«Ռուսաստան»–ի խմբագրումների տարբերություն

{{Հատված|Վերնագիր=Փետրվարյան հեղափոխությունից|Վերնագիրը ներքևից=|Բովանդակություն=Կիրակի օրը՝ հունվարի 9-ին Հայր Գապոնը սկսեց իր երթը։ Երթի մասնակիցները հանգիստ քայլում էին. նրանցից ոմանք ունեին քաղաքական ցուցանակներ, իսկ ոմանք՝ սրբապատկերներ։ Երթի ժամանակ մասնակիցները միասին երգեցին «Աստված պաշտպանի ցարին» օրհներգը։ Ժամը երկուսին նրանք հասան Ձմեռային Պալատի մուտքի մոտ և տեսան, որ այն ամբողջովին պաշարված է զինվորներով և հուսարներով։ Զինվորները սկսեցին կրակել երթի մասնակիցների վրա։|Նկարագրություն=|Հավասարեցում=right|Լայնություն=210px|Բարձրություն=|Տառատեսակի չափ=14px|Ֆոն=#eeeeee|Առանց ընդհատումների=}}1914 թվականին Ռուսաստանը ներքաշվում է [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ|Առաջին համաշխարհային պատերազմի]] մեջ՝ ի պատասխան դաշնակից [[Սերբիա|Սերբիային]] [[Ավստրո-Հունգարիա|Ավստրո-Հունգարիայի]] կառավարության ներկայացրած վերջնագրի։ Անտանտի դաշնակիցներից մեկուսացած Ռուաստանը բազմաճակատ մարտեր է մղում [[Արևելյան Եվրոպա|Արևելյան Եվրոպայում]], [[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզում]] և [[Մերձավոր Արևելք|Մերձավոր Արևելքում]]։ 1916 թվականին [[Ալեքսեյ Բրուսիլով|Ալեքսեյ Բրուսիլովի]] ղեկավարծ ռուսական բանակը ջախջախիչ հարվածքով դասալիքի է վերածում ամբողջ [[Ավստրո-Հունգարիայի ռազմածովային ուժեր|ավստրո-հունգարական զինված ուժերը]]։ Նման հարվածից հետո Ավստրո-Հունգարիան այլևս չի կարողանում լրջորեն առճակատվել պատերազմի շրջանակներում։ Հընթացս [[Սանկտ Պետերբուրգ|Ռուսաստանի մայրաքաղաքում]] 1916 թվականի հոկտեմբերից մինչև 1917 թվականի փետրվարը աճում էր աշխատավորական դասակարգային պայքարը։ Գործող վարչակարգը որևէ կերպ չէր վայելում ժողովրդի վստահությունը, քանզի երկրում համատարած տիրում էր պատերազմական մթնոլորտ, կոռուպցիա, անարդարություն և աղքատություն։ Չկարողանալով հանդարտեցնել ցուցարարների հոծ զանգվածներին՝ [[Նիկոլայ II|Նիկոլայ II ցարը]] ստիպված է լինում մայրաքաղաք մտցնել բանակային կորպուսներին։ Շուտով բանակին հրաման է տրվում կրակ արձակել [[քաղաքացիական անհնազանդություն]] իրականացնող ժողովրդի ուղղությամբ։ Սակայն փետրվարի 27-ին զինվորականների ճնշող մեծամասնությունը ևս անցնում են ցուցարարների կողմը<ref>{{cite web|url=https://www.prlib.ru/history/619540|title=Провозглашена Российская республика|date=February 7, 2017|website=Президентская библиотека имени Б.Н. Ельцина}}</ref>։ Որոշ ժամանակ անց չորրորդ վաշտը վերադառնում է զորանոց, որից հետո ամբողջ Պավլովսկի գունդն անցնում է հեղափոխության կողմը։ Չկարողանալով դիմադրել հեղափոխականների ցասումին՝ Նիկոլայ II-ը փետրվարի 27-ին հրաժարական է տալիս և երկրում հաստատվում է պլորետարիատի դիկտատուրայի իշխանությունը։ 1917 թվականի օգոստոսին, Նիկոլայը [[Եկատերինբուրգ|Եկատերինբուրգում]]՝ տնային կալանքում գտնվելու ժամանակ, իր ընտանիքի բոլոր անդամների հետ միասին դաժանաբար սպանվում է։ [[Փետրվարյան հեղափոխություն|Փետրվարյան հեղափոխության]] հաղթանակից հետո երկրում հաստատվում է քաղաքական կուսակցությունների անկայուն կոալիցիայի ղեկավարած [[Ռուսաստանի ժամանակավոր կառավարություն|ժամանակավոր կառավարությունը]], իսկ միապետությունն սպառսպուռ անկում է ապրում։ 1917 թվականի սեպտեմբերի 1-ին ժամանակավոր կառավարության որոշմամբ [[Ռուսաստանի հանրապետություն|Ռուսաստանը հռչակվում է հանրապետություն]]։ 1918 թվականի հունվարի 19-ին Ռուսաստանի սահմանադրական ժողովը վավերացնում է [[Հանրապետություն|դաշնային հանրապետության]] ստեղծման մասին ժամանակավոր կառավարության որոշումը։

 

{{Հիմնական|Հոկտեմբերյան հեղափոխություն|Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմ|Ռուսաստանի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետություն}}[[Ռուսական հեղափոխություն|1917 թվականի բուրժուադեմոկրատական հեղափոխությունից]] հետո Ռուսաստանում հաստատվում է [[Ռուսաստանի ժամանակավոր կառավարություն|ժամանակավոր կառավարություն]], որը սակայն էլ ավելի է խորացնում [[Նիկոլայ II|Նիկոլայ II-ի]] կառավարման տարիներից ի վեր սկզբնավորված [[Ճգնաժամ|ճգնաժամային իրադրությունը]]։ Այս պայմաններում 1917 թվականի նոյեմբերի 7-ին [[Վլադիմիր Լենին|Վլադիմիր Լենինի]] գլխավորությամբ սկսվում է հեղափոխական շարժում։ [[Հոկտեմբերի 25]]-ին Պետրոգրադում բացված խորհուրդների համառուսաստանյան 2-րդ համագումարը հռչակում է Ռուսաստանում խորհրդային կարգերի հաստատումը, ինչն էլ ազդարարում է [[Հոկտեմբերյան Սոցիալիստական հեղափոխություն|Հոկտեմբերյան սոցիալիստական հեղափոխության]] փաստացի հաղթանակը։ Հաջորդ օրը իշխանության եկած բոլշևիկներն ընդունում են ''«խաղաղության մասին դեկրետ»''՝ պատերազմող բոլոր պետություններին հորդորելով գալ փոխհամաձայնության։ Այսպիսով, [[Ռուսաստանի ժամանակավոր կառավարություն|ժամանակավոր կառավարության]] տապալումից հետո Վլադիմիր Լենինի նախաձեռնությամբ ստեղծվում է [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|Խորհրդային Միությունը]]՝ սոցիալիստական ուղով ընթացող առաջին պետությունն աշխարհում։