«Մասնակից:Մարինե123/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Bertillon - Criminal profiles.jpg|thumb|'''հանցագործների Լուսանկարներ'''Попытки обнаружить связь между внешностью человека и его преступным поведением предпринимались неоднократно, но успехом так и не увенчались]]
 
'''\'''
 
'''Հանցագործի ինքնությունը-''' սոցիալ-հոգեբանական և մարդկային հատկությունների ամբողջություն է, որը հանդիսանում է [[Հանցագործության դետերմինանտ|հանցագործություն կատարելու պատճառ և պայման]]։
Տող 362 ⟶ 361՝
[[Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցություն|ԽՄԿԿ-ի երրորդ ծրագրում]], որն ընդունվել է կուսակցության [[XXII համագումարում]], 1961 թվականին՝ գործել է ընդհուպ մինչև 1986 թվականը, ասվում էր, որ խորհրդային հասարակությունում արդեն կան բոլոր նախադրյալները հանցավորության վերացման համար։<ref name="progkpss" /> Ըստ այդմ, խորհրդային քրեաբանության մեջ գերակշռում էր այն տեսակետը, որ "չի կարելի բացատրել փոփոխական սոցիալական երևույթը ՝ հանցագործությունը, մարդու բնության մշտական հատկություններով, այդ թվում ՝ "հանցավոր մարդու"։<ref>Марксизм и уголовное право. М., 1928. С. 31. Цит. по: Долгова А. И. Криминология. М.: Издательство НОРМА, 2003. С. 178.</ref>
 
.Որպես հանցագործությանՀանցագործության պատճառմեջ կենասբանական հիմքեր փնտրելու փորձերը դադարեցվել են ինչպես բուրժուականը դեռ 30-ականներին։ականներին՝ ինչպես Попытки искать биологическую основу преступности были заклеймлены как буржуазные ещё в 30-х годахբուրժուականը։<ref>Криминология / Под ред. В. К. Звирбуль, Н. Ф. Кузнецовой, Г. М. Миньковского. М.: Юридическая литература, 1979. С. 39.</ref>. Խորհրդային գիտնականների ([[Ա. Ա. Գերցենզոնի]] եւ [[Ֆ. Մ. Ռեշետնիկովի գրական հուշահամալիր տուն-թանգարան|Ֆ. Մ. Ռեշետնիկովի]]) կարծիքով, քանի որ հանցագործությունը պայմանավորված է սոցիալապես, ապա ընդհանրապես կարիք չկա փնտրելու վարքի կենսաբանական հիմքեր, դա հանգեցնում է հանցագործության իրական բնույթի անտեսման, որը սոցիալական երեւույթ է և պետք է ծնվի սոցիալական պատճառներով։<ref>Криминология: Учебник для вузов / Под общ. ред. А. И. Долговой. М.: Издательство НОРМА, 2001. С. 330.</ref>
 
Վ. Ն. Կուդրյավցը, ի. ի. Կարպեցը և ն. Պ. Դուբինինն իրենց "գենետիկա, վարքագիծ, պատասխանատվություն" գրքում գրել են, որ կոնկրետ մարդու կողմից հանցագործությունների կատարման պատճառը նրա սոցիալական կազմավորման և կենսագործունեության առանձնապես անբարենպաստ պայմաններն են: Ի հաստատումն դրա ՝ նրանք տեղեկություններ են հաղորդել հասարակության ճգնաժամային վիճակների շրջանում հանցավորության աճի մասին, հատկապես ՝ արտադրության կապիտալիստական եղանակի կայացման և աճի հետ կապված։<ref>Дубинин Н. П., Карпец И. И., Кудрявцев В. Н. Генетика, поведение, ответственность. М.: Политиздат, 1989. С. 121.</ref>
 
Սակայն խորհրդային քրեաբանության մեջ եղել է այլ տեսակետ ևս: Քննարկումների ալիք են բարձրացրել Սարատովի պրոֆեսոր Ի. Ս. Նոյի և նրա աշակերտների հրապարակումները, որոնք կարծում էին, որ " անկախ միջավայրից մարդը կարող է չդառնալ՝ ոչ հանցագործ, ոչ հերոս, եթե ծնվի վարքագծի այլ ծրագրով»:<ref>Ной И. С. Методологические проблемы советской криминологии. Саратов, 1975. С. 107.</ref>Տվյալ հեղինակները, չփորձելով վիճարկել այն թեզը, թե սոցիալիզմը չի պարունակում հանցավորության ներքին պատճառներ, խոսում էին այն մասին, որ քանի որ հանցագործությունն, այնուամենայնիվ, շարունակում է գոյություն ունենալ, ապա այն կրում է ոչ թե հասարակական, այլ կենսաբանական երևույթի բնույթ։<ref name="ReferenceA"/> Այս տեսակետը օժանդակվել է որոշ խորհրդային գենետիկների կողմից, մասնավորապես, Վ. Պ. Էֆրոիմսոնի կողմից, ով գրել է. "Ճիշտ այնպես, ինչպես հիվանդությունների շրջանում նյութական և սանիտարական պայմանների բարելավմամբ առաջ են գալիս անմիջական արատներ, որոնք առաջանում են միջավայրից..., այնպես էլ ժողովրդի սուր կարիքների և հանցավորության այլ՝ զուտ սոցիալական, նախադրյալների թուլացմամբ, սկսում են ավելի հստակ հանդես գալ կենսաբանական միջավայրի նախադրյալները":»<ref>Эфроимсон В. Родословная альтруизма // Новый мир. 1971. № 10. С. 271.</ref>
Однако была в советской криминологии и иная точка зрения. Всплеск дискуссий вызвали публикации [[саратов]]ского профессора [[Ной, Иосиф Соломонович|И. С. Ноя]] и его учеников, которые считали, что «независимо от среды человек может не стать ни преступником, ни героем, если родится с иной программой поведения»<ref>Ной И. С. Методологические проблемы советской криминологии. Саратов, 1975. С. 107.</ref>. Данные авторы, не пытаясь оспорить тезис о том, что [[социализм]] не содержит внутренних причин преступности, говорили о том, что раз преступность всё же продолжает существовать, то она носит характер не общественного, а биологического явления<ref name="ReferenceA"/>. Эта точка зрения была поддержана некоторыми советскими [[генетика]]ми, в частности, [[Эфроимсон, Владимир Павлович|В. П. Эфроимсоном]], который писал: «Подобно тому, как с улучшением материальных и санитарных условий среди заболеваний выходят на передний план непосредственные дефекты, порождаемые средой…, так и с ослаблением острой нужды народа и других чисто социальных предпосылок преступности, начинают яснее выступать предпосылки биологические»<ref>Эфроимсон В. Родословная альтруизма // Новый мир. 1971. № 10. С. 271.</ref>.
 
