«Գրիգորի Զինովև»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 4.
[[Վլադիմիր Լենին|Լենինի]] մահից հետո, նրա պաշտոնի գլխավոր հավակնորդներից մեկը: 1920-ական թվականներին [[1920-ականների Ներքաղաքական պայքար|ներքաղաքական պայքարի]] ակտիվ մանակիցներից մեկը: Զինովևը երեք անգամ (1927, 1932 և 1934 թվականներին) հեռացվել է [[Կենտրոնական կոմիտե (ԽՄԿԿ)|ԽՄԿԿ-ից]] և երկու անգամ վերականգնվել: Գնդակահարվել է, հետմահու արդարացվել:
 
== Կենսագրություն ==
== Կենսագրությունը ==
 
=== Մինչև հեղափոխությունը ===
Գրիգորի Եվսեևիչը ծնվել է [[Ելիսավետգրադ|Ելիսավետգրադում]] (1924-1934 թվականներին ի պատիվ վերջինիս քաղաքը կոչվումկոչվել էրէ [[Զինովևսկ]], մինչև 2016 թվականը՝ [[Կիրովոգրադ]], իսկ հիմաներկայում՝ [[Կրոպիվնիցկիյ]]) ունևոր [[Հրեա|հրեաների]] ընտանիքում: Կրթությունը ստացել է տանը, հոր՝ Ահարոն Ռադոմիլսկու գլխավորությամբ, վերջինս կաթի արտադրամասի ղեկավար էր:
 
Մասնակցել է 1901 թվականի հեղափոխական շարժումներին, այդ ժամանակ էլ դառնալով [[ՌՍԴԱԿ]] (Ռուսաստանի սոցիալ-դեմոկրատական աշխատավորական կուսակցություն) անդամ: Նովոռոսիյսկի աշխատավորների ցույցը կազմակերպելու պատճառով ենթարկվել է ոստիկանության հետապնդումներին, ինչից խուսափոլու համար էլ 1902 թվականին արտագաղթել է [[Բեռլին]], որից հետո հաստատվել է [[Փարիզ|Փարիզում]], [[Բեռն|Բեռնում]], որտեղ էլ 1903 թվականին հանդիպել է [[Լենին|Լենինին]]: Հաջորդող տարիներին եղել է առաջնորդին ամենամտերիմ մարդկանցից մեկը, և ներկայացրել է վերջինիս Եվրոպայում տեղի ունեցած սոցիալիստական միջոցառումների ժամմանակ: ՌՍԴԱԿ II համագումարի ժամանակ, որ տեղի ունեցավ 1903 թվականին, Զինովևը պաշտպանել է Լենինի տեսակետը՝ հարելով բոլշևիկներին, ինչից հետո վերադարձել է հայրենիք՝ ակտիվ քարոզչական աշխատանք տանելով [[Ուկրաինա|Ուկրաինայում]]:
 
Հիվանդության պատճառով 1904 թվականին նորից լքում է երկիրը: Շուտով ընդունվելով [[Բեռնի համալսարան|Բեռնի համալսարանի]] քիմիայի ֆակուլտետ, սակայն [[1905-1907 թվակնների հեղափոխություն|1905-1907 թվակնների հեղափոխության]] պատճառով կիսատ է թողնում ուսումը և վերադառնում Ռուսաստան, որտեղ ընտրվում է ՌՍԴԱԿ Պետերբուրգի համառուսաստանյան քաղաքների միության անդամ: Նոր հետապնդումների պատճառով նորից վերադառնում է Բեռն, այս անգամ ընդունվելով իրավաբանական ֆակուլտետ: 1906 թվականի մարտին նա նորից Մոսկվայում էր: Կուսակցության լոնդոնյան V համագումարի ժամանակ, ընտրվում է Կոնտկոմի անսամ (Լենինից հետո ամենաշատ ձայները հավաքելով): Այս ընթացքում դառնում է ընդհատակում գործող «Սոցիալ-դեմոկրատ» և «Առաջ» թերթերի խմբագիրներից մեկը: 1908 թվականին ձերբակալվում է, բայց երեք ամիս անց ազատ է արձակվում հիվանդության պատճառով, որից հետո նորից է արտագաղթում, այս անգամ Լենինի հետ միասին հեռանալով [[Գալիցիա|ավստրիական Գալիցիա:]]
 
