«Եզոպոս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ 141.136.75.247 (քննարկում) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել 141.136.75.200 մասնակցի վերջին տարբերակին։
Պիտակ՝ Հետշրջում
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Գրող}}
'''ԵզոպոսԵզովպոս''' ({{lang-grc|Αἴσωπος}}; {{ԱԾ}}), անտիկ աշխարհի [[առակ]]ախոս։ Նրանով է պայմանավորված համաշխարհային գրականության մեջ առակագրության զարգացումը՝ իբրև առանձին ժանրի։ ԵզոպոսիԵզովպոսի մասին տեղեկությունները պատմական չեն։ Ամենահին հիշատակությունը [[մ.թ.ա. 5-րդ դար]]ի պատմիչ [[Հերոդոտոս]]ի մոտ է, որտեղից ենթադրվում է, որ ԵզոպոսըԵզովպոսը ապրել է մ.թ.ա. VI դ. Սամոսում, եղել ոմն Յադմոնի ստրուկը և սպանվել Դելփիքում։ Կան նաև ենթադրություններ, ըստ որոնց, նա [[Թրակիա|թրակացի]] կամ փռուգացի ստրուկ էր։ XIII դ. տարածվել է ԵզոպոսիԵզովպոսի կենսագրությանը Մաքսիմոս Պլանուդեսի օրինակը։ Կենսագրության երկրորդ ընդարձակ մասը մ.թ.ա. VII դ. ապրած ասորա–բաբելոնական իմաստուն Ախիկարի սյուժեն է։ Հայ հին մատենագրության մեջ մինչև XVIII դ. ԵզոպոսիԵզովպոսի կենսագրությունը թարգմանելու փորձ չի արվել։ Թարգմանվել են միայն «Առակք Ողիմպիանու» առակը։ V դ. արդեն [[հայեր]]ին ծանոթ էր Ախիկարի զրույցը՝ «Պատմութիւն և խրատք Խիկարայ Իմաստնոյ»։ ԵզոպոսյանԵզովպոսյան կամ ախիկարյան սյուժեի տարածման գործում մեծ դեր ունի [[հայ]]կական տարբերակը, որն այժմ պահպանվում է և հնագույնն է։ Այն թարգմանվել է բազմաթիվ լեզուներով։ Առակներում դեմոկրատական աշխարհայեցողության դիրքերից է արտահայտել անտիկ ըայաստանհիՀայաստանի բարոյականությունը և վարքը, նշավակել [[մարդ]]կային մոլությունները, արատները և կենդանիների վարքից բերված օրինակներով փորձել ուղղել դրանք։
 
Մեզ հասած եզոպոսյանեզովպոսյան առակների հիմնական ժողովածուն (500-ից ավելի առակներ) կազմվել է I–II դարերում։ Հետագա դարաշրջանների առակագիրները (օրինակ՝ ֆրանսիացի Ժան դը Լաֆոնթենը, ռուս [[Իվան Կռիլով]]ը և ուրիշներ) օգտվել են ԵզոպոսիԵզովպոսի առակների սյուժեներից և փոխադրել դրանք։ [[Հին Հունաստան]]ում ծագել է «եզոպոսյանեզովպոսյան լեզու» արտահայտությունը, երբ թե բանավոր, թե գրավոր խոսքում մտքերը ԵզոպոսիԵզովպոսի նման արտահայտում են քողարկված, փոխաբերական արտահայտություններով։ Հայ գրականության մեջ եզոպոսյանեզովպոսյան լեզուն վարպետորեն օգտագործել է առակագիր [[Վարդան Այգեկցի]]ն։ [[V դար]]ում հայերն արդեն ծանոթ էին եզոպոսյանեզովպոսյան առակներին։ Դրանք [[հայերեն]] առաջին անգամ լույս են տեսել [[1818]] թ-ին [[Վենետիկ]]ում։
 
== ԵզոպոսըԵզովպոսը հայերեն ==
* Խոհարար եւ շուն; Նապաստակք եւ գորտք; Բու եւ գիշերահաւ; Աղուէս եւ շուն; Ոչխար եւ շուն: «[[Արշալոյս Արարատեան]]», 1851, № 388: Հունարեն բնագրից թարգմ.՝ [[Աբել Մխիթարյան]]:
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Եզոպոս» էջից