե որքանով են լիարժեք ընտանեկան հարաբերությունները, արդյոք դրանցում որևէ բացասական դեֆորմացիաներ չկան։<ref name="kuzn127" />
=== Սոցիալ-դերային բնութագիր ===
=== Социально-ролевая характеристика ===
Այն տեղը, որը մարդը զբաղեցնում է հասարակության մեջ, բնորոշ է որոշակի սոցիալական դերերին, որոնք ունեն կոնկրետ բովանդակություն (դերի սցենար), որին հետևում է մարդը: Մարդը միաժամանակ զբաղեցնում է բազմաթիվ պաշտոններ և կատարում է բազմաթիվ դերեր, ինչը ունենում է անձի վրա որոշակի հետք, զարգանում են այդ դերերի համար կարևոր որակները և ճնշվում անհարկիները։ Եթե սոցիալական հիմնական դերերը չեն պահանջում որակների ձևավորում՝ կապված կատարած հանցագործությունների պատասխանատվության հետ, հակամարտում են միմյանց հետ, չեն համապատասխանում մարդու սոցիալական կողմնորոշմանը, առաջանում է անձնային դեֆորմացիա, որը կարող է նպաստել հանցագործությունների կատարմանը։<ref>Криминология: Учебник для вузов / Под общ. ред. А. И. Долговой. М.: Издательство НОРМА, 2001. С. 337—339.</ref>
Положению, которое человек занимает в обществе, присущи определённые [[социальная роль|социальные роли]], имеющие конкретное содержание (сценарий роли), которому следует человек. Человек одновременно занимает множество позиций и исполняет множество ролей, что накладывает на личность определённый отпечаток: развиваются качества, важные для этих ролей и подавляются ненужные. Если основные исполняемые социальные роли не требуют формирования качеств, связанных с ответственностью за совершение поступков, конфликтуют между собой, не соответствуют социальной ориентации человека, возникает личностная деформация, которая может способствовать совершению преступлений<ref>Криминология: Учебник для вузов / Под общ. ред. А. И. Долговой. М.: Издательство НОРМА, 2001. С. 337—339.</ref>.
Հանցագործներին բնորոշ սոցիալական դերերը բնութագրելիս նշվում է նրանց փոքր հեղինակությունը, աշխատանքային և ուսումնական կոլեկտիվների հետ ամուր կապերի բացակայությունը և, ընդհակառակը, բացասական սոցիալական ուղղվածություն ունեցող ոչ ֆորմալ խմբերի հետ սերտ կապերի առկայությունը, որևէ երկարաժամկետ կյանքի պլանների բացակայությունը, կոնկրետ մարդու հնարավորությունները գերազանցող սոցիալական հավակնությունները։<ref name="malkov06" />
При характеристике социальных ролей, присущих преступникам, указывается на их малую престижность, отсутствие прочных связей с [[труд]]овыми и учебными коллективами и, напротив, наличие тесных с неформальными группами, имеющими отрицательную социальную направленность, отсутствие каких-либо долгосрочных жизненных планов, социальные притязания, превышающие возможности конкретного человека<ref name="malkov06" />.
ДляՀանցագործներին преступниковբնորոշ неչէ характерноանդամակցել членствоհասարակական в [[общественная организация|общественных организациях]]կազմակերպություններին, ониնրանք крайнеշատ редкоհազվադեպ принимаютեն участиеմասնակցում вհասարակական, деятельности общественных,այդ вթվում том՝ числеպետական государственныхինստիտուտների институтовգործունեությանը։<ref name="kuzn129">Криминология: Учебник / Под ред. Н. Ф. Кузнецовой, В. В. Лунеева. М., 2004. С. 129.</ref>. ДефектнымԹերի являетсяէ иնաև [[правосознание]]հանցագործների преступниковիրավագիտակցությունը, чтоորը проявляетсяդրսևորվում вէ пренебрежительномպատժի отношенииհնարավորության кնկատմամբ возможностиարհամարհական наказанияվերաբերմունքի մեջ, какինչպես временномժամանակավոր (напримерօրինակ, в результате употребленияալկոհոլային спиртныхխմիչքների напитковօգտագործման илиարդյունքում подկամ воздействиемայլ другихարտաքին внешнихգործոնների факторовազդեցությամբ), такայնպես иէլ стойкомհամառ, иногдаերբեմն вիրավական незнанииարգելքների правовыхանտեղյակության запретовմեջ։<ref name="kuzn130">Криминология: Учебник / Под ред. Н. Ф. Кузнецовой, В. В. Лунеева. М., 2004. С. 130.</ref>.
Հանցագործներն ընդհանրապես ավելի քիչ են ենթարկվում դրանց ազդեցությանը հասարակության կողմից; նրանց իրավական և բարոյական նորմեր ներշնչելու փորձ անելիս նրանք հաճախ չեն կարողանում հասկանալ, թե ինչ են ուզում նրանցից, այդ պատճառով իրավիճակի գնահատումը՝ որը սահմանում է նրանց վարքագիծը, արվում է ոչ թե սոցիալական պահանջների, այլ ինչ-որ անձնական պատկերացումների հիման վրա։ Այլ դեպքերում հանցագործները կարող են, դեռ չկորցնելով հասարակական կարգերի էության ըմբռնումը, չցանկանալ դրանք կատարել հասարակությունից օտարվելու, աշխատանքային, ընտանեկան եւ բարեկամական կապերի թուլության պատճառով:<ref>Криминология: Учебник / Под ред. В. Н. Кудрявцева и В. Э. Эминова. М., 2005. С. 159.</ref>
Преступники вообще меньше подвержены воздействию на них со стороны общества: при попытке внушить им правовые и нравственные нормы они зачастую не могут понять, чего от них хотят; ввиду этого оценка ситуации, определяющая их поведение, делается не на основе социальных требований, а на основе каких-то личных представлений. В других случаях преступники могут, ещё не утратив понимания сути общественных предписаний, не желать их выполнять ввиду отчуждённости от общества, слабости трудовых, семейных и дружеских связей<ref>Криминология: Учебник / Под ред. В. Н. Кудрявцева и В. Э. Эминова. М., 2005. С. 159.</ref>.
=== Нравственно-психологическая характеристика ===
|