<br />
 
=== 1917 թվական ===
Տող 21 ⟶ 19՝
 
Շուտով Պետրոգրադում բոլշևիկների և ձախ էսէռների կողմից Հոկտեմբերյան զինված ապստամբության հետևանքով իշխանության զավթումից հետո (1917 թվականի հոկտեմբերի 25-ին (նոր տոմարով նոյեմբերի 7-ին)) սկսեցին նկատվել իշխանությունների դեմ ելույթներ: Հոկտեմբերի 29-ին Համառուսաստանյան երկաթուղիների գործադիր կոմիտեն ''Հեգործկոմը'' , ցույցեր սկսեց, որոնց պահանջն էր էսէռների, մենշևիկների և բոլշևիկների կուսակցությունից նոր՝ նույն սոցիալիստական հայացքներ ունեցող անձանց միացմամբ կուսակցության ստեղծումը, որում չէին լինի Լնեինը և Տրոցկին: Զինովևը, Կամենևը, [[Վիկտոր Նոգին|Վիկտոր Նոգինը]] և Ալեքսեյ [[Ռիկով|Ռիկովը]] արձագանքեցին Հեգործկոմի այս պահանջին, արտահայտելով համընդհանուր համաձայնություն նրանց պահանջները քննարկելու ուղղությամբ: Չնայած այն հանգամանքին, որ վերջիններս կարողացան մի որոշ ժամանակ իրենց կողմը թեքել Կենտկոմի անդամների մեծամասնությանը, բայց Կերենսկու ելույթի ձախողումը թույլ տվեցին Լենինին և Տրոցկուն դադարեցնել արդեն սկսված բանակցությունները ապստամբ արհմիության հետ: Ի պատասխան դրա Զինովևը, Կամենևը, Ռիկովը, Նոգինը և [[Միլյուտին|Միլյուտինը]] նոյեմբերի 4-ին Կնետկոմից դուրս գալու դիմում ներկայացրին: Հաջորդ օրը Լենինը հանդես եկավ հայտարարությամբ, որտեղ դատապարեց Կենտկոմը լքածների դիրքորոշումը, վերջիններիս անվանելով «դասալիքներ»:
 
<br />
 
=== 1917 թվականից հետո ===
 
 
Շուտով Զինովևին թույլատրում են վերադառնալ քաղաքական դաշտ: 1917 թվականի դեպտեմբերից մինչև 1918 թվականի մարտը նա [[Սանկտ Պետերբուրգ|Պետրոգրադի]] (այսուհետ՝ Լենինգրադ) խորհրդի ղելավարն էր: Քաղաքացիական պատերազմի ընթացքում Պետրոգրադում նա անև զբաղեցրել է Պետրոգրադի աշխատավորական կոմունայի ժողկոմխորհի ղեկավարի, (1918 թվականի մայիսից- 1919 թվականի փոտրվարը) Հյուսիսային շրջանի խորհուրդների միության Ժողկոմխորհի ղեկավարի և Պետրոգրադի հեղափոխական պաշտպանության կոմիտեի նախագահի, ինչպես նաև եղել է Հեղափոխական ռոզմական խորհրդի 7-րդ բանակի անդամ: Երբ Պետրոգրադի բանվորները [[Մ. Ս. Ուրիցկի|Մ. Ս. Ուրիցկու]] , [[Վ․ Վոլոդարսկի|Վ. Վոլոդարսկու]] սպանություններին և Լենինի նկատմամաբ մահափարձին ի պատասխան առաջարկեցին կարմիր տերոր սկսել Զինովևը հրաժարվեց: Ինչի համար էլ Լենինը սուր քննադատության երթարկեց Զինովևին: Չնայած այն հանգամանքին, որ Զինովևը ղեկավարում էր քաղաքի պաշտպանությունը Յուդենիչի հարձակումներին, Կարմիր բանակի կազմակերպիչներից [[Լև Տրոցկի|Լև Տրոցկին]], վերջինիս համարում էր միջակ ռազմական գործիչ (պատճառը, հավանաբար, անձնական հակակրանքն էր Զինովևի նկատմամաբ ''Հեգործկոմի'' դեպքերից հետո): Լինելով Պետրոգրադի փաստացի ղեկավարը Զինովևը ընդդիմացավ մայրաքաղքը Մոսկվա տեղափոխելու՝ Լենինի որոշմանը:
 
