|
'''Աբորտ''' ({{lang-la|abortus}}՝ «վիժում» բառից), աբորտ, անցուցք, հղիության ընդհատում՝ [[պտուղ]]ի հեռացում [[կնոջ արգանդ]]ից, առաջին 28 շաբաթվա (7 լուսնամսի) ընթացքում։
Հղիությունն ընդհատելու համար կատարված կանխամտածված քայլը կոչվում է խթանված աբորտ: ՍոբորաբարՍովորաբար, աբորտ տերմինը հենց օգտագործում են նկարագրելու համար միայն խթանված տեսակը<ref>{{cite web|url=https://en.oxforddictionaries.com/definition/abortion|title=Abortion (noun)|publisher=Oxford Living Dictionaries|accessdate=8 June 2018|quote=''[mass noun]'' The deliberate termination of a human pregnancy, most often performed during the first 28 weeks of pregnancy}}</ref>: Նմանատիպ միջամտությունը, որից հետո պտուղը կարող է արգանդից դուրս գոյատևել, կոչվում է հղիության ուշացած ընդհատում<ref name="stuart">{{cite journal|last1=Grimes|first1=DA|last2=Stuart|first2=G|year=2010|title=Abortion jabberwocky: the need for better terminology|journal=Contraception|volume=81|issue=2|pages=93–6|doi=10.1016/j.contraception.2009.09.005|pmid=20103443}}</ref>:
կոչվում է հղիության ուշացած ընդհատում<ref name="stuart">{{cite journal|last1=Grimes|first1=DA|last2=Stuart|first2=G|year=2010|title=Abortion jabberwocky: the need for better terminology|journal=Contraception|volume=81|issue=2|pages=93–6|doi=10.1016/j.contraception.2009.09.005|pmid=20103443}}</ref>:
Ժամանակակից բժշկության մեջ լայն կիրառություն ունեն տարբեր դեղամիջոցներ և վիրաբուժական միջամտություններ դրդված վիժման համար։ Այնպիսի դեղամիջոցներ, ինչպիսիք են միֆեպրիստոնը (mifepristone) և պրոստագլադինը (prostaglandin), էֆեկտիվությամբ չեն զիջում վիրաբուժական միջամտությանը առաջին եռամսյակում<ref>{{cite journal|last1=Kulier|first1=R|last2=Kapp|first2=N|last3=Gülmezoglu|first3=AM|last4=Hofmeyr|first4=GJ|last5=Cheng|first5=L|last6=Campana|first6=A|title=Medical methods for first trimester abortion.|journal=The Cochrane database of systematic reviews|date=նոյեմբերի 9, 2011|issue=11|pages=CD002855|pmid=22071804|doi=10.1002/14651858.CD002855.pub4}}</ref>:
Բոլոր այն երկրներում, որտեղ հղիության արհեստական ընդհատումը օրենքով թույլատրելի է, այն համարվում է ամենաանվտանգ միտամտություններիցմիջամտություններից մեկը բժշկության ոլորտում<ref name="Ray20142">{{cite journal|last1=Raymond|first1=EG|last2=Grossman|first2=D|last3=Weaver|first3=MA|last4=Toti|first4=S|last5=Winikoff|first5=B|date=November 2014|title=Mortality of induced abortion, other outpatient surgical procedures and common activities in the United States|journal=Contraception|volume=90|issue=5|pages=476–479|doi=10.1016/j.contraception.2014.07.012|pmid=25152259}}</ref><ref name="lancet-grimes2">{{Cite journal|last1=Grimes|first1=DA|last2=Benson|first2=J|last3=Singh|first3=S|last4=Romero|first4=M|last5=Ganatra|first5=B|last6=Okonofua|first6=FE|last7=Shah|first7=IH|year=2006|title=Unsafe abortion: The preventable pandemic|url=http://www.who.int/reproductivehealth/publications/general/lancet_4.pdf|deadurl=no|format=PDF|journal=The Lancet|volume=368|issue=9550|pages=1908–1919|doi=10.1016/S0140-6736(06)69481-6|pmid=17126724|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110629040442/http://www.who.int/reproductivehealth/publications/general/lancet_4.pdf|archivedate=29 June 2011|df=dmy-all}}</ref>: Ժամանակակից մեթոդներն իրենց մեջ ներառում են դեղորայքային կամ վիրաբուժական տեսակները<ref name="1st_Methods2">{{cite journal|last1=Kulier|first1=R|last2=Kapp|first2=N|last3=Gülmezoglu|first3=AM|last4=Hofmeyr|first4=GJ|last5=Cheng|first5=L|last6=Campana|first6=A|date=9 November 2011|title=Medical methods for first trimester abortion.|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|issue=11|pages=CD002855|doi=10.1002/14651858.CD002855.pub4|pmid=22071804}}</ref>: Միֆեպրիստոնը պրոստագլանդինի հետ համակցված համարվում է նույնքան անվտանգ և էֆեկտիվ, որքան որ վիրաբուժական մեթոդն է հղիության առաջին և երկրորդ եռամսյակներում<ref name="1st_Methods2" /><ref name="Kapp20132">{{cite journal|last1=Kapp|first1=N|last2=Whyte|first2=P|last3=Tang|first3=J|last4=Jackson|first4=E|last5=Brahmi|first5=D|date=September 2013|title=A review of evidence for safe abortion care|journal=Contraception|volume=88|issue=3|pages=350–63|doi=10.1016/j.contraception.2012.10.027|pmid=23261233}}</ref>: Ամենատարված վիրաբուժական միջամտությունը կատարվում է արգանդի պարանոցի դիլատացիայով և արտածծող սարքով<ref>{{cite web|url=https://www.merckmanuals.com/home/women-s-health-issues/family-planning/abortion|title=Abortion - Women's Health Issues|website=Merck Manuals Consumer Version|accessdate=12 July 2018}}</ref>: Դեղահաբերը կամ ներարգանդային պարույրները, որոնք օգտագործում են հետագա հղիություններից խուսափելու համար, կարող են օգտագործվել հղիության արհեստական ընդհատումից անմիջապես հետո<ref name="Kapp20132" />: Հղիության արհեստական ընդհատումները, երբ կատարվում են օրենքի սահմաններում և անվտանգ են, չեն հանգեցնում հետագա մտավոր կամ ֆիզիկական ռիկսերի բարձրացմանը<ref name="BMJ2014">{{Cite journal|last1=Lohr|first1=PA|last2=Fjerstad|first2=M|last3=Desilva|first3=U|last4=Lyus|first4=R|year=2014|title=Abortion|journal=BMJ|volume=348|page=f7553|doi=10.1136/bmj.f7553}}</ref>: Ի տարբերություն դրա, ոչ հուսալի աբորտների արդյունքում գրանցել է 47.000 մահվան դեպք 5 միլիոն միջամտության արդյունքում մեկ տարվա ընթացքում<ref name="BMJ2014" /><ref name="OBGY092">{{Cite journal|last1=Shah|first1=I|last2=Ahman|first2=E|date=December 2009|title=Unsafe abortion: global and regional incidence, trends, consequences, and challenges|url=http://www.sogc.org/jogc/abstracts/full/200912_WomensHealth_1.pdf|deadurl=yes|format=PDF|journal=Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada|volume=31|issue=12|pages=1149–58|doi=10.1016/s1701-2163(16)34376-6|pmid=20085681|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110716212405/http://www.sogc.org/jogc/abstracts/full/200912_WomensHealth_1.pdf|archivedate=16 July 2011|df=dmy}}</ref>: Առողջապահության Համաշխարհային Կազմակերպությունը երաշխավորում է օրենքով թույլատրելի և հուսալի միջամտությունների հասանելությունը կանանց համար<ref name="WHOPolicy2012">{{cite book|url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/70914/1/9789241548434_eng.pdf?ua=1|title=Safe abortion: technical and policy guidance for health systems|author=World Health Organization|date=2012|publisher=World Health Organization|isbn=9789241548434|edition=2nd|location=Geneva|page=8|format=PDF|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150116223512/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/70914/1/9789241548434_eng.pdf?ua=1|archivedate=16 January 2015|deadurl=no|df=dmy-all}}</ref>:
Ամեն տարի աշխարհում կատարվում է մոտավոր 56 միլիոն հղիության արհեստական ընդհատում<ref>{{cite journal|last1=Sedgh|first1=Gilda|last2=Bearak|first2=Jonathan|last3=Singh|first3=Susheela|last4=Bankole|first4=Akinrinola|last5=Popinchalk|first5=Anna|last6=Ganatra|first6=Bela|last7=Rossier|first7=Clémentine|last8=Gerdts|first8=Caitlin|last9=Tunçalp|first9=Özge|date=May 2016|title=Abortion incidence between 1990 and 2014: global, regional, and subregional levels and trends|journal=The Lancet|volume=388|pages=258–67|doi=10.1016/S0140-6736(16)30380-4|pmc=5498988|pmid=27179755|last10=Johnson|first10=Brooke Ronald|last11=Johnston|first11=Heidi Bart|last12=Alkema|first12=Leontine}}</ref>, որից 45%-ը կատարվել է ոչ հուսալի կերպով<ref>{{cite web|url=http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2017/unsafe-abortions-worldwide/en/|title=Worldwide, an estimated 25 million unsafe abortions occur each year|date=28 September 2017|website=World Health Organization|accessdate=29 September 2017}}</ref>: 2003-2008թթ. ընթացքում հղիության արհեստական ընդհատման ցուցանիշները փոփոխվել են<ref name="worldtrends20072">{{Cite journal|date=September 2007|title=Legal abortion worldwide: incidence and recent trends|url=http://www.guttmacher.org/pubs/journals/3310607.html|deadurl=no|journal=International Family Planning Perspectives|volume=33|issue=3|pages=106–116|doi=10.1363/ifpp.33.106.07|pmid=17938093|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090819122933/http://www.guttmacher.org/pubs/journals/3310607.html|archivedate=19 August 2009|vauthors=Sedgh G, Henshaw SK, Singh S, Bankole A, Drescher J|df=dmy-all}}</ref><ref name="Sedgh 20123">{{Cite journal|last1=Sedgh|first1=G.|last2=Singh|first2=S.|last3=Shah|first3=I. H.|last4=Åhman|first4=E.|last5=Henshaw|first5=S. K.|last6=Bankole|first6=A.|year=2012|title=Induced abortion: Incidence and trends worldwide from 1995 to 2008|url=http://www.guttmacher.org/pubs/journals/Sedgh-Lancet-2012-01.pdf|deadurl=no|format=PDF|journal=The Lancet|volume=379|issue=9816|pages=625–632|doi=10.1016/S0140-6736(11)61786-8|pmid=22264435|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120206043854/http://www.guttmacher.org/pubs/journals/Sedgh-Lancet-2012-01.pdf|archivedate=6 February 2012|quote=Because few of the abortion estimates were based on studies of random samples of women, and because we did not use a model-based approach to estimate abortion incidence, it was not possible to compute confidence intervals based on standard errors around the estimates. Drawing on the information available on the accuracy and precision of abortion estimates that were used to develop the subregional, regional, and worldwide rates, we computed intervals of certainty around these rates (webappendix). We computed wider intervals for unsafe abortion rates than for safe abortion rates. The basis for these intervals included published and unpublished assessments of abortion reporting in countries with liberal laws, recently published studies of national unsafe abortion, and high and low estimates of the numbers of unsafe abortion developed by WHO.|df=dmy-all}}</ref>: Ըստ 2008 թվականի տվյալների, աշխարհի կանանց 40%-ը հնարավորություն է ունեցել կատարել հղիության արհեսատական ընդհատում՝ առանց սահմանափակումների<ref name="IJGO103">{{Cite journal|date=July 2010|title=Critical gaps in universal access to reproductive health: Contraception and prevention of unsafe abortion|journal=International Journal of Gynecology & Obstetrics|volume=110|pages=S13–16|doi=10.1016/j.ijgo.2010.04.003|pmid=20451196|vauthors=Culwell KR, Vekemans M, de Silva U, Hurwitz M}}</ref>: Այն երկրներում, որտեղ թույլատրված է հղիության արհեստական ընդհատումը, ունեն որոշակի սահմանափակումներ, օրինակ՝ թե որ գեստացիոն շաբաթում է կատարվում այն<ref name="IJGO103" />:
|