Ժամանակակից հայրենական քրեաբանության մեջ գերակշռում է փոխզիջումային տեսակետը, որի էությունը բավականին հստակ արտահայտել է Վ. Պ. Եմելյանովը: «Միայն տնտեսական, գաղափարական, սոցիալական, կենսաբանական գործոնների որոշակի բաղադրությունն է արձագանք տալիս հանցագործություն կոչվածին... հանցագործության պատճառը՝ սոցիալական և կենսաբանական հատկությունների տարբեր երևույթների սինթեզն է…»<ref>Емельянов В. П. Преступность лиц с психическими аномалиями. Саратов, 1980. С. 33.</ref> Ընդ որում, չնայած որ ընդունվել է մարդու հանցավոր վարքագծում կենսաբանական գործոնների որոշակի դերը, հիմնական դերը տրվում է ոչ թե նրանց, այլ սոցիալական միջավայրին։<ref>Криминология: Учебное пособие для вузов / Под ред. Н. Ф. Кузнецовой и Ю. Н. Аргуновой. М.: ИКД «Зерцало-М», 2001. С. 45.</ref> Ժամանակակից քրեաբանությունը չի ընդունում "հանցավոր անձ" հասկացությունը, սակայն հաշվի է առնում կենսաբանական առանձնահատկություններով որոշվող անհատական հակումների առկայությունը, որոնք, իրենց հերթին, կարող են նպաստել կամ խոչընդոտել հասարակական կյանքի բացասական գործոնների ազդեցությունը, որը ձևավորում է անձին՝ որպես կենսասոցիալական էակ։<ref>Журавлёв Г. Т. Криминология: Учебно-практическое пособие. М.: МЭСИ, 2000.</ref>.
В современной отечественной криминологии преобладает компромиссная точка зрения, суть которой довольно точно выразил [[Емельянов, Владимир Павлович|В. П. Емельянов]]: «Только определённый состав экономических, идеологических, социальных, биологических факторов даёт реакцию, называемую преступлением… причина преступности — это синтез различных явлений социального и биологического свойства…»<ref>Емельянов В. П. Преступность лиц с психическими аномалиями. Саратов, 1980. С. 33.</ref>. При этом, хотя и признаётся определённая роль биологических факторов в преступном поведении человека, основная роль отводится не им, а социальной среде<ref>Криминология: Учебное пособие для вузов / Под ред. Н. Ф. Кузнецовой и Ю. Н. Аргуновой. М.: ИКД «Зерцало-М», 2001. С. 45.</ref>.
 
Հարկ է նշել, որ մարդու հանցավոր վարքագծի հիմքում ընկած գործոնների որոնումները մինչ օրս չեն դադարում։ Վերը նշված տեսությունները ներկայացնում են միայն սառցաբեկորի գագաթը, հանցագործության բնույթի մասին ուսմունքների հիմնական խմբերը: Տեսությունների ընդհանուր թիվը չափազանց մեծ է. Փաստացի, կարելի է ասել, որ որքան աշխարհում կան քրեաբանական դպրոցներ, այնքան էլ հանցավոր վարքագծի տեսություններ կան:
Современная криминология не признаёт понятия «преступной личности», но учитывает наличие определяемых биологическими особенностями индивидуальных склонностей, которые, в свою очередь, могут способствовать или препятствовать воздействию негативных факторов общественной жизни, формирующих [[человек]]а как биосоциальное существо<ref>Журавлёв Г. Т. Криминология: Учебно-практическое пособие. М.: МЭСИ, 2000.</ref>.
 
Необходимо отметить, что поиски факторов, лежащих в основе преступного поведения человека, не прекращаются и по сей день. Перечисленные выше теории представляют собой лишь вершину айсберга, основные группы учений о природе преступной личности. Общее число теорий крайне велико; фактически можно сказать, что сколько в мире существует [[криминология|криминологических]] школ, столько существует и теорий преступного поведения.
 
== Психические аномалии и преступность ==