Տող 47 ⟶ 41՝
 
Զբաղվել է գրական գործունեությամբ, հեղինակել է «<nowiki/>[[Կարլ Լիբկնեխտ]]<nowiki/>» գիրքը՝ [[Հիանալի մարդկանց կյանքը]] շարքի շրջանակներում: 1934 թվականի ապրիլից հուլիսը եղել է «<nowiki/>[[Բոլշևիկ թերթ|Բոլշևիկ]]<nowiki/>» թերթի խմբագիրներից մեկը:
 
<br />
 
=== Մահ ===
1934 թվականի դեկտեմբերի 16-ին Զինովևին ձերբակալում են, կուսակցությունից հեռացնում և շուտով դատապարում 10 տարվա բանտարկության «''Մոսկովյան կենտրոնի''» գործով: Նա մնում էր Վերինուրալյան քաղմեկուսարանում: 1935 թվականին վերջինս նամակներ է ուղարկում Ստալինին, մասնավորապես գրում էր. Ի«մ հոգում վառվում է ցանկությունը Ձեզ ապացուցելու որ ես այլևս Ձեր թշնամին չեմ: Չկա այնպիսի պահանջ, որը ես չէի կատարի դա ապացուցելու համար.... Ես հասել եմ նրան, որ երկար և ուշադիր նայում են Ձեր և քաղբյուրոյի մյուս անդամների նկարներին, որոնց հանդիպում եմ թերթերում, այն մտքով որ, սիրելինե՛ր, նայեք իմ հոգու խորքը, մի՞թե չես տեսնում, որ ես Ձեր թշնամին չեմ, ես ձերն եմ հոգով և մարմնով, ես հասկացել եմ աենամեն ինչ, և պատրաստ եմ անելու ամեն ինչ, որ Ձեր ներմանը և կարեկցանքին արժանանամ...»<ref>Бережков В. И. Питерские прокураторы. СПб.: 1998. С. 10</ref>:
 
1936 թվականի օգոստոսի 24-ին Զինովևը դատապարտվում է Հակախորհրդային տրոցկիստական-զինովևյան կոնտրոնի գործով բացառիկ կարգով պատժի: Նույն օրը գիշերը գնդակահարվում է Մոսկվայում Խորհրդային միության Զինվորական կոլեգիայի շենքում: Այդ դեպքերի մի քանի ականատեսների խոսքերով, մինչ մահապատժի իրականացումը նվաստացած խնդրում էր ներել, նույնիսկ գոռում էր որ այս ամենը ֆաշիստական դավադրություն է, խնդրում էր զանգել Ստալինին, ով խոստացել էր պահպանել նրա կյանքը, որոշները նշում են, որ նույնիսկ համբուրել է իր դահճների կոշիկները<ref>[https://books.google.ee/books?id=Q4pd4mTpZVMC&pg=PA211&lpg=PA211&dq=%D0%B7%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%8C%D0%B5%D0%B2+%D1%86%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BB+%D1%81%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%B3%D0%B8&source=bl&ots=XXzw69alD7&sig=6QNwb3NzT98cqWdqFmf-D9ndu-k&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjTutHst6TbAhWKMewKHUxyBvsQ6AEIbjAN#v=onepage&q=%D0%B7%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%8C%D0%B5%D0%B2%20%D1%86%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BB%20%D1%81%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%B3%D0%B8&f=false Монтефиоре Симон Себаг. Сталин: Двор Красного монарха]</ref>, ինչին Կամենևը արձագանքել է. «Հերի՛ք է Գրիգորի, մեռնենք արժանապատիվ»: Խորհրդային Միության ներքին գործերի նախկին աշխատակից Ա. Օռլովը իր Ստալինյան հանցանքների գաղտնի պատմությունը գրքում գրում է, որ գնդակահարության ժամանակ ներկա էին Ներքին գործերի ղեկավար Գ.Գ. Յագոդան, նրա տեղակալ Ն.Ի. Եժովը և Ստալինի պահակախմբի ղեկավար Կ.Վ. Պաուկերը (երեքն էլ հաջորդող տարիներին գնդակահարվեցին): Գնդակներոը, որոնցով սպանվեցին Զինովևը և Կամենևը, իր հետ տարավ Յագոդան, դրանք հայտնաբերվեցին վերջինիս տան հետախուզման ժամանակ և տարվեցին Եժովի տուն, որտեղից էլ հետագայում վերջինիս ձերբակալման ժամանակ հայտնաբերվեցին